moved, as an unopposed motion—

seconded.

Agreed to.

moved—

He said: This college was established in 1904 under an Act of its own, and now, after 20 years’ experience, the council wishes to make some amendment which can only be done by private Bill. The Bill has been through a Select Committee which has gone into all the details. It is a very simple measure and its objects are briefly, in the first place, to give representation to the senate of the university on the council. Secondly, to give the past students representation on the council. Thirdly, to deal with the appointment of a master, and, finally, to provide powers to appoint certain lecturers on the senate.

I want to recommend this Bill for the acceptance of the House. It may seem a small matter, but it is a matter of great importance to the college concerned. The Rhodes University College is a constituent member of the University of South Africa, and the other constituent colleges in the north have already done what is masked to be done under this Bill, because they have power to do these things under the Acts of 1917 and 1920, whereas the Rhodes University College has been prohibited from doing so by virtue of its private Act. The first point raised in this Bill is the election of members of the university council by the past students of the university. We in the north did that five years ago, I speak particularly of my own college, the Grey University College of Bloemfontein. Now, in 1918 we felt that it was essential under the powers conferred upon us to elect the members of the university council; the reasons, I think, are fairly obvious. There, unfortunately, is a tendency in South Africa, for past students of university colleges to withdraw their interest and separate from the college as soon as they have left the precincts of the college grounds, and that is a tendency which should not be encouraged. One sees in countries abroad, especially in America, that students even ten, twenty, and fifty years after they have left the college, still take the greatest interest in the affairs of that college, and that, of course, is very desirable. By means of this provision the old students, the past graduates of this college, are allowed to elect from time to time one, or two, or more members to the council, We in the north have done that, and I have the honour of representing the old students of the Grey University College on the university council at Bloemfontein. We have found that this is a great stimulant to past students to take an active interest in the affairs of the college, even after they have left, because every now and then they are called upon to elect these members, and they feel that they are directly represented on the council, and that there they have the members on whom they can depend to work in the interests of the college, and of the old students. Also, the present students of the college feel that although these members do not represent them at the moment, still they are the representatives of the students of the college, both past and present, and they therefore feel that they always have certain persons to go to if they wish any matter discussed in council, or wish their support on any particular question, and we have found that it works exceedingly well. A much better spirit has been engendered after the representation of the old students, and this is one point which I can recommend with the utmost confidence to the whole House. The second point is the election of members of the college on the university council. That is a departure from the ordinary procedure adopted. Only lately we decided in Bloemfontein to allow two members of the senate on the university council. We have not given it a trial yet, but we feel that it is essential for the harmonius cooperation between members of the senate, and the members of the council. Many matters arise, important matters arise, in connection with the internal matters of the college, and as a member of the council of our university at Bloemfontein, I have always felt that we are in need of the services of some of the professors on the council, so that they could give us the information and could always represent the views of the senate. It is inevitable that at times differences, sometimes acrimonious differences, should arise. But with the, professors and the staff directly represented on the council, there is no fear of that, and it tends to the smooth working of the business of the council. As regards the third point, the election of a master, I must say this, I am sorry that the Rhodes University are using the term “master,” because in the northern universities we all have the term “rector” and, with all due deference, it seems to be a foreign term, and I would rather they had used the term “rector” or “principal” but, of course, that is a matter for themselves. The fourth point is in connection with placing certain lecturers of the college on the senate. This is of special importance to the smaller university colleges, where, owing to financial reasons, shortage of money, etc., they are not so far advanced in certain branches of study as to be able to have professors. They have lecturers there instead of professors. The lecturers do the same work as the professors, but they are not entitled to the title of professor, and their department, as a result, is not represented on the senate, and it is in view of this, that this provision should be made that they shall be so represented, in order that any matters affecting those departments may be dealt with, and that these men who are actually professors, although they do not hold the title, and do not draw the salary, but still have an interest on the council and deal with the subject which they teach. These are the four important points in this Bill, and in view of our experience in the northern colleges, I have much pleasure in recommending this Bill to the acceptance of the House.

Motion put and agreed to.

Bill read a second time; House to go into Committee now.

House in Committee.

Clause 1 put and agreed to,

On Clause 2,

I have an amendment here, it is only a drafting amendment, but hon. members will see that Clause 2, sub-section (e) says that in any case in which two or more persons receive an equal number of votes, the election of one or more such persons shall be determined by lot. In order to make sure that this procedure will only be used when it is absolutely necessary to do so, I move this amendment—

On the motion of Sir William Macintosh, the Chairman put the amendment in lines 20 to 22 proposed by the Select Committee.

moved, as an amendment to this amendment—

Agreed to.

Amendment, as amended, put and agreed to.

Amendment proposed by the Minister of Education put and agreed to.

Clause, as amended, put and agreed to.

Clause 3 put.

This clause provides that members are to be elected on the council as members of the senate, or as representatives of the past students for a period of five years from the date of their election. I do not think that is really intended, because it may happen that a member may be elected to the council as a member of the senate, and before five years have expired he may cease to be a member of the senate—he may resign or go to another institution, or anything may happen; and as to the representative of the past students he may have become a professor or teacher, and cease to represent the students. This is undesirable. He should not sit as representing the past students when he belongs to another part of the governing system, I think this clause should be omitted and that a new clause, which I propose to move, be inserted in its place.

Clause put and negatived.

moved—

3.

1. (1) Whenever under the provisions of this Act a member of the senate or a representative of past students has been elected to serve on the council such member or representative shall hold office for a period of five years from the date of his election unless;
   1. (a) in the case of such member he ceases to be a member of the senate or,
   2. (b) in the case of such representative he becomes a professor, teacher, or salaried official of the college,
      in either of which events such person shall ipso facto cease to hold office.
2. (2) A person retiring from office after having served for a period of five years shall be eligible for re-election.

Agreed to.

Clauses 4 to 11, the Schedule, Preamble and Title put and agreed to.

House Resumed.

Bill, reported with amendments, which were considered and agreed to, and the Bill, as amended, adopted and read a third time.

moved—

Voordat ons oorgaan daartoe om die voorstel in behandeling te neem, stel ek voor als amendement—

Ek dink, dit sal erken word, dat die beginsel van hierdie Wetsontwerp van baie ingrypende belang is. As die Wetsontwerp aangeneem word soas dit daar staat, dan moet noodwendig baie gedaan word aan menige persoon. Die edele lid vir Witbank (de hr. De Villiers) se voorstel is, dat die Wetsontwerp terug verwys word na ’n Selekt Komitee, sodat hy ’n amendement kan invoeg, wat die mag van die hof beperk. Almal sal instem, dat sodanige beperking van die mag van die hof noodsaaklik is. Die Wetsontwerp bepaal, dat die hof die reg het om ’n testementêre beskikking te verander, selfs wanneer reeds deur ’n ander hof uitspraak gegee is op dieselfde punt. Dit is nie ’n saak van ’n beroep van die een hof op die ander hof nie, maar waar ’n beroep gedaan word van die een hof na ’n ander van dieselfde status. Ek het al gedink, wat kan die rede wees, dat die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) met so’n spesiale Wetsontwerp voor die dag kom; wat die rede is, dat by wil hê dat applikasies by herhaling aan die hof gemaak kan word vir die vernietiging van testamentêre bepalings. Die muisie moet ’n stêrtje hê.

Die edele lid kan nie die amendement bespreek nie.

Mr. Speaker, u het miskien nie noukeurig geluister wat die amendement is nie.

Ek weet goed wat die amendement is.

