laid upon the Table—

Papers referred to the Select Committee on Crown Lands.

moved—

seconded.

Agreed to.

moved, as an unopposed motion—

seconded.

Agreed to.

moved, as an unopposed motion—

seconded.

Agreed to.

stelde voor—

Hij zei: Ek vra in my kennisgewing van voorstel dat die Regering die Aksynsbelasting op tabak in hersiening sal neem, vir sover dit die kleine produsent raak. Ek het die mosie ingedien omdat daar ’n groot mate van moeilikheid en misverstand bestaat oor die invordering van hierdie belasting. Ek praat nie van roltabak nie, maar dit was die bedoeling, omdat die kleine produsent geen ander soort maak as roltabak nie. Toe die belasting in die lewe geroep werd, het ek en ander lede daarvoor gestem, omdat ons onder die indruk was dat die belasting op tabak sou val op die verbruiker en nie op die produsent nie, dog dit blyk met die invordering van gesegde belasting, dat dit nie val op die wat dit rook en in die algemeen gebruik nie, maar op die boer wat dit verbou—[Een Edele Lid: “Ons het toe mos so gesê, maar julle wou dit nie glo nie.”] Ek kom later op daardie kant van die saak terug. Ek verstaan van die edelagbare die Minister, dat daar ’n Kommissie aangestel is om ondersoek te doen na die werking van die belasting; ek weet van die Kommissie niks af nie en dit is jammer, anders sou ek ’n paar boere uit my distrik gestuur het om hulle te ontmoet. Maar wat ek vandag hier wil meedeel, is nie twedehands nie, maar wat ek self gesien het; ek het die saak noukeurig ondersoek en baseer my beweringe op feite en nie op wat ek gehoor het nie—op wat ek self gesien het. Ek wil in die eerste plaas behandel die moeilikhede, waarmee die kleine produsent in aanraking kom met sy tabak. Ek dink die misverstand bestaat dikwels deurdien die mense, wat die belasting moet invorder, weinig van die boer af weet en ek siet daagliks meer en meer, dat die belange van die boer word oor die hoof gesien, nie moedswillig nie, maar uit hoofde van die weinige verstand by die mense wat daarmee handel—[Een Edele Lid: “Dit het ons twee jaar gelede al geweet.”] As die kleine boer sy produk klaar het vir die mark, moet hy gaan na die naaste magistraat en in my distrik beteken dit, dat hy vyftig, sestig myl moet ry om ’n licentie uit te neem en daarop kan hy dit verkoop. Dit word gesê, dat as hy aan ’n handelaar verkoop, dan het hy nie ’n licentie nodig nie, maar as die boer na die mark gaan, weet hy nie of die koper al dan nie ’n winkelier sal wees nie en hy moet daarom ’n licentie uitneem, wat hom 2/6 kos. As hy die licentie uitgeneem het, vra die magistraat vir hom; wat van die belasting? Het hy geld, dan betaal hy en so nie, dan moet hy ’n borg gee en ons weet dat dit in onse dae uiters moeilik gaan om ’n borg te kry, want die mense is baie versigtig. As die man ’n borg gevind het of betaal het, dan word hom deur die magistraat meegedeel dat hy veertien dae het om die tabak in te verkoop. Ek is in kommunikasie getree met die invorderaar van die belasting en die antwoord was, dat aan die boer so’n korte tyd gegee word om die tabak te verkoop onder sy licentie, omdat anders, as hy so’n licentie het vir ’n sekere hoeveelheid tabak, hy kan aanhou om te verkoop, seifs nadat die voorraad uitgeput is—daarom word ’n sekere termyn gestel. Dit is groot onreg, want die boer word gespan, hy word vasgemaak. Ek het een keer ’n boer ontmoet op Newcastle, wat twee sakke vol roltabak by hom had. Toe ons terugkeer, had hy nog een van die twee sakke tabak by hom en op my vraag, wat gebeur het, was sy antwoord, dat hy geen prys kon kry nie. Jy moet daardie tabak binne sekere tyd verkoop en ek weet ook nie waar die man dan staat nie—[Een Edele Lid: “Tronk toe is sy voorland.”] Laat die magistraat doen wat hy wil, skyn dit. Die tweede vraag is: wie betaal die belasting? Ons word gesê—die verbruiker, maar ek wil aantoon, dat die produsent die man is, wat moet betaal. As ons wil verstaan door wie die belasting betaal word, moet ons die rekening kry van wat betaal werd, voordat die belasting daar was en wat betaal word sedert sy invoering. Een man van Paul-Pietersburg het gekom met ’n vrag tabak na Newcastle toe, want hy kon op Paul-Pietersburg nie verkoop nie en ook op Utrecht was dit tevergeefs en die vierde dag was hy met sy span donkies op Newcastle. Hy gaat na die winkelier, wat gewoonlik sy produkte koop en dese antwoord: “Meneer, ek het altoos jou tabak gekoop, maar ek moet regverdig wees—ek kan daardie prys nie meer betaal nie, want daar is nou belasting op geleg en die is te swaar. As ek 2.000 pond tabak van jou koop en dit in my skuur wegpak om dit oor vyf maande te verkoop, dan is dit 25 persent weggedroog en wie moet daardie skade ly, ’n verlies van 200 pond gewig; die skade op elke duisend pond is £3 12s. 11d. Daarom wil die winkelier dit nie handel nie en verklaar, dat hy die handel opgegee het, omdat daar teveel moeilikheid aan verbonde is. Hy het na die ander winkeliers ook gegaan, maar geeneen wou koop nie en eindelik het ’n Arabier die tabak geneem vir 6d. per pond, maar die boer moes die belasting betaal, hy kon nie anders nie. Twee duisend pond teen 6d. per pond is £50, die belasting het uitgekom op £29 3s. 4d. teen 3½d. per pond en die boer het uitgekry £20 16s. 8d. Die belasting was dus meer as wat die boer uitgekry het vir sy eie produk. Een van my bure het geneem 8,000 lbs. na Newcastle en die winkeliers wou dit ook nie koop nie, sodat hy ook moes gaan na die Arabier, na die Barmhartige Samaritaan en die het hom 7 pennies per pond betaal; hy het betaal £11 13s. 4d. net die helfte van die koopprys. Nou Mnr. Speaker, ek kan nog baie van sulke gevalle opnoem maar ek wil die tyd van die Huis nie te lank ophou nie. Ek dink dié twee is genoeg. Maar nou kom ek aan ’n andere grote vraag. Daar is gesê, as die boer sy tabak uit sy huis sou verkoop, betaal hy geen belasting nie. Maar as hy dit op ’n wa laai, dan is hy nie meer boer nie. Dan is hy smous. Dit kan ek nie verstaan in die hele ding nie. Die boer wat sy tabak op die wa laai en mark toe bring, is nie meer boer as hy op die mark kom, maar smous. Ek het altyd verstaan, dat ’n smous iemand is wat iets