Die amendement is om die mag van die hof te beperk. Wanneer iemand iets bemaak aan kleinkinders of agter-kleinkinders, dan het die hof volgens die Wet van 1916 die reg om te beslis, dat daardie beskikking vernietig word en wat die edele lid vir Witbank (de hr. de Villiers) sê, is dat die Wet van 1916 al ver genoeg, indien nie al te ver nie, gaan. As ’n vader iets aan ’n kleinkind vermaak, behoort die hof, as ’n seun, b.v., kom applikasie maak vir ’n verandering in die testamentêre beskikking, nie die mag te hê om dit te kan doen nie. Van harte ondersteun ek daardie amendement. Die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) moet sterke gronde kan opnoem, waarom hy teen die amendement is. Daardie gronde het ek nog nie gehoor nie. Dink wat die posiesie is: ’n vader bemaak aan sy kleinkleinkinders sekere eiendom; waarom weet ons nie, maar ’n vader ken sy kind en sou nie sodanige beskikking maak nie, tensy hy daar gegronde redes voor het. Die rede kan wees, dat sy kind ’n verkwister is, of swakhoofdig. Maar ’n vader sal nie sover gaan om sy kind oor te slaan nie, want dit is ’n belediging, tensy hy bale sterk redes het. Ek kan begryp dat daar omstandighede kan wees dat dit nodig word om verandering in ’n testamentêre beskikking te bring, en so’n amendement is in die Wet van 1916 aangeneem. Maar ek kan nie verstaan, waarom ons uit ons pad moet gaan om ’n vader te beroof van ’n reg nie, wat erken word in alle beskaafde lande van die wereld, n.l., dat ’n vader kan doen met sy goed wat hy wil. Die enigste reg wat die Staat hom kan toeëigen, is om sekere belastings te hef, soos suksessie-regte en boedelbelasting. In geen Staat in die wêreld sal ’n testateur beroof word van sy eiendomsregte nie. Nerens sal toegelaat word, dat hom sulke regte ontneem wórd nie, of hy leef of dood is Die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) wil hê dat, al het die hof reeds ’n saak beslis, dan kan die saak weer in hersiening geneem word. Waar is die finaliteit? Ek kan nie sien, hoe die Komitee. sulke wetgewing kan aanneem nie. Maar, soos ek al gesê het, daardie muisie het ’n stêrtjie. Ek verneem, dat daar ’n baie spesiale rede is, waarom die Wetsontwerp ingedien, is; ek het soiets verneem van die ontdekking van diamante op die betrokke plaas. Laat ons oppas wat ons doen. In my distrik is ’n geval gewees van ’n persoon, wat sekere besittinge aan sy kinders en kleinkinders nagelaat het; toe kom die seun en maak aan die geregshof applikasie, dat die plaas dadelik verkoop sal word, op grond dat dit vir almal tot voordeel sal wees. Die gevolg was, dat die erfgename beroof werd van grote bate; daar is later ’n dorp op die plaas uitgelê en die kleinkinders was beroof van al die voordele daarvan. Wanneer so’n applikasie voor die hof kom is die regter in ’n baie moeilike posiesie. Die mense wat aansoek doen, is altoos belanghebbende persone. Die testateur is dan dood en kan nie vertel, wat die rede vir sy besondere beskikkings is nie; hy kan nie gehoor word nie, en hy het sy redes nie in die testament gesit nie. Dit is ’n vername punt. Hy mag goeie redes gehad het vir sy handelwys. Waarom moet sulke handelwys verander word deur ’n seun? Nou word gesê, die testateur het nie geweet wat in die toekoms lê nie, maar hy weet tog van sy kind? Hy ken tog sy kind se gebreke? Hy sal nie ’n beskikking maak as hy nie weet wat hy wil nie. Wie is die ander belanghebbende persone? Miskien ’n kleinkind of ’n agter-kleinkind, wat onmondig is en nie voor die hof kan verskyn, om die erflating te verdedig nie. Die regter, wat ook maar ’n mens is en volgens die getuienis wat voor hom afgelê word, moet handel, kan maklik fout maak. Ek het baie petiesies van die aard gehad en gehoor. Ek ken die geskiedenis. Daar geskied dikwels onreg. Soms is ’n seun neentien of twintig jaar, wat graag sy redes wil opgee, waarom die petiesie nie toegestaan sal word nie, maar hy kan nie, want hy is onmondig en staat onder ’n voog. Die voog is miskien juis die man wat die applikasie maak, nie in die belang van die seun nie, maar vir sy eie voordeel. Ons kan so’n bepaling nie aanneem nie. Dit is reeds moeilik vir die hof om die beslissing te gee ten gunste van die nageslag, want die getuienis is heeltemaal eensydig en niemand verskyn vir die nakomelinge nie. Dit is baie selde, dat ’n hof ’n applikasie van daardie aard weier. Ons behoort nie nog verder te gaan deur reg aan ’n hof te gee nie, om waar ’n applikasie reeds geweier is, dit vir ’n twede keer weer in oorweging te neem nie. Wanneer ’n hof ’n applikasie geweier het, die saak beskou het op sy meriete en van alle moontlik kante, dan behoor ons aan te neem, dat die uitspraak van die Hof goed is. Wanneer jy ses of ag jaar daarna kom en jy kom by ’n ander hof en sê: “Kvk die hof het ’n besluit geneem, ons dink die besluit was verkeerd en behoor vernietig te word,” waar is dan die getuienis van die petisionarisse, wat belang het by die saak? Dis heeltemal moontlik, dat die nie meer daar sou wees en dit sou baie onbillik wees om in so’n geval toe te laat, dat die hof wat ook maar menselik is heen kan gaan en die eerste order kan vernietig. Ek dink om die rede is dit baie wenslik dat die Huis— ons het ongelukkig nie ’n andere raad nie, ons kan nie op ’n andere manier die saak behandel nie—ek dink om die rede is dit baie wenslik vir die Huis om terug te gaan na die Komitee van die Hele Huis en die hele kwessie te oorweeg, vernaamlik omdat ons spoedig sal hoor, dat nuwe feite die daglig gesien het. Die edele lid vir Darkly (de hr. Scholtz) het nog nie gesê, die ware rede waarom hy so begerig is om die besluit van die hof te verander nie. Ek hoop hy sal opstaan en die ware rede gee. Ek dink ons sal vind, dat daar rede is om te weier om aan sy Wens te voldoen. Ek weet nie of ek veel kan toevoeg aan wat ek reeds gesê het nie. Ek kan alleen dit sê, dat die land sal hierdie Parlement dankbaar wees as ons soveel moontlik die eiendomsregte, wat persone het en wat vasgelê word, behou word en dat ons nie toelaat dat verandering gemaak kan word in die bedoeling van die testateur me. Die gevolg van die voorstel van die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) gaan wees, dat selfs as ’n saak al beslis is, dan kan dit weer voorkom en daarna nogmaals voorkom, tot die applikant sy sin kry. Dit sou baie onbillik wees en daarom ondersteun ek van harte die amendement van die edele lid vir Witbank (de hr. de Villiers). Ek sekondeer die amendement.

Ek sou graag ’n beroep wil maak op die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz), dat ons hierdie saak weer terug wys na die Komitee van die Huis. Die edele lid sal hom herinner, dat toe die saak in Komitee was, ek sekere besware geopper het, maar omdat die besware wat ek geopper het toe nie so swaar by my geweeg het as nou, waar ek sedert die tyd die saak nagesien het en gevind het, dat dit ’n saak van so’n belangrike aard is dat ons die Wetsontwerp vandag maar nie so kan deursit nie, het ek die tyd nie verhinder dat die Wetsvoorstel in Komitee gepasseer is nie. Hier word ’n beginsel neergelê wat van die grootste gewig is vir ons land. Ek weet nie of my vriend daar, die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) dit erken of nie, maar hy sal dit moet erken, dat op die grond, wat hy in die oog het by sy voorstel, reeds geprospekteer is en dat die gedagte is om daar ’n myn te open. Ek weet nie of hy wil erken, dat die gedagte is dat daar diamante is nie.

Daar is nie die minste verwagting nie.

Wil die edele lid dit ontken?

Daar is nie die plan om ’n diamantmyn te open nie.

Wil die edele lid toestaan, is hy bereid dat ’n Gekose Komitee word aangestel? Dan sal hy uitvind dat daar ’n prospekkontrak bestaan en dan sal hy vind, dat die De Beers Maatskappy daar agter sit, en dat hulle begerig is om die Wet deur die Huis te kry.

Dis ’n absolute leun.

Dis nie ’n kwessie van ’n persoonlike wet nie, nie net van Scholtzburg nie. Dis ’n kwessie vir die hele land en ek wil die edele lid net aantoon dat hy geen reg het om die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) te beskuldig, dat hy ’n Wetsontwerp ingedien het vir persoonlike voordeel nie. Dis ’n grote belediging.

Dis ’n skandelike beskuldiging. Die edele lid moet die terugtrek.

Ek wil net daarop wys, dat die edele lid by die indiening van die Wetsontwerp self erken het, dat die Wet bedoel is om hom en sy famielie, wat al oor die 600 lede tel, tegemoet te kom.

Dis ’n Wet van publieke belang, nie alleen van ’n persoonlike belang nie. Hier word bepalinge neergelê vir die toekoms vir alle gevalle wat sig sal voordoen Dis ’n voorstel in die belang van die hele samelewing en vir almal wat in dieselfde posiesie mag kom. Die edele lid mag die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) nie beskuldig dat hy die Wet ingebring het vir persoonlik voordeel nie. Dis onparlementêr om soiets te doen.

As ek dan nie oor die kwessie kan praat nie, dan wil ek herhaal wat ek die ander dag al gesê het, dat die Wetsontwerp wat ingebring is deur die edele lid van grote betekenis is. As ons teruggaan na die Komitee stadium kan ons amendemente voorstel, wat vir ons dit moontlik sal maak om die Wet aan te neem. In hierdie Wet haal die edele lid slegs die voorbehoud weg van Klousule 2, maar dit is die hele kern van die saak. Die hele krag wat daarin bestaan, waar die hof die reg het om oor te beslis of die persoon wat applikasie maak se versoek kan toegestaan word of nie, die word eenvoudig daaruit gehaal en die hof het dan die reg om ’n boedel wat miskien duisende werd is, deurdat daar, b.v., diamante in die grond is, te verkoop en tussen die erfgename te verdeel. Dit is die gevaar. As die fidei commis weggeneem word, dan kan die erfgename groot skade ly. Ek doen ’n beroep op die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) dat ons die saak terug wys na die Komitee van die Hele Huis, om die moeilikhede wat daar bestaan te bespreek. Toe die Ontwerp in Komitee was, het ons ’n goedgunstige houding aangeneem teenoor die Wetsontwerp en nie geobjekteer nie, maar nou ons vandag besware het, wat ons toe nie gehad het nie, daar hoop ek dat die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) ons ook tegemoet sal kom, om die Wetsontwerp te laat terug gaan na die Komitee van die Hele Huis.

Ek wil ook graag ’n beroep maak op die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) om sy Wetsvoorstel terug te laat gaan na die Komitee van die Hele Huis, want daar bestaan baie besware teen die Wet soos die nóu staan. Daarom maak ek ’n beroep op die edele lid om die te laat terug gaan na die Komitee van die Hele Huis, anders sal daar tog soveel moeilik hede wees om die by die derde lesing deur te kry. Die besware teen die Wet is juis, dat die Wet wegneem sekere regte wat ’n persoon het om oor sy nalatenskap te beskik na sy wens. Na die persoon weg is, kan die nakomelinge voor die hof kom en daar is niemand wat objeksie kan maak nie, want die enige persoon wat dit sou kan doen, die testateur, is dood As die voorbehoud weggeneem word, volgens die voorstel van die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) dan het ’n persoon wat applikasie maak vir die hof ’n taamlike kans om dit gedaan te kry, dat verandering gemaak word, en ’n saak mag heeltemaal redelik lyk, maar die hof het geen ander rapport nie om by te gaan nie en daar kan andere omstandighede wees waar die hof nie van op die hoogte kan wees nie. Daarom sê ek, moet ons baie versigtig wees, om die voorstel te neem. Dit kan miskien in sommige gevalle lyk baie billik te wees om ’n applikasie toe te staan, maar later kan dan blyk dat die ding gevaarlik is. Ek wil nie ingaan op wat andere gesê het omtrent die Wet nie. Ek kyk op die algemene toestand wat die Wet in die lewe roep. Die testateur wanneer hy ’n testament maak, dan beskik hy oor sy nalatenskap na sy begeerte en die begeerte behoor nie verkrag te word nie deur ’n Wet te maak, wat die begeerte nie uitvoer nie. Die gevolg sal wees dat die nageslag baie jskade daarvan kan ondervind en in ellende kom. Dit is miskien waar, dat in die een of ander geval, daar rede is om hierdie Wetsvoorstel van krag te laat wees, maar daarteenoor staan honderde of duisende mense waaroor die voorstel onheil kan bring, wat nie nodig is nie. Daarom doen ek nogmaals ’n beroep op die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) om die Wetsvoorstel te laat teruggaan na die Komitee van die Hele Huis.