koop en weer verkoop met wins. As ’n man ook op ’n boereplaas kom en daar iets koop en dit weer verkoop, is hy ’n smous, maar as ’n boer iets op sy wa laai en na die mark neem, is hy tog nie ’n smous nie. Ek hoop die Minister sal die punt duidelik maak. Dit word gesê, dat as ’n man sy tabak uit sy huis verkoop het hy nie ’n licentie nodig nie en betaal hy geen belasting nie. Wat die punt betref wil ek ook graag inligting hê van die Minister. Dis een van die dinge wat vir ons onverstaanbaar is en wat ons getrag het om te verstaan. Vergelyk nou die man, die boer, wat hard werk wat met sy sweet, met sy graaf, twee honderd pond in die jaar verdien, met ’n siviele amptenaar of een wat op ’n kantoor werk en wat ’n inkome het van £300. Wat betaal die van die drie honderd pond? Niks nie. En die man wat bitter swaar werk moet van die £200, £100 aan belasting betaal. Dis die posiesie. Daar is nog baie hier in die Huis wat oor die onderwerp wil praat en ek sal so kort moontlik wees. Maar ek het nog twee punte waarop ek graag ’n verduideliking wil hê. Ons moet verstaan dat die tabak wat op die fabriek gemaak word en daar uitgeweeg word nie aan gewig verloor nie, of die tabak nou één of tien jaar oud is. ’n Sakkie tabak van ’n half-pond bly ’n halfpond sakkie en of hy al tien jaar oud is, word hy verkoop as ’n half-pond. Dis nie die geval met roltabak nie, die word nat geprepareer en as jy vandag duisend pond roltabak het sal dit oor vyf of ses maande met 25 persent verminder wees. Daar lê die grote moeilikheid in roltabak. Dan is daar nog ’n ding wat ek wil sê. Dan is ek klaar. Ek het hier gister middag ernstig sit luister na iets wat hulle gesoek het en nie gevind het nie, nl., ’n oplossing vir die arm-blanke. Die hele middag en die hele aand het hulle gesoek, maar ’n oplossing was daar nie. Nou wil ek net sê dat dit baie kere gebeur dat ons dinge doen en dit nie merk nie, dat ons handel met dinge wat ernstig gevaarlik is en dit nie sien nie, en dit lyk vir my dat ons met die linkerhand, wat swak is, die armblanke op die land bring en met die regterarm, wat sterk is, hulle weer terug veeg na die arm-kraal. Dit lyk vir my is die posiesie in die verband wat betref die roltabak-nywerheid. Ek weet wat die belasting in my distrik doen. Dit, dat die belasting die klein man verniet. Ek het dit nie gehoor nie, ek het dit gesien. Die belasting dood die klein man en natuurlik as die klein man vermoord is, sal die groot man groei, maar as die klein man doodgemaak word, dan val die klein man weer op die hande van die Regering en die Regering moet weer vir hom sorg. Maar dit lyk tog dwaas dat ons die klein man dood maak, terwyl hy weer by ons terug kom. Ek vra die Regering nie dat die belasting moet weggeneem word nie, ek vra dit glad nie, wat ek vra is, dat die boer, die man wat die tabak groei, die produsent, dat hy vrygestel moet word van enige moeilikheid in verband met belasting. Hy moet geen licentie uitneem en geen belasting betaal nie; dit is my bede en ek hoop die Minister sal dit in ernstige oorweging neem. Ek stel die mosie voor.