Ek kan nie saamstem met die edele lid vir Waterberg (de hr de Villiers) en my vriend die edele lid vir Piquetberg (de hr. de Waal) nie om ’n beroep te maak op die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) om die Wetsvoorstel te laat teruggaan na die Komitee van die Hele Huis nie. As ons dit toestaan, dan beteken dit, dat die edele lid sy Wet nie hierdie sessie sal kan deurkry nie en alhoewel, soos deur edele lede aangehaal is, die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) se famielie daarby betrokke is, so is daar tog baie andere mense in die land wat ook groot belang daarby het. Ons wat praktieseer, weet van baie gevalle, treurige gevalle, waar sulke bepalinge gemaak is, en die eiendom beswaard is, sodat dit nie moontlik is om die testament uit te voer nie ten voordele van die nakomelinge nie. Die Parlement het daarom ook in 1916 die beginsel aangeneem, dat die hooggeregshof die reg sal hê om te gelas, dat eiendomme verkoop sal word, wanneer die hof oortuig daarvan is, dat die nalatenskap nie met voordeel geniet kan word deur die erfgename nie, of indien daar sulke omstandighede kom, dat sekere beperkinge daardeur op die goed gelê word, wat volgens die oortuiging van die hof nie is volgens die bedoeling van die testateur nie. Dan kan die hof ’n order uitgee om die beperkinge weg te neem en gelas dat die goed in sy geheel of gedeelte verkoop sal word. Maar nou blyk dat met die voorbehoud in die Wet, wat nou voorgestel word om dit weg te neem, die bedoeling van die Parlement van nul en gener waarde is. Ek het betrokke gewees by ’n saak voor die hooggeregshof in Bloemfontein, waar iemand applikasie gemaak het. Maar die regter het gesê, dat volgens die bewoording van die Wet hy nie die verantwoordelikheid op hom kan neem nie om die kleine bedrag van £12 per jaar te verdeel nie onder die erfgename omdat hy nie daarvan oortuig is nie, dat die bedrag nie met voordeel deur die erfgename geniet kan word nie. Hy het daarop gewys, dat die Parlement nie ’n minimum bedrag het neergelê nie. Nou wil die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) die hof die diskresie gee om in ieder afsonderlik geval te bepaal of die opbrengs van die goed verdeel kan word. Die hof het alreeds die reg om te sê die goed verkoop sal word, ja of nee. Alles wat die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) vra is, dat die hof die diskresie sal hê, om toe te laat dat die geld onder sekere omstandighede nie gedeponeer, maar uitbetaal sal word aan die erfgename wat in lewe is. Ek dink, dis ’n baie billike versoek, wat die Huis reeds in beginsel goedgekeur het en ek dink dis onbillik van sommige edele lede om te versoek, dat die saak terug getrek word, wat feitelik die gevolg sou hê, dat die Wet van jaar nie aange neem sal word nie. Dis nie alleen die famielie van die voorsteller van die Wet, maar baie andere famielies, wat belang daarby het en as die wetjie deurgaan, dan sal daar besware wat vandag bestaan en baie moeilikhede uit die weg geruim kan word. Ek hoop, die Huis sal toestem dat die amendemente in oorweging geneem sal word.

Ek wil ook die edele lid graag vra om die Wet weer terug te wys na die Komitee van die Hele Huis, want dit gaan nie alleen om gevalle soos aangehaal deur die edele lid vir Fauresmith (de hr. Havenga) waar die opbrings £12 of £13 is nie, maar ek ken ’n plaas wat ’n half miljoen werd is en dis nie ’n diamant of goudplaas nie, maar ’n saaiplaas, waar koring verbou word. Daardie plaas is vermaak aan drie seuns, alleen in die mannelike geslag tot die derde geslag. As die Wet deurgaan, dan verhinder niks die drie seuns om na die hof te kom om die plaas te verkoop, te kan verkoop, en dit gedoen te kry nie. Ek dink, dat as iemand ’n testament gemaak het, dat dan die testament ook na sy sin uitgevoer moet word. Elke ouer ken sy kinders en dikwels ook sy kleinkinders. Daar het nog nooit so’n testament met die fidei commis gemaak geword nie, sonder dat daar rede vir was nie, maar as die voorstel van die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) aangeneem word, dan kan onreg gedcen word aan die kinders en kleinkinders van die erfgename. Dit kan wees, dat edele lede redeneer, dat as die geld by die Meester lê, dit nie waarde het nie: maar baie kere het die plaas 10 of 12 keer die waarde en as die kinders die geld kry, dan kan dit wees, dat dit nooit die bedoeling van die ouers gewees het nie. Ons moet goed bedink, dat dit ’n baie gevaarlike beginsel is as ons die heiligheid van die testament gaan aantas.

Die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) het die saak nou duidelik gemaak. Nou kom die edele lid vir Fauresmith (de hr. Havenga) en haal ’n sekere saak aan. In daardie saak is dit juis waar die knoop lê. Daar het die regter selfs—as my geheue reg is—sover gegaan en gesê: “Stel £2 of 5s. vas, maar in ieder geval stel ’n som vas.” Ons wil met hierdie amendement die som van £25 vasstel. Maar die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) kom met ’n Wet wat die hele ding uit sy verband ruk. Dit hoef nie net gevalle te wees, waar, diamante in die grond sit nie, dat ’n afwyking van die bepalinge van die testament onregverdig kan wees nie. Die hof het sover gegaan en geweier om vonnis te gee en die hof het geweier om die opbrings te verdeel. Hy sê: “Noem ’n som, £2 of 5s.” Ons amendement noem £25. Ek hoop die Huis sal dit aanneem, want ek kan nie voor die Wet stem soos die nou is nie. Die is bepaald onregverdig teenoor die land en die volk, ’n Man en vrou wat ’n testament maak, ken hulle kinders en hulle swakhede en ons het nie die reg om die hele ding uit sy verband te ruk nie.

Dit spyt my, dat ons van die kant teenwerking moet ondervind teen die Wetsontwerp op hierdie stadium. Ek dink, dat as teenstand nodig is, dan het die moet kom destyds toe die saak in Komitee van die Hele Huis was. Toe is daar geleentheid gewees om sulke amendemente, rakende die punte, deur die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) en deur die edele lid vir Piquetberg (de hr. de Waal) genoem, voor te bring en die punte had dan kan reg gemaak word, indien nodig. Maar ek wil darem die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) ’n baie ernstige vraag doen en ek hoop hy sal ope kaart speel. Ek het besonder my ondersteuning gegee aan die Wetsontwerp, omdat hierdie saak ook ’n getal van my konstituente raak, maar ek wil van die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) weet of die edele lid ten opsigte van die eiendom wat hy op die oog het, hom bewus is dat die grond diamante hou of nie, en of hierdie Wetsvoorstel in die Huis gebring is teneinde die verkoop van die goed te vergemaklik, sodat op die wyse die goed in hande van die erfgename sal kom. Ek hoop die edele lid sal duidelik hier sê wat die eiendom vandag aan onderworpe is en of daardie grond onderwerp is aan ’n proklamasie. Klousule 2 sal as die voorbehoud daaruit geneem word, dan tengevolge kan hê, dat die jongere erfgename onbewus van die waarde van die eiendom dit sal verkoop en op die wyse sou wat werkejik in hulle sak behoor kom, heeltemaal in die sak van die koper wat die plaas koop, vloei. Ek hoop die edele lid sal in Komitee, of wanneer die amendement behandel word, baie duidelik op die punt antwoord. Ek moet baie bevredigd word op die punt, anders sal die gedagte bestaan, dat van die grond waarvan die edele lid bewus is, die oppervlaktewaarde nie so groot is nie, maar waar bekend is, dat daar diamante is, die beperkings weggeneem word, om die te kan verkoop, terwyl al die erfgename nie die waarde van die eiendom sal weet nie en dus nie hulle regmatige deel sal gaan kry nie. Ek dink, dit is iets waar die Huis baie versigtig mee moet wees, om nie maar so die heiligheid van die testament aan te tas nie. Die ouers maak so’n testament met ’n bepaalde oogmerk, sodat aan die kinders nie skade sal berokken word nie, direk of indirek en ons moet oppas, dat dit nie deur ’n verandering in die bestaande wetgewing gaan gebeur nie. In die Oranje Vrystaat was dit die Wet gewees, dat as ’n eiendom beswaard was deur wilsbeskikking en die erfgename sou later so’n wilsbeskikking tersyde wil set, dan was dit verpligtend, dat die Volksraad, destyds die Volksraad van die Republiek, later van die Oranje Rivier Kolonie Parlement, ’n Gekose Komitee het aangestel om die saak te ondersoek en dan rapport uit te bring aan die Parlement, om te sê of die beperkinge moes weggeneem word of nie. Ek wil net sê, dat daar sekere gevalle gewees het, waar die Selekt Komitee ondersoek gedaan het, waar die gevalle oonskynlik baie regverdige oogmerke gehad het. Die doel was, waar die eiendom baie klein was, die onderverdeling so klein was dat die erfgename die erfenis nie met voordeel kon gebruik, om die erfenis te verdeel. Maar die Selekt Komitee het in sommige gevalle sekere dinge ontdek, wat voorheen nie bekend was nie en die gevolg was dat die Selekt Komitee rapport uitgebring het en die Huis het geweier die versoek toe te staan. Sodra ’n bietjie op die diepte van die saak ingegaan is, is daar in sekere gevalle groot besware ontdek om die versoek toe te staan. Ek kan nie sê of die dieselfde geval is met die grond wat die edele vriend, die inbrenger van dije Wetsvoorstel op die oog het nie, maar dit kan tog ook wees, dat in die geval ’n onreg gedoen werd aan die minderjarige erfgename, wat nie hulle standpunt kan verdedig soos die ouere erfgename nie en wat miskien onbewus is van die waarde van die grond. Dis miskien moontlik, dat van die duisend erfgename daar honderd is wat daarvan af weet. Ons moet agter die waarheid, die hele waarheid en niks as die waarheid kom. Ek hoop die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) sal ons die gevraagde inligtinge gee.

I move the following amendment—

I perfectly appreciate the difficulties which have been raised by hon. members as to the amount of interest which is to be of beneficial use to the heirs, and on account of this I have looked to various decided cases, and find that much the same difficulties have arisen in the courts not only in the Free State, but also in other cases. I have here the cases of ex parte Ingram and Swardt, in which the court has given its decision. The proviso in Section 2 of the Act of 1916 reads—

These are the words asked to be deleted by the hon. member for Barkly (Mr. Scholtz). I do not know why he should have brought the matter before the House in this form, as he proposes to substitute another clause which is practically in the wording of the Act of 1916, excepting the proviso. It would appear that the proviso is the difficulty in this matter, and in the two cases which I have mentioned, and which I will quote, and in other cases, the court held that it was rather unfair for the Legislature to place the onus on the court to decide what is “beneficial use”. The court held in one case in which it was asked when the interest derivable was £12 a year, that the property should be sold absolutely, and the proceeds be distributed among the heirs in being, that £12 a year may be of beneficial use, and even £2 or 5s. may be construed as being of beneficial use, and the court laid down the dictum if they had anything to guide them—if the Legislature had laid down a sum of £20 or 5s.—the court would have the option of saying that the property could have been sold absolutely, but “beneficial use” was a difficult matter for a court of justice to decide. What may be of beneficial use to a poor man, say £2 a year, would be no use to a rich man. For that reason I have tried to make it as clear as I possibly can that whenever the share of any of the heirs is less than £25 a year, then the court will have an opportunity of ordering such property to be sold absolutely and the proceeds to be distributed. When it would appear that the interest of any particular heir is more than £25 a year, that will be sufficient for the court not to sell absolutely. In the case mentioned by my hon. friend the hon. member for Barkly (Mr. Scholtz) I should like to assist him, but in my amendment I have placed a sum in terms of what the judges would have liked the Legislature to put down. If hon. members would read the decision in the case of ex parte. Ingram, they will find that the court held it was for the Legislature to mention a sum which would be a guide to the judges as to what would be of beneficial use. In the case of Sviardt the query which the court had to decide was what sum was too small to be beneficially enjoyed, and the court held that the sum should be so small that it was not worth the trouble of paying it out and keeping an account open in the master’s office. In the case of Ingram, the judge went further, and said—

Further, I am taking a hypothetical case from any particular district, where a farm worth £10,000 has been entailed. To-day there may be heirs in the second, third and fourth generations. Their proportionate shares would be proportionately smaller than that of the share of a man in the first generation; his share might amount to £1,000 or £2,000, whilst the share of the children of the third generation may have dropped to £20 or £25. In that case my amendment enables the court to allow the shares of these children to be sold, and they enjoy the full benefit of the capital, while the law would not apply to the generation where the heir receives £2,000, £3,000 or £4,000. The clause only applies to the case in which the interest derived is less than £25, in which case the court shall have the opportunity of selling the property absolutely. I do not want to open the door to the court being able to sell the property absolutely, except where the legacy is of a comparatively small amount, If the judges had anything to guide them, they could order the sale at their discretion absolutely when the interest is small, and have the power to distribute the proceeds, but the court should not be empowered to interfere with the conditions of a will when for years and years fathers and grandfathers have gathered together property and have entailed it so that it could not be dissipated by any profligates among their descendants. It is quite clear in the case I have mentioned, where the interest is as small as £25 per annum, the court should have a right to order the property to be sold absolutely, and the proceeds distributed, as the amount is of little beneficial use, but if you take away the proviso the court can order the property to be sold absolutely, and in such a case we might as well do away with all wills.

It is a question of distributing the proceeds.

It is a question of the distribution of capital. If the court is in the position to decide that it can dispose of the property absolutely, it is no good making a will at all. With all due deference to my hon. friend, the hon. member for Barkly (Mr. Scholtz) in the matter of the case he has put before us, I think it is a fair stipulation that only in the event of interest being less than £25 per annum, the court can decide to order the property to be sold absolutely, and the proceeds distributed to the heirs, whether they are bifructory heirs or not.

seconded.

I hope the House will not accept this amendment. It is quite true if the law had been in this form it would have relieved the courts from what, in some cases, has constituted a great difficulty. The courts find themselves in a difficulty in construing the provisions of the Act of 1916, as the Act gives no guidance as to what amount should be regarded as being of “beneficial use” to the beneficiaries. They were left without any guidance as to whether £1 or £20 was to be regarded as being of “beneficial use”. This amendment might have relieved them from that difficulty, but surely it is better to give the courts discretion, as the Bill in its present form does. The courts have to act according to the merits of each particular case. I do not know how they would carry out the law if the amendment was carried, because it sets forth—

What portion of the proceeds, what portion of the estate can be earmarked as giving rise to this £25? What rate is to be capitalized?

That is done in the Master’s Office.

Why interfere with the discretion that is given to the court which deals with every particular case?

The judges asked for it.

They will not ask for it if this Bill is passed. This Bill gives the court discretion to act in every particular case. Why fix a sum of £25? It may be of a beneficiary advantage to one particular heir in certain circumstances, and may be of very little use to another. We had better leave it to the court, as it is bound to act under the Law of 1916 as amended by this Bill, according to the best interests of the beneficiaries, and it is best to leave it to the court’s discretion, which will carry out this work equitably, soundly, and properly.

Ek gaat nie ’n lange toespraak hou oor die onderwerp nie; ek het dit reeds gedaan en sou nie graag oor dieselfde grond weer loop nie, maar my bepaal by die amendement van die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels). Dieselwe is ten effekte, dat as die rente minder as £25 is uit de verkoop van die ewigdurend bemaakte eiendom, dan het die hof reg om bevel te gee dat die opbrings gelyklik sal gebruik word. Die doel van die amendement is, om die diskresie van die hof te beperk; dit kan die edele lid nie ontken nie. Nou ontstaan die vraag, waarom moet dit beperk word, soas aan die hand gegee deur die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels). Hy kan nie ontken nie, dat die omstandighede van sekere sake seer ver van mekaar verskil en daarom is die diskresie nodig vir die hof en daarom mag ons geen wét van Mede en Perse neerlê nie. Dit is ’n veel gesonder beginsel om die hof toe te laat, om die verskillende sake volgens die besondere omstandighede van elkeen te oorweeg en volgens die meriete daarvan te beslis en as die toestand van die verskillende sake so oorweeg is, dan verstout ek my om te sê, dat die hof in staat sal wees om te bepaal of dit noodsaaklik is om ’n bevel uit te vaardig, dat die opbrings van ’n verkoop verdeel sal word of andersins. Daar skyn, sover my betref, geen rede te wees waarom die diskresie van die hof beperk moet word. Dit moet nie vergeet word nie, dat die hof moet oordeel oor ’n petiesie, waarin gevra word dat sekere restriksies van ’n testament moet weggeneem word. So’n hof bestaat altyd uit twee en dikwels uit drie regters en waar hulle oor ’n saak sit meen ek dat dit veilig is. Dit is beledigend, wanneer altoos insinuasies gemaak word soas deur sekere lede oorkant en ek weet nie of hulle nie genoeg intelligensie besit om dit te begryp nie. Dié hof kan ’n bevel uitvaardig, dat die opbrings absoluut verbruik kan word of net die vrug-gebruik ter beskikking van die erfgename gestel word.

Die hof vra dit.

Dit lees die edele lid tussen die reels; dit is wat die edele lid wil hê. Die informasie het die edele lid ons nie verskaf nie. Ons moet nie vergeet nie, dat voordat ’n applikasie na die hof kan gaan, dat sekere restriksies weggeneem moet word, daar moet ’n bepaalde prosed ure gevolg word, daarin bestaande, dat behoorlik kennis gegee moet word aan alle belanghebbende en as die hulle toestemming nie gee nie, dan spreek dit vanself, dat die hof die gevraagde beslissing nie sal gee nie. Dit is die prosedure, welke die hof gevolg het in verband met sekere twee petiesies van die aard as waaroor die Wetsontwerp gaat. Dit is dus geen argument, wat my luidrugtige vriend, die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) gebruik nie, dat die hof ’n bevel sal uitvaardig ten nadele van belanghebbende persone. En dit kan iedereen, wat sy gesonde verstand gebruik weet, dat onder Klousule 3 kan iemand, wat verongelyk is of dit denk, altoos appèl aanteken en sy regte herkry. Dit is ’n rede te meer waarom ek die diskresie aan die hof will oorlaat. Die edel lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) het gesê, dat die som £25 moet wees en as dit hoger is, moet die hof geen order kan uitvaardig nie dat die opbrengs van die verkoop absoluut gebruik kan word nie, maar as dit minder is, dan wel. Daar is verdienstelike gevalle: as b.v. ’n jonge man betrokke is by so ’n eiendom en die inkoms, wat hy daaruit by wyze van rente kry nie meer as £25 nie en hy wil gaan studeer, dan vra ek die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels), as hy die jongeling was, of hy instaat sal wees, op daardie £25 die nodige studie te beëindig. Hy sal moet erken, dat daardie £25 ontoereikend is. ’n Ander geval die ek spesiaal onder sy aandag wens te breng en ook onder die van edele lede aan die oorkant is: stel dat daar ’n arme afgeleefde persoon is; hy hang van die rente van die inkoms van die erflating af. Wil die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) sê, dat £25 genoegsame rente is vir hom om op te bestaan? Ek vraag hom om billik en eerlik te wees en te verklaar of dit ’n voldoende som is vir die man om op te bestaan. As hy die saak van die kant af beskou, sal hy insien, dat ek gelyk het. Daar kan geen ernstige objeksie wees teen die verdeling van die opbrengs van so ’n eiendom, as eenmaal die hof uitspraak gegee het, dat dit kan verkoop word. Ek wil nie die Wetsontwerp doodpraat nie en gaat daarom nie op al die besonderhede weer in nie. As eenmaal die order gegee is, soas reeds in sekere gevalle geskied is, dan verval die sentimentele doel, dat dit moet bly binne die familie en dan kan daardie selfde doel ook nie toegepas word nie ten aansien van die opbrengs. Dieselfde sentimentiele rede, welke mens toepas op die ewigdurende eiendom self, dieselfde kan ook nie toegepas word ten aansien van die opbrengs nie. Ek weet nie of dit nou tot die intelligensie van die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) gebreng is nie. As die hof die order tot verkoop gegee het, dan spreek dit vanself dat die sentimentele rede nie meer bestaat nie. Om kort te wees, wil ek daarop wys, dat die doel nie is om die mag van die hof uit te brei ten aansien van die wegneem van restriksies nie; die reg besit die hof reeds, maar wat ek wil voorstel is om die diskresie van die hof uit te brei, in verband met die distribusie van die opbrengs van verkogte eiendom, wat onder die beginsel van ewigdurende besit bemaak was. Die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) verklaar dat die hof vraag dat ’n bepaalde som as minimum vasgestel sal word, maar die hof het dit nog nie met een enkele woord gedaan nie. Ek weet van vier of vyf gevalle waar die hof verklaar het, dat £5 15s. voldoende rente is, as dit op winsgewende manier gebruik word. In ander gevalle was £2 12s. of £2 10s. voldoende. En as ons nou logies redeneer, dan kan een pennie ook as ’n groot genoeg som beskou word in ’n bepaalde geval. Hoewel ek met die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) op ’n vriendskaplike voet verkeer, spyt dit my, dat ek sy amendement nie kan aanvaar nie.