Ek is bly dat ek die voorreg het om die mosie van die edele lid vir Newcastle (de hr. Nel) te sekondeer, omdat ek baie ondervinding het in my kiesafdeling waarop veel tabak geproduseer word.

Hoekom het jy vir die belasting gestem?

Omdat jy geld moet kry ergens vandaan en wanneer die belasting opgelê is, dan kan jy uitvind waar miskien die drukplek is en dit reg maak. Dit moet uitgevind word.

Net voor die eleksie.

Ek weet daar is lede wat dink ek verteenwoordig nie ’n tabakdistrik nie, maar ek dink in my kiesafdeling word van die beste tabak geproduseer.

Dit lyk so.

Maar in my kiesafdeling is baie tabak en ek het self gesien wat ’n las op die kleine man die belasting is. Ek weet van mense, wat na die dorp gery het met hulle tabak en by die ou winkeliers, wat altyd hulle tabak gekoop het en ook by die koöperasie gekom het om te verkoop en hulle het die antwoord gekry, “ons het besluit om nie meer tabak te verkoop nie. Dit betaal vir ons nie om aldag aantekening te hou en boek te hou omtrent die verkoping van tabak nie.” Ek wil net die Minister sê wat die man is wat met die tabak omdraai. Dis die klein grondbesitter, die klein man, omrede dat vir tabak jy maar ’n kleine stukkie grond nodig het om ’n grote opbrengs te kry. Dis die kleine man wat die tabak verbou, maar sedert die Wet in die lewe gekom het, het die groot gros van die mense die soort van werk moet opgee, omdat hul geen profyt meer kan maak voldoende om van te leef uit die tabak nie. So is daar ’n ander geval van ’n man wat siekte in sy huis had en hy het maar net nog ’n bietjie tabak gehad om geld uit te maak. Uit medelyde het die bure gekom en het elk één of meer rolle tabak van die boer gekoop om hom aan geld te help. Die slot van die saak was, dat hy van al die tabak het moet rekenskap gee en al die tabakbelasting het moet betaal. Ons ou boere is gewoon om na die dorp te gaan om tabak te rail vir koffie, suiker, sout ens., en nou kan ons in die grootste moeilikheid gebring word met dit te doen. Dan is daar boere wat hulle tabak ook by die rol verkoop aan arm mense of aan kaffers en ook hulle kan in moeilikheid kom. Die groot moeilikheid is om daar boek van te hou. Een dag kom daar ’n amptenaar by hom en vra hoeveel tabak hy al verkoop het, dan sal hy moet sê, ek weet nie. Die amptenaar sal vir hom sê, jy moet boek hou daaroor en belasting betaal, en daar is nou geen ander kans, as jy moet voor die Hof. Nou sal jy die arm onskuldige man en daar is nie een nie maar ’n hele getal, opbring na die hof, en daar sal bewys word, dat hulle dit heeltemal in onskuld gedaan het. Die ander dag toe daar ’n geval voor die Hof was, het hul boete moet betaal van £4 in al, en die onkoste daaraan verbonde was £18. Nou ek dink as op die manier belasting moet ingekry word, dan gaan die Staat daar nie veel uitmaak nie. Dan kry jy mense van die Departemente, ek sê nie dat hulle almal so is nie, maar daar is van die mense wat jou maar dadelik uit die veld slaan en straf optree in hul ondersoek. Ons boere is dit nie gewoon nie en op die manier maak jy vir hom kwaad. Ek hoop die Minister sal dit in oorweging neem en die kleinere boere sal verlig. Ek sê nie, dat die Minister die hele belasting moet skrap nie, maar dat volgens die voorstel van die edele lid vir Newcastle (de hr. Nel) die verstandhouding sal wees dat die verbruiker die belasting sal betaal en dat dit nie neer kom op die klein boer nie.

Wat is klein boere en wat is groot?

Klein boere noem ek die wat ’n klein stukkie grond het en daarop roltabak verbou. Ek sê dis dié klas wat beskerm moet word. Dis die swakste an armste klas wat die meeste gedruk word en wat tengevolge van die belasting nie meer sy lewe kan maak nie. Die gevolg is dat die getal arm-blanke toeneem. Ek hoop die Minister sal die mosie in ernstige oorweging neem.