Ek was ten gunste om die Wet terug te wys na die Komitee van die hele Huis en van die amendement van die edele lid vir Witbank (de hr. De Villiers), want ek kan nie eientlik die gevaar sien van die amendement nie. Die bepaal net, dat in geen geval die hof reeds in die twede geslag die bevoegdheid sal hê, om verandering te maak in die testamentêre beskikkings nie. Ek stem daar heeltemaal mee saam, dat dit ook nie nodig is in die eerste geslag na die testator nie, maar aangesien die amendement afgestem is, ondersteun ek van harte die edele lid van Barkly (de hr. Scholtz) in sy Wetsontwerp, soos ek dit ook by die twede lesing gedoen het. Ons weet watter onaangename toestande daar ontstaan is op hierdie gebied, soos ek reeds by die twede lesing duidelik gemaak het. As edele lede wil nagaan, die getuienisse van die Gekose Komitee, waar ek ook in 1914 deel van uit gemaak het met betrekking tot dieselfde onderwerp, dan sal hulle sien watter moeilikhede daar is in die verskillende dele van die land met betrekking tot die ewige-eiendomsbepalinge. Daar is gevalle waar die Wet moet inspring, om die mense te verlos van moeilikhede wat ontstaan is. Die Wet van 1916 gee vir die hof die reg om sekere bepalinge weg te neem, maar die moeilikhede van die edele lid vir Barkly (dp hr. Scholtz) is, dat die hof die grootste moeilikhede het om te kán beslis wat gedaan moet word met die opbrings van die verkoop van goed wat nagelaat is. Die vraag is wat gedaan moet word met die bedrage en wat die, edele lid wil is dat die hof dis diskresie sal he om die bedrag, hetsy in sy geheel of in gedeelte, te gee aan die erfgename of te bepaal, dat die bedrag belê word en die inkomste daarvan gegee word aan die erfgename. Ek verstaan nie die beswaar daarteen nie. Ek verstaan nie die beswaar wat die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) daarteen het nie, dat as die hof reken, dat die bedrag te klein sal wees om van enig nut te wees—

Hoe groot moet die bedrag dan wees?

Dit hang af van die erfgename. Veronderstel daar is £50 en 200 erfgename.

Maar dan is die amendement immers reg.

Juis, maar wat die hof nie kan doen is om die opbrengs aan die erfgename te gee nie. Die hof het alleen die reg om die fidei commis af te neem.

Nee, maar die edele lid verstaan die amendement nie.

Ek verstaan dat die amendement belet alleen as die som minder as £25 is, dat die bedrag aan die erfgename sal uitbetaal word.

As die opbrings per jaar minder is as £25.

Dan verstaan ek nie die verskil tussen die twee edele lede nie. Dan verstaan ek nie waarom die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) dit nie eens is met die edple lid aan die oorkant nie.

Nee, daar is wel verskil tussen die twee. Die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) wil die beperking ophef en die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) wil vasst el, dat alleen as die bedrag per jaar minder as £25 uitmaak, die hof die reg sal hê om die bedrag te verdeel en aan die erfgename te gee.

O, ek sien dus, dat die edele lid daar die hof wil beperk tot ’n sekere bedrag, terwyl my vriend, die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) die hof die diskresie wil gee om te beslis in elke geval. Ek stem dan in met die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz). Die hof het te beslis oor so belangrike sake en die hof het die vertroue van die saamlewing om daaroor te beslis. Daarom dink ek kam ons ook die hof die diskresie gee om in hierdie geval te beslis. As ons dit nie sou kan doen nie, dan sou dit treurig gestel wees met ons regspraak. As die hof die reg het om te beslis of die goed verkoop moet word, dan moet die hof ook die reg het om te beslis of die opbrings verdeel moet word of nie. Ek sê, ek ondersteun van harte die Wetsontwerp. Ek is nie teen die Wet nie, soos ek reeds by die twede lesing gesê het, maar ek het saamgestem met my vriend, die edele lid vir Witbank (de hr. De Villiers), omdat ek dink; dat dit nie nodig is, om al in die twede geslag veranderinge toe te laat nie.

Terwyl ek nou nie my amendement kan stel nie, sal ek van harte die amendement van die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) ondersteun. Ek was daarvoor, dat in die eerste geslag nie die fidei commis weggeneem kop word nie, maar ek dink dieselfde resultaat sal ook bereik word deur die amendement van die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) want hy stel voor, dat alleen as die opbrengs minder as £25 per jaar is, die verdeel kan word en ek dink in die eerste geslag sal daar altoos meer wees as £25 om uit te betaal. Dit word natuurlik minder in die twede en derde geslag en dan sal dit minder kan word as £25 en dan het die hof die magt om dietbedrag te verdeel of die hele fidei commis dood te maak. Daarom sê ek, sal ek die amendement van die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) van harte ondersteun, Waar my amendement verval is.

Oppervlakkig beskou skyn dit, dat die amendement van die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) oorbodig is. Die Wet van 1916 se bepalinge is almal reeds so streng, dat geregshowe waarvoor petisionarisse kom, groot besware het om vasgoed los te maak. Die hof is refeds so gebonde deur die bepalinge van die Wet van 1916, dat dit moeilik gaan vir applikante om verkoop-vergunning te kry en dat dit baie moeilik is om die opbrengs van die verkoop verdeel te kry. Ek sê oppervlakkig beskou, want ek dink as ons die bepalinge van die Wet van 1916 nagaan en sien die gevolge wat kan voortspruit uit die verandering wat die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) voorstel, dan sal ons sien dat die gevolg kan wees van so’n aard dat ons daar nie mee saam kan gaan nie en dat dit ook nie die bedoeling van die testator kon gewees het nie, dat die ook nie daarmee saam kon gestem het nie. Die Wet van 1916 bepaal dat—

Dis ’n bepaling, wat ons nie kan wegneem nie tensy die hof oortuig is—

Eers moet die hof van oordeel wees, dat die aandeel wat elk een kry so klein is, dat dit nie met voordeel geniet kan word nie, voordat die hof die beperkinge teen die verkoop kan wegneem.

As daar ’n bepaling is, dat die goed nie onderverdeeld mag word nie en as daar sê, 500 of 600 erfgename is wat nie in maatskappy kan boer b.v., dan kan die hof tussenbeide kom. Daar het so’n geval gewees, ek dink dit was in Aberdeen. Edele lede sal altemit daarvan weet. En dan—

Dus ek sê, oppervlakkig skyn dit dat die hof gebonde is deur die bepalinge en dat as die hof oor al die moeilikhede kan kom en daarvan oortuig is, dat omstandighede ontstaan is, wat nie beoog was deur die persoon die sodanige testament gemaak het, dan sou dit reg wees, kan ons aanneem, dat die plaas, of wat dit is, mag verkoop Word. Dan gaan die artiekel aan en die twede artiekel van die Wet van 1916 bepaal, dat die hof kan sê, dat die opbrings van die verkoop aan die meester of aan ’n andere persoon spesiaai deur die hof benoem betaal word, en dat die persoon of die meester die gelde belê in sekuriteite of vasgoed, met die verstandhouding, dat wanneer die hof oortuig is dat die interest van opbrings te klein is om verdeel te word en, geniet te word deur die begunstigdes wat in lewe is, dan kan, die hof bepaal dat die opbrings uitbetaal word. Nou vra die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) om die bepaling weg te neem, dat die hof oortuig moet wees, dat die rente van die opbrings te klein is om geniet te word. Maar, neem nou b.v. dat die opbrings £20 is, dat kan beleg word teen b.v. 5 persent, dit maak slegs £1 pér jaar, maar dié £1 per jaar kan van belang wees, en net miskien die man uit grote nood hou. Maar wat van groot belang is, is dat dan die goed verkoop kan word en die begunstigde die opbrings in hande kry. Die begunstigde is miskien ’n niks nut, wat die geld dan kan deurbring en dit is miskien juis wat die testateur wil voorkom het. Die testateur het miskien bedoel met die beperking dat die nakomeling deur middel daarvan ’n nuttige lid van die maatskappy sal word. Ek wil verder net daarop wys, dat ons hier nie alleen te doen het met die reg van minderjarige, maar ook die reg van ongeborene word weggeneem. ’n Minderjarige het altyd nog die vader of ’n voog om vir hom op té tree, maar die ongeborene is nie in die posiesie nie. Ons het altyd hog beskou dat die reg van die ouers om met hulle goed te doen soos hulle wil, ’n heilige reg is. ’n Man maak in sy lewe sekere eiendom byme kaar en hy wil dat sy afstammelinge op ’n bepaalde manier daarvan sal geniet. Die man moet die reg hê, om oor sy eiendom te beskik. Ons moet verstaan, dat as ’n man ’n boedel bymekaar maak, dit kom daar nie op aan of dit klein is of groot nie, dat hy die laaste beskikking oor die boedel moet hê, en dat jou testament moet bly staan, al val die hemel in. Dit het altyd die beginsel gewees, dat ons ons nie moet inlaat met private eiendom nie. Daar word gesê dat dit sosialisties is. Ons word elke dag vermaan teen die sosialiste en hier neem jy ’n bepaling weg wat teen sosialisme is.

Waarom praat die edele lid nie aldag so nie?

Ek wil sê, dat in my ondervinding, soes ek dit gesien het, en waar ek dit nie gesien het, daarvan gehoor het, die regters wat ons vandag het, gaan nie so lig daartoe oor om hulle in te laat met die bepalinge van ’n testament nie. Ons weet, dat as jy met ’n testamentsaak voor die hof kom, watter groot moeilikhede daar is om veranderinge te kry. Dit is die regters van vandag, maar ons weet, nie watter regters daar in die toekoms sal wees nie, watter omwentelingen kan kom op regsgebied. Miskien sal ons sosialistiese regters kry, regters wat nie testamente so heilig beskou as ons nie. Nou wil ek dié edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) ’n raad gee verniet. As die bestaande wette nie in sy geval voldoende is om relief te gee nie, dan kan hy—en ek dink dit sal vir hom baie gemaklik Wees na die uitlatinge wat hy hier gedoen en gehoor het by die indiening van die Wetsontwerp— ’n spesiale wet deur die Huis kry, soos b.v. die Wet 10 van 1899. Ek het hier net die Engels en sal die aanhef voorlees. Dis ’n Wet—

Soos die meeste edele lede wat van die Kaapprovinsie kom sal weet, was die “Oranjezicht” en die “Oudekraal” twee plase hier by Kaapstad wat beswaar was met fidei commis en die erfgename wou graag die fidei commis weggeneem hê en toe is daar ’n spesiale Wet gepasseer, wat voorsieninge maak omOudekraal” en “Oranjezicht” vry te maak. Ek sal net die considerans lees, dan sal die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) sien dat miskien soiets ook vir kom kan help—

Ek haal dít aan om daarop te wys, dat as my vriend, die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) ’n saak het van die aard, dat hy dan na die Parlement kan kom en vra vir ’n spesiale wetgewing. Ek gaan aan met die considerans, sodat die edele lid kan sien hoe hy moet handel in so’n geval—

Ons sien dus, dat as iemand kom en sê, dit en dit is die geval, dan kan die Parlement in so’n geval ’n spesiale wet uitvaardig om die besware op te hef en ons sien, dat dit in hierdie geval gebeur het. Dus kan die lede van die Scholtz famielie sien wat die Wet is vir hulle om sekere bepalinge, waarteen hulle meen met reg beswaar te kan maak, opgehef te kry. Maar darem moet ons omdat dit ’n speciaal geval is, of ’n paar spesiale gevalle, nog nie ’n algemene wet maak nie, waarby die regte van toekomstige erfgename en selfs minderjarige word aangeval. Die amendement voorgestel deur die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) is m.i. heeltemal billik, maar ek wil nog ’n stukkie verder lees van die Wet, dit kan my vriend miskien ook help—

Ja ja, laat die edele lid nou maar ophou.