Mnr. Speaker, ek wens die amendement voor te stel wat in my naam staan. Ek was bly om te verneem—as ek moet oordeel naar die begin van die toespraak van die edele lid vir Newcastle (de hr. Nel) dat hy feitlik dieselfde ding beoog wat ek in my amendement voorstel. Hy het met ondervinding gepraat van die verkeerde uitwerking wat die Wet op roltabak gehad het, en ek denk dat hy nie die minste aarseling behoef te hê om my amendement aan te neem nie. Daar bestaan vir my geen twyfel, dat die edele lid vir Newcastle (De hr. Nel) heeltemaal reg het wanneer hy sê dat die belasting neer kom, nie op die verbruiker nie, maar op die produsent; en ik wil aanneem dat toe die Minister van Finansies hierdie belastingswet in die Huis voorgestel het, hy destyds ook nie gedenk het dat die uitwerking sal wees dat in ’n tyd van finansiële druk die belasting sou neer kom op die produsent. Maar ons moet vandag oordeel na die uitwerking van die Wet, en ek denk dat die edele lede in die Huis en dat die land daarvan oortuig is dat die Minister nie die verbruiker belas het nie daar die belasting neergekom het op die produsent. Daar bestaan by my geen twyfel daaromtrent nie. Ek wil ’n paar aanmerkings maak omtrent die produksie van roltabak. Die belasting het veral swaar geval op roltabak en dit om twee redes. Die eerste rede is tewyte aan die eienaardigheid van die klas van tabak wat vir roltabak gebruik word. Waar die persoon, wat vandag kerftabak verkoop 4d. betaal, betaal die persoon wat roltabak verkoop 3½d. Oënskynlik word dus op roltabak minder betaal, maar in werklikheid is dit net anders om. As jy die blad-basis neem vir berekening, dan is die roltabak belasting nie 3½d. maar 5¼d. Van twee pond blaartabak kan jy drie pond roltabak maak eh as jy reken dat op drie pond roltabak driemaal 3½d., of 10½d. betaal moet word, dan beteken dit 5¼d. per pond gereken op die bladbasis, want drie pond roltabak beteken twee pond blaartabak. Dus val die belasting swaarder op die man wat ’n blad produseer wat vir roltabak gebruik word, want hy betaal 5¼d. per pond, ’n Andere rede waarom die roltabak nywerheid die meeste deur die belasting benadeel word, is dat die persone wat roltabak gebruik tot die arme-klasse behoor. Dis die arme-klasse van die volk wat die roltabak gebruik en wanneer jy die artiekel hoër wil belas, dan moet jy rekening daarmee hou of dit moontlik is om die belasting af te skuif op die verbruiker. Die klas wat die roltabak gebruik kon nie meer betaal as hy gewoon was om te betaal nie en daarom was dit onmoontlik om die verbruiker die belasting te laat betaal, want die koopkrag van die verbruiker van roltabak is te klein. Dit is arme mense of naturelle wat roltabak gebruik en hulle kon nie duurder betaal as wat hulle gewoon was om te betaal nie. En ek kan met sekerheid verklaar dat die fabrikante van roltabak wel degelik probeer het om die belasting af te skuif op die verbruiker: die bewys daarvoor is dat daar nie minder roltabak verkoop is in die laaste tyd nie. Die roltabak fabrikante het baie geld in hulle irdustrie gesteek en hulle het geprobeer om ’n sukses daar van te maak, maar, ek kan van ondervinding praat, die fabrikante was nie in staat gewees om die belasting af te skuiwe op die verbruiker nie; die koopkrag van die verbruiker was te swak. Dit werd soms gesê: waarom groei die produsent nie ’n beter artiekel nie as hy nie kan bestaan van die opbrengs van roltabak nie? Daar is mense wat wil beweer dat roltabak van;n inferieure kwaliteit tabak gemaak word.

Nee, dis nie so nie.