As ek te vining lees vir die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) dan hoef hy dit maar net te sê, en ek sal ’n bietjie stadiger lees—

Dus in hierdie geval is bepaal, dat die opbrings ook aan die applikante verdeel sal word en dat hulle daarmee kan doen wat hulle wil—

Ek verstaan die edele lid vir Ceres (de hr. Roux) ondersteun die amendement van die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels), maar nou spreek hy teen die amendement.

Ek haal die considerans van die Wet net aan om aan te toon, dat in die een of andere besondere geval die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) kan sien dat daar ’n wet gemaak kan word. Ek wil nie verder met die voorlees aangaan nie ek het maar net die considerans gelees om vir my edele vriend, duidelik te maak onder welke omstandighede hy voor die Huis kan kom vir ’n spesiaal wet want die bedoeling van die van Breda’s was, om in die ewigheid “Oranjezicht” en “Oudekraal” beskerm te hê en dat solang as die wereld bestaan een of twee van die afstammelinge daar sou wees, wat taamlik welaf sou wees, en daarom was die eiendom so beswaard en bepaal, dat dit in ewigheid beswaard sou bly. En die Parlement van die Kaap Kolonie het in sy almag die beswaar weggeneem. Ek dink, dat die amendement van die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) nie ver genoeg gaan nie. Ons sien dat in hierdie geval applikasie gemaak is en dan kan ’n Gekose Komitee aangestel word om die besonderhede van die spesiale geval na te gaan en dan kan die Gekose Komitee na behoorlik ondersoek rapport uitbring aan die Huis en die Huis kan beslis, of die rapport aangeneem sal word. Ek weet nie of ek in order sal wees nie, maar ek wil net dit sê, dat dit gevaarlik is om neer te lê dat in die wil van die testateur verandering aangebring kan word. Dan sal jy wegneem die inisiatief by mense om ’n boedel bymekaar te maak, maar die inisiatief is hoog nodig vir die welvaart van die land. Hoe kan jy mense daartoe bring, as hulle met die gedagte rondloop, dat na hulle dood die hof die bepalinge van die testateur kan verander.

moved, as an unopposed motion—

seconded.

Ek staan op, om ’n finale protes teen hierdie Wetsontwerp aan te teken. Die beginsel, opgeslote in Klousule 2 is ’n baie verderflike en gevaar like. Ek het die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) gevra wat die eigenlike rede is vir die indien van die Wetsontwerp en hy het hom nie verwerdig om my te antwoord nie. Had hy geantwoord, dan was dit miskien nie nodig vir my om weer op te staan nie. Hy het net gesê, dat hy reeds ’n toespraak oor die saak gehou het. Ek was ongelukkig nie hier toe dit gebeur het nie. As ’n mens so behandel word, kan jy nie sy simpatie verwag nie, veral nie as die mosie van so’n ingrypende aard is nie. Miskien is die edele vriend nie instaat om te antwoord nie. Hy was tog darem in alle geval verplig om te antwoord op die insinuasie van die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels). Ek het al van meer as een kant verneem, dat die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) met sy Wetsontwerp sekere plase op die oog het, waarop diamante ontdek is en wat sekere maatskappy goedkoop in die hande wil probeer kry. As die skoen die edele lid nie pas nie, sal hy hom nie aantrek nie. En hy het dit gedoen deur stil te sit. ’n Baie goeie argument teen die Wetsontwerp is aangehaal deur die edele lid vir Ceres (de hr. Roux), die daarop gewys het, dat as iemand ’n onverstandige testamentêre beskikking wil verander hê, kan hy daartoe na die Parlement kom, wat die saak behoorlik sal oorweeg en doen wat reg is. Die edele lid vir Ceres het daarop gewys dat die Parlement dit reeds in sekere bepaalde gevalle gedoen het. Die edele lid vir Fauresmith (de hr. Havenga) het geredeneer dat die hof diskresie het, dat ons die hof moet vertrou en hy meen jy kan gerus verder gaan as die Wet van 1916 en die hof nog meer vertrou. Maar as ’n mens op die blote basis van vertrouwe so moet handel, dan kan jy maar net so goed alle testamente na die hof toe neem om te beslis of sekere bepalings billik is of nie. Ons kan dan die hof die reg gee om oor elke testament te beslis en ’n ander bedoeling daarin te lê as die testateur bedoel het. Dit kan so lig geskied waar ’n erflater dood is. Hy kan geen verklaring meer gee van sy bedoelings en beweegredes nie. Daar is dan ook geen persone, wat hom kan verdedig nie. Ek weet van ’n testament, waarby die testateur £3,000,000 beskikbaar gestel het vir politieke doeleindes. Ek is daar seker van, dat meer as een hof sal verklaar, dat so’n beskikking nie in die belang is van die algemene publiek nie en vernietig behoor te word. Daar bestaat amper geen testament nie of daar is een of ander persoon, wat sig verongelyk gevoel en sou wil kla oor die hom aangedane onreg, soas hy dan meen, ’n Testament kan so goed wees as dit wil, daar is altoos persone, wat ontevrede is daaroor. As so’n testament dan voor die hof gesleep kan word, waar sal dit eindig? Die regters moet alleen oordeel volgens die eensydige feite en partydige getuigenis, wat voor hulle kom. Die begunstigde kleinkind kan nie voor die hof verskyn nie; hy kan dit net deur ’n ouer of voog doen, en die kan juis die persoon wees, wat die applikasie voor die hof maak. Ek het een geval reeds genoem, maar weet van baie ander, waar kinders en kleinkinders later in verarmde omstandighede gedompel is, omdat daar deur een of ander naar die hof applikasie gemaak was vir die opsysetting van sekere testamentêre bepalings. Die waarde van plase verander. Ons weet almal, dat daar so ongeveer elke sewe jaar ’n depressie is, wanneer die pryse erg laag is. Ek weet van ’n plek in Kaapstad, wat in 1903 verkoop is vir £5,000 en sewe jare later kon jy daar geen £120 voor kry nie. Sekere mense het ’n langer blik as ander. Die Wetsontwerp maak die deur op vir bedrog. Hoe lig kan daar sameswering geskied tussen ’n koper en ’n voog om ’n plaas goedkoop in besit te kry. Hulle maak applikasie en die hof laat toe dat die plaas kan verkoop word, omdat die inkomste min is. Maar die persone wat die applikasie maak, weet b.v. dat daar minerale op die grond is. Ek weet van so’n geval uit Barkly West, waar die gebeur is. Die buit is verdeel en die kinders en kleinkinders verongelyk. Indien in die Wet ’n amendement ingevoeg kan word, soas ek wil hê, dat die hof nie die reg sal hê om op aansoek van ’n persoon van die tweede geslag die testament te verander nie, dan het ek nie veel teen die Wetsontwerp te sê nie. Maar die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) weier om so’n amendement aan te neem. Ek herhaal, die testateur sou nie die seun oorgeslaan het as hy nie goeie redes daarvoor had nie. Miskien het die seun of die broer of suster, of wie ook al fidei commis gemaak word, kwaad gedoen, vandaar dat die erflater liewer die kapitaal op hulle kinders en na hulle dood op hul kleinkinders wil vassit. Waarom moet hierdie vryheid in gevaar gebring word deur die mag wat die Wetsontwerp aan die hof wil verleen? Dit is ’n uiters gevaarlike beginsel en ek moet daarteen sterk protesteer. Die seun kan ’n verkwister wees, of ’n dronklap of iets ergers. Dit sou baie onbillik wees as die hof sig daaraan nie hoef te steur nie. Ek glo nie, daar is een lid in die Huis, wat met ’n rein gewete vir so’n Wet kan stem nie. Suid-Afrika, as beskaafde land, bestaan al 250 jaar en nog nooit het iemand met so’n voorstel voor die dag gekom nie; ons het nog altoos in die verlede die reg van, ’n testateur geeerbiedig. Hy is in dieselfde posiesie as ’n lewende man, hy het sy eiendom gekoop en, is baas daaroor. Hy kan dit gee aan wie hy wil en op sodanige voorwaardes as hy wil. Dit kan miskien gesê word, dat hy onbillik handel, maar dit is sy saak en mie die van iemand anders nie; solank as d;e suksessie en boedelbelasting betaald is, het die Staat daar verder niks mee te maak nie. Ons moet nie uit onse pad gaan om die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) te behaag nie. Dit is die dun end van die wig. Dit sal so aanhou, totdat naderhand alle testamente voor die hof gebring sal kan word om te laat beslis of hulle billik is of nie. So’n poging tot inbreuk moet ons beveg so hard as ons kan. Plase mag daal in waarde maar styg daarna weer, en testateurs weet dit. Om te bewys hoe ’n plek kan vooruit gaan, wil ek net aanhaal van ’n plaas naby Stellenbosch, wat in my jeug verkoop, werd voor £400 en nou is dit £4,000 werd. Die ondervinding het die praktiese erflater geleer, dat as hy die soort plase op die kinders en kleinkinders laat oorgaan, dan is hulle miskien almaal aan die yeilige kant. Hy kan meer of min bereken wat die toekomstige waarde sal wees. Dit is een rede waarom ouers hulle gronde so bemaak. Ek weet van ’n plaas in Piketberg, wat ’n aantal jare gelede verkoop werd vir £5,000 en ’n paar jaar gelede het die plaas £16,000 gehaal, Nou is dit weer gedaal. Plase was enkele jare gelede vier en vyf keer so hoog in waarde as nou, maar vele weet, dat die prys weer moet opgaan en daarom kom die Wet in botsing met die werklike belange van erfgename. Mense, wat weet, gaan na die eksekuteur van ’n boedel en sê: “Kyk, laat ons die plaas in die hande kry vir byna niks en dan verkoop ons hom later vir vier of vyf duisend pond en die wins deel ons om die helfte.” Ek sê nie dit het gebeur nie, maar dit kan gebeur. As die Wetsontwerp onveranderd aangeneem word, sal daar verskeie persone wees, wat sal probeer om plase in die hande te kry op dié manier. Ek kan nie verstaan, dat ’n Afrikaner as die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) soiets kan voorstel nie. Daar is plase van 300 morge, wat nou onderverdeel is in stukke van 50 en elke stuk is vandag meer werd as die hele plaas eers was. As sulke stukke later miskien opgesny word in persele van 10 morge elk, sal die miskien elkeen meer werd wees as die 50 nou. Ons wil ons tyd vooruit loop en steur ons nie aan die toekoms nie. Persone wat nou leef wil alles hê. Dit mag nie wees nie.

Ek kan nie die houding van die edele vriende daar verstaan nie met betrekking tot die Wetsontwerp nie. Ek het daar ook oor nagedink en seker net so ernstig daaroor nagedink as die edele lede daar, maar ek sien in, dat ’n maatreël van die aard noodsaaklik is. Ons weet, dit is waar, wat hier beweer is, dat ’n testament altoos beskou is as ’n heilige dokument, maar ons weet uit ervaring, dat dikwels toestande ontstaan het geword van die aard wat heeltemaal as onheilig beskou kan word. Daar het toestande in die lewe geroep geword deur testamente, waarby die nakomelinge van die testateur heeltemaal geen voordeel meer kan trek van die nalatenskap nie. In 1916 het die Goewernement dit al goed gedink, of liewer het daar ’n Gekose Komitee aangestel geword om die onderwerp te bestudeer en die Huis het op hulle rapport die noodsaaklikheid gesien, om wetgewing van die aard te passeer en ek kan dus nie sien waarom my vriende vandag so ernstige besware maak teen die bepalinge, soos vervat in die Wetsontwerp van die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) nie. Soos ek gesê het, dink ek dit is noodsaaklik, dat wetgewing van die aard neergelê word om in gevalle tegemoet te kom, waar die moeilikhede so groot is, dat die nakomelinge van die testateur geen voordeel meer kan trek uit wat hy nagelaat het aan die erfgename. Daar het gevalle voorgekom, waarby dit aan elkeen duidelik was, dat die erfgename onder sulk ’n testament nie die voordeel kon trek van wat hulle nagelaat was nie. Die verandering in daardie bepalinge is dus in die eerste plaas in die belang van die nakomelinge en in die twede plaas tot voordeel en in die belang van die publiek in die algemeen en ook tot voor deel van die Regering en van die hele land. Daar kom dikwels gevalle voor, waar die goed wat nagelaat is, nie meer gebruik kan word deur die erfgename nie. In sommige gevalle het dit voorgekom dat die erfgename omdat daar belasting betaal moes word op die goed, die belasting verskuldig gebly het op so ’n eiendom, omrede die erfgename dit nie meer beskou het as hulle eiendom nie en niemand meer van die erfgename bereid gevind is om die agterstallige belasting te betaal nie. Daarom dink ek is dit noodsaaklik dat die Wet sal gepasseer word en ek gaan die van harte ondersteun. Daar is ook in my distrik van die gevalle en as hierdie wetjie gepasseer word, dan sal die erfgename seker applikasie maak by die hof om die besware weggeneem te kry en om dan die eiendom vir die erfgename voordelig uitverdeel te kry. Mag ek daar net op wys, dat die oorspronkelike Wet die maak ook voorsiening vir erfgename die nog nie gebore is nie en daar is hier vanmiddag ook op gewys, dat die benadeel kan word. Dis baie moeilik om wette te maak vir die toekoms, of altans sulke wette te maak dat die toekomstige geslagte nie daaronder sal ly nie. Dis ook heel moontlik, dat aan die andere kant ek ’n fout maak wanneer ek beskik oor eiendom. Ek kan miskien beskik oor eiendom, wat miskien ’n waardevolle eiendom is, waaroor ek met die beste bedoelinge beskik vir my self en my nakomelinge en wanneer ek beskik het, dan kan miskien blyk dat ek beskik het oor eiendom heeltemaal onder die waarde van die eiendom. Miskien word later ontdek, dat die eiendom van veel grotere waarde is, as ek veronderstel het en dus het die nageslag dan die reg om voor die hof te kom. Ons weet uit ondervinding, dat die hof sake van die aard met die uiterste versigtigheid behandel en hoe moeilik dit is om ’n hof so ver te kry, om te raak aan die bepalinge van ’n testament, om die tersyde geset te kry. Dis uiters moeilik, hulle gaat alles heel naukeurig na, voor hulle ’n beslissing gee. Die uitspraak van die hof word met die grootste naukeurigheid gedoen, as jy by die hof kom om bepalinge en beperkinge op die eiendom weggeneem te kry. Ek ondersteun dan ook van harte die Wetsontwerp soos die hier is en ek dink dat daar ettelike gevalle is waar mense betrokke is in sake van die aard, wat bly sal wees dat so ’n wetgewing deur die Huis gepasseer is. Daarom ondersteun ek die voorstel van harte in die belang van die gemeenskap.

Ek wil net ’n paar woorde sê as protes teen die derde lesing van die Wet. Ek sien nie kans nie om vir die derde lesing te stem, omdat daar geen voorbehoud in die Wet is nie. Ek beskou die Wet soos die vandag is heeltemaal reg en hierdie wetjie is ’n verkragting van die beginsel wat sedert eeuwe bestaan, namelik dat ’n persoon in sy lewe oor eiendom na sy wens kan beskik, dat hy kan beskik oor sy vaste goed na sy dood. As ons die beginsel aanraak, soos ons vandag doen, dan kan ons daarmee gemaklik te ver gaan. My vriend, die edele lid vir Marico (Brig.-Gen. Lemmer) het gesê, dat baie persone sal bly wees as die Wet gepasseer word, maar ek sê, dat daar ook honderde van persone kan wees, wat dit sal betreur, dat die Wet gepasseer word, doordat hulle reg Om te bepaal oor hulle eiendom in die toekoms aangeraak word. Die howe moet beslis oor die sake, dis waar, maar die applikant kom voor die hof met die applikasie, en daar is niemand wat kan protesteer daarteen nie. Die enige wat dit sou kan doen is die testateur en die is daar nie meer nie. Dit sal dus nie moeilik wees om vir die hof gedaan te kry, dat die bepalinge weggeneem word nie. Ek kan nie sien, waarom ons nie in ieder geval kan vasstel, dat vasgoed wat belas is in ieder geval nie in die eerste geslag los gemaak kan word nie. Ek verstaan nie waarom die amendement van die edele lid vir Witbank (de hr. de Villiers) nie aangeneem geword is nie en ek sien geen kans om vir die derde lesing te stem nie. As iemand beskik het oor sy nalatenskap, dan moet die beskikking ook uitgevoer word. Daar word geen testament gemaak en ’n fidei commits daarop gelê deur die testateur sonder rede nie. En wat is nou so’n fidci commits vir die erflater werd, as die erfgenaam na die hof kan gaan en die beperkinge afgeneem kan kry, terwyl daarby voor die hof niemand die testateur verteenwoordig nie? Alleen die testament kan hom verteenwoordig en die handskrif en die word verkrag. Ek dink dis onbillik. As nou nog vasgestel was, dat in ieder geval nie in die twede geslag verandering kan aangebring word in die testamentere beskikkings, dan sou ek nog daarvoor kon gewees het, maar die amendement is nie aangeneem nie. Ek sien nie die reg nie om dan vir persoonlike moeilikhede, soos ek verstaan, of vir ’n paar persone se moeilikhede so’n grote inbreuk te maak op ’n Wet, wat eeuelank bestaan het en daarom voel ek, dat die Huis oppervlakkig op die saak ingegaan het, ek dink altans so, en ons gaan oppervlakkig aoen wat nie goed is vir die toekoms nie. Ons moet versigtig wees om die beginsel van die heiligheid van ’n wilsbeskikking aan te raak, ’n testament van ’n persoon behoort na sy dood gehandhaaf te word soos hy beskik. Daarom sê ek moet ek ’n paar woorde van protes spreek en kan ek nie vir die derde lesing stem nie, omdat die voorbehoud weggeneem word en daar geen andere voorbehoudsbepalings bly nie. As ons ’n voorhoud aanneem van £5 of £10 of enig iets, dan voel ek sal ek miskien my ondersteuning aan die derde lesing kan gee. Nou voel ek dat ek die nie aan kan neem nie. Ons laat dit nou aan die hof oor, en die hof kan nie anders dan, as die applikasie goed is, die versoek toestaan. Daarom sê ek, moet die voorbehoudsbepalinge nie so ligverdig weggeneem word nie.

Ek was nie hier toe die twede lesing deur die Huis gegaan het nie.

Waar was die edele lid?

Ja, die edele lede daar anderkant sal moreaand baie jammer wees, dat ek weggewees het. Maar dis moeilik om ’n toespraak te hou as jy voortdurend in die rede geval word. Ons sal more sien waarom ek weggewees het.

Ek twyfel hard daaraan.

Die baie moeilik as ’n mens voortdurend in die rede geval word. Ek was nie by die twede lesing nie, soos ek al gesê het. My vriend hier, die edele lid vir Witbank (de hr. de Villiers) sê, dat die saak baie oppervlakkig deur die Huis bespreek is.

Ons is dronk geslaan deur die toespraak van die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz).

Ons weet dat die edele lede daar ’n ander doel op die oog het.

Dit is wat die edele lid vir Johannesburg Noord (de hr. Geldenhuys) sê, maar ek heg meer waarde aan wat my vriend hier sê. Ek kan nie glo, dat ’n Wetsontwerp van hierdie aard, wat ’n beginsel insluit van so’n ernstige betekenis, ooit deur die Huis kan aangeneem word nie en die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) het hom maar baie min gesteur aan die verrigtinge hier vanmiddag. Dit lyk vir my, dat dit ook hom nie baie erns is met hierdie saak nie. Hy is die meeste tyd nie eers hier nie. Dit skyn dat hy onverskillig is ot dit aangeneem sal word of nie.

Ag kom.

Die edele lid sê, dis nie so nie. Ek neem dit dan aan. Die edele lid vir Marico (Brig.-Gen. Lemmer) het ’n toespraak gehou en ek het baie lank nie op soveel punte met hom saamgestem as vanmiddag nie. Ek gaan saam met die meeste punte van hom, maar waar die verskilpunt inkom, is wat ek nou net aan die Huis sal probeer duidelik maak. Dit sal ’n bietjie neem, maar ek dink die edele lid daar is ook nie so haastig nie.

Die edele lid had hier moet wees by die twede lesing.

As die edele lid vir Johannesburg Noord (de hr. Geldenhuys) my so in die rede val, dan kan ek nie aangaan nie. D ie edele lid vir Marico (Brig.-Gen. Lemmer) sê, dat ons moeilikhede van die aard maar aan die hof moet oorlaat, want die hof gaat noukeurig in die sake in. Ek het baie kere gesien, en waar ek dit nie gesien het nie is my dit vertel, dat die hof noukeurig die besonderhede nagaan, maar dis duidelik, dat die hof moet handel op sekere informasies wat hy omtrent die eiendom kry. Die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) het, glo ek, vertel, dat in sy geval daar al 1,600 afstammelinge is. Ek weet nie of dit so is nie, maar ek het dit gehoor.

Die edele lid sou baie meer gehoor het, as hy hier gewees was.

Die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) vra nou vir ons iets wat ons nie kan doen nie, hy vrai die Parlement somar haastig neer te lê, dat die beperkings weggeneem sal word, waardeur erfgename van hulle aandeel beroof kan word.

As die edele lid hier gewees het, dan sou hom alles duidelik geword het.

Ek dink die edele lid vir Marioo (Brig.-Gen. Lemmer) stem nou saam met my dat ek hier reg is. Nou sê hy, dat daar baie mense sal wees wat bly is dat so’n Wet gepasseer sal word, maar aan die ander kant sal daar teenoor ook heel party miskien daardeur in die insolvensie hof raak en ek dink, hulle sal dan baie jammer wees dat die restriksies weggeneem is. Ek weet in my kiesafdeling van ’n geval, waar daar ’n hele paar seuns was. Ek dink dis nie nodig nie om die naam te noem nie, maar daar was sewe seuns, en soos hulle gesê het was daar ’n onmoontlike serwituut op die eiendom en die hof het die serwituut afgeneem. Die gevolg was, dat twee van die seuns in die insolvensie hof geraak het. Ek dink nie, dat hulle bly is, dat die serwituut afgeneem is nie. Nee, ek kan nie vir die Wetsontwerp stem nie.

Ons word nou gevra om die derde lesing van die Wetsontwerp goed te keur, voor dit na ’n andere plek gaan, maar ek wil eers graag sê, dat die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) geen duidelike antwoord gegee het nie op die pertinente vraag aan hom gestel deur die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels). Die edele lid vir Bethlehem (de hr. Brand Wessels) het die vraag gestel omtrent sekere eiendom, wat die inbringer van die Wetsontwerp bepaald op die oog gehad het en die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) het seker nie duidelik daarop geantwoord nie. Dit laat my, en seker andere lede wat belang stel in testamentêre beskikkinge ook, wel ’n bietjie twyfel, of daar nie gevaar bestaan, dat sekere minderjarige erfgename, wat nie hulle saak duidelik voor die hof kan bring nie en nie duidelik kan bewys wat hulle regte is nie, agter sal kom, dat hulle regte van hulle weggeneem sal word. Ek dink, ons sal saam stem, dat in so’n geval minderjarige kinders wat nie hulle eise duidelik voor die hof kan kom bewys nie, dat hulle gevaar loop agtergestel te word in hulle regte by die meerderjariges. Dit is duidelik, dat minderjariges nie hulle regte so kan beskerm as meerderjariges nie. Die hof kan uitspraak maak, oënskynlik in alle regmatigheid, maar daar agter skuil die gevaar dat die minderjariges se regte verloor en as die hof uitspraak gedoen het, dan is daar geen moontlikheid om weer voor die hof te kom. As die eiendom verkoop word, dan sal die minderjarige miskien in grote mate van hulle regte beroof word en ons daarby bedink, dat in sulke gevalle, waar minderjarige kinders is, die feitlik niks te sê het nie. Ek vertrcu die hof, maar hulle kan nie altyd die regte informasie kry nie, omdat alleen meerderjariges hulle besware kan voorbring. Die minderjariges kan nie hulle stem verhef, soos die meerderjariges nie. Die meerderjariges, wat al finansieel baie sterk geword het, kan die eiendom opkoop, nie teen ’n hoë prys nie, maar hulle kan dit doen; andere kan dit nie doen nie. Die eiendom neem in waarde toe, daar word minerale ontdek en verkoop en die gevolg is, dat die profyte nie aan die minder jariges kom nie. Dan ’n andere ernstige saak is, dat wanneer testateure hulle testament maak, het hulle ’n bepaalde deel en die bepaalde doel word neergeskrywe in die testament. Nou moet dit baie swaar weeg aan die kant beide van wetgewer as ook van geregshof, om ’n andere interpretasie te gee, aan wat in die wilsbeskikking neergelê is. As dit gaan gebeur, dat na die dood van die testateur ’n andere uitleg gegee word, dan wat hy bedoel het, dan gaan ons die waarde van testamente verminder. Na sy dood kan die geregshof kom en die bepalinge heeltemal afneem. Ek dink, dit het deur die eeue heen beskou geword, dat ’n wilsbeskikking moet uitgevoer word. Die minderjariges wat nie in staat is om sy regte te verdedig nie, wat nie op die hoogte van sake is en nie weet watter reg hulle voor die geregshof het nie, bly eenvoudig stil en hulle belange kan benadeel word. Ek dink dis baie onregverdig teenoor minderjariges en kinders wat miskien nog nie eens gebore is nie, want selfs ook kinders wat nog nie gebore is nie, kan b.v. in die onderhawige geval van die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) benadeel word in hulle regte. Die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) het self gesê, dat in die geval die bepalinge gaan tot in die vierde en sesde geslag. Dan moet ons aanneem dat daar ook nog ongeborene kinders is wat onder die wilsbeskikking baat sal hê en daar kan ’n grote mate van onreg gedoen word. Ons behoort baie versigtig te wees om verandering te bring in die bepalinge van die testament en daar moet heeltemal besondere redes wees om soiets te doen en sake moet noukeurig nagegaan wees voor die geregshof ’n beslissing kan neem. Dit moet baie moeilik wees om die fidei commis af te neem. Ek het self ’n saak gehad waar ek in betrokke was en die erfgename het net £1 uitbetaal gekry en die hele fidei commis het met een pennestreep afgeneem geword. Ek stem saam dat ek voordeel daarby gehad het, ons kan nou met die erfdeel doen wat ons wil, maar by dergelike gevalle kan daar aan die toekomstige erfgename se regte skade gedoen word.

Ek wil graag voor ons verder gaan, dat die edele lid vir Barkly (de hr. Scholtz) antwoord sal gee op die vraag aan hom gestel.

Motion put and agreed to.

Bill read a third time.

Ek wil aan die hand gee, dat die Huis verdaag, as die edelagbare die Eerste Minister dit nie wil voorstel nie.

Ek denk ook, dat dit raadsaam is, maar ek wil net die gelegenheid gee, dat die Huis in Komitee gaat ten einde die edele lid vir Border (Brig.-Gen. Byron) die kans te bied sy Wetsontwerp oor vrouekiesreg voor te stel, sodat net die formele’ stadium afgehandel word.

Will you be good enough, sir, to put Clause 1, as I wish to retain this clause subject to certain amendments. Then, in view of what the right hon. the Prime Minister has said, I will move to report progress and ask leave to sit again.

put Clause 1, proposed to be omitted by the Select Committee.

moved —

I just want to say this, sir. The Government will agree to this proposal which is made by my hon. friend. At the same time we feel that we cannot leave the matter where it is. Some misunderstanding has arisen in the House. This is the first day that the Government gets command of Friday and of Friday night, and in the ordinary course we would have sat to-night for Government business, or such business as may be forthcoming. However, hon. members were not aware of that, and many of them have made other arrangements, and under the circumstances it would not be fair and proper for us, to sit to-night. However, that leaves us in this, difficulty, that owing to the very masterly tactics of the hon. member for Piquetberg (Mr. de Waal), this subject which we are considering now will be left in the air unless some other provision is made for its proper consideration. Now, in the opinion of many members in this House, in the opinion of the majority of this House according to the division on the second reading, this is a very important subject, one of the most important subjects before this country. Under these circumstances I think it will be fair not to submit to the action which the hon. member for Piquetberg (Mr. de Waal) has imposed on us. And we should have an opportunity to discuss this, and it is the intention of the Government at a later date in the session, to provide for a debate on this subject. Owing to these circumstances we need not go further, and I agree to progress being reported.

Ek sou graag van die edelagbare die Eerste Minister wil weet, as hy ’n bepaalde dag afgee vir die bespreking van die Wetsontwerp van die edele lid vir Border (Brig.-Gen. Byron) of die Regering dan die voorstel oorneem as Regeringswerk. Want dit is ’n private Wetsontwerp en die Regering het nog nooit uit sy pad gegaan om vir so ’n saak ’n bepaalde dag af te sonder nie en dit is onreg teenoor ander lede, wat ook voorstelle het, dog daarvoor word geen bepaalde dag afgesonder nie; hulle kan wag en dit met dinge van ruim net soveel belang. Dit maak buitendien inbreuk op die regte van ander lede. Die vraag is of die meerderheid daarvoor is; baie lede is afwesig en het nie verwag, dat die saak sal aankom nie. Die Wetsontwerp het sy kans geloop en moet die kans staan, net soas die van ander lede om bespreek te word of nie. Ek dink die edelagbare die Eerste Minister doet onreg aan ander lede.

Laat my net dit sê op die bewering, dat die Wetsontwerp ’n kans gegee word ten koste van andere. Die Wetsontwerp word nie veranderd deur wat gedaan is nie. Dit is ’n private Wetsontwerp van maar enkele artiekels en dit is gebleke dat daar van alle kante baie belangstelling voor heers; dit is heeltemaal geen partysaak nie en lede van weerskante is vry om dieselwe te steun of nie. Die feit, dat daar tyd voor gegee word, maak dit volstrek nie tot ’n Regeringsmaatregel nie, waarop die Regeringskant per se verenigd moet wees nie. Dit is glad nie iets ongewoons om Regerings tyd vir die bespreking van private maatregels te gee nie; hier was ons vandag die hele dag op die manier besig. Dit is nie meer as billik teenoor die land nie, dat hierdie saak, wat soveel belangstelling gaande maak, bespreek sal word.

Gaat daar net ’n dag gegee word, of ’n buitengewone gelegenheid vir ’n volle bespreking?

Dit sal daarvan afhang hoe die saak loop; dit kan wees, dat dit so ’n vorm aanneem, dat die Regering moet tyd gee daarvoor.

Ek wens te weet of die edelagbare die Eerste Minister wil te kenne gee, dat die saak sal voorkoom, want vandag is ons gekul geword.

Die edele lid moet nie so ’n uitdrukking gebruik nie en hy sal moet erken, dat waar hy vandag feitelik misbruik gemaak het van die voorregte van die Huis, het ek hom gehelp. Daar is al verskeie kere op dieselfde manier die kans gegee vir die bespreking van private Wetsontwerpe en sake van groot belang. Daar sal die volgende week gelegenheid gegee word vir die bespreking. As ons op 28 deser byeenkom, begin ons met die Begroting wat verskeie weke in beslag sal neem. Maar daarna sal die Regering ’n datum vasstel en sal ’n behoorlike kans gegee word.