Nee, ek kan absoluut die versekering gee dat dit nie inferieure tabak is nie. Dit is eenvoudig net ’n soort tabak wat gekweek word op ’n zekere klas grond, en om goeie roltabak te maak het jy die beste blad nodig wat op die klas grond verbou word. Maar ek gaan verder en vra, waarom moet jy die roltabak nywerheid vernietig? Die mense wat roltabak wil gebruik het net soveel reg om dit te doen as andere wat ’n andere klas gebruik. As sekere mense wil pruim, waarom nie? Dit is in nywerheid wat al baie lank in die land is en waarom moet die nywerheid nou onmoontlik gemaak word? Ek kan u die versekering gee dat dit byna onmoontlik is om ’n andere soort tabak te produseer op die grond waar jy die soort verbou wat vir roltabak kan gebruik word. In die tyd van die ou Kaapse-Parlement het die Regering ’n deskundige na die Oudtshoorn distrik gestuur om die boere te leer ’n beter klas tabak te produseer; jaar na jaar het hy probeer, maar nooit ’n goede resultaat gehad nie. Die klas van die grond daar is maar net geskik om ’n sterke soort tabak te kweek en die deskundige het uitgevind, dat dit onmoontlik was om ’n beter klas tabak daar te verbou. En vandag is hy self roltabak fabrikant. Die argument wat sommige gebruik, dat deur die belasting die boer sal gedwing word om ’n beter artiekel te produseer, is heeltemal vals. My ondervinding is, dat dit in die praktyk net teenoorgesteld is. In plaas dat die boer nou ’n beter artiekel maak, doen hy net die teenoorgestelde. Hy produseer so goedkoop moontlik om sy bedryf, ondanks die belasting, betalend te maak, en die fabrikant van roltabak word gedwing deur die belasting om so goedkoop moontlik die grondstowwe te kry. Daar is nog uitsonderinge, maar die gros van die fabrikante vind dit die enigste manier om die roltabak met wins te kan verkoop. Op die goeie blad kan geen wins gemaak word nie, want die belasting kan nie afgeskuif word op die verbruiker. Nadat die boere in Oudtshoorn vir vier of vyf jaar daarop aangedring het, het die Regering eindelik ’n tabakdeskundige aangestel op Oudtshoorn, maar sy gebied van werksaamheid is so groot dat dit vir hom onmoontlik is om sy aandag te bepaal by één distrik. Sekere distrikte in die Kaapprovinsie bv. Oudtshoorn, Ladismith, Uniondale en Calitzdorp ontgeld die belasting die meeste. Ons weet almal dat die vernaamste nywerheid in daardie distrikte die volstruisboerdery was, maar sedert die laaste tien jaar is die nywerheid heeltemaal in duie, en om ’n bestaan te maak het die boere hulle toegelé op die verbou van tabak. Nou dreig die belasting om die industrië ook dood te maak. Die fabrikante kan geen sukses van die nywerheid maak nie. Hulle het hul beste probeer om dit aan te hou, maar as daar geen verandering kom nie, sal hulle die fabrieke moet sluit. Dit is nie die ryk man wat roltabak produseer nie, maar die arm klas mense. Die ryk man sal nie die moeite doen nie, want daar gaan teveel werk gepaard met die kweek van tabak. Die enigste ding wat die ryk man kan doen is om sy grond uit te gee aan ander mense vir die verbou van tabak. En hy sal nie die huurpryse gaan verminder nie. Dan gaan hy liewer skape wei op die grond. Wat veel gemakliker en voordeliger vir hom sal wees. Derhalve, as daar onmiddelik stappe geneem word om die planter ’n kans te gee om sy produk voordelig te kweek nie, dan beteken dit dat hy nie meer tabak sal plant nie en dat die man na die stede sal gaan om daar die leger van arme blanke te versterk. Ons het gister die kwessie van arme blanke bespreek en die plan om hulle te help is goed, maar ons moet nie net die wat alreeds arme is help nie, dog ook keer dat daar nie meer mense, wat tans nog ’n bestaan maak, ook tot werkloosheid gedryf word nie. Ek wil met alle erns by die Hoogedele Minister daarop aandring, want dit is ’n kwessie van lewe en dood, en as daaraan nie gehoor gegee word nie, dan beteken dit dat honderde en honderde mense dit met droefheid sal verneem, want daar is ouers, wat sal moet die kinders uit die skole neem, omdat hulle nie meer skoolgeld kan betaal nie en wat naar die dorpe sal vlug waar hulle ook geen heenkome sal vind nie. As die fabrieke moet gesluit word, dan word ook die mense wat tans daarin werk op straat geset en is daar dan weer ’n vermeerdering van die werklose. Wat moet die mense doen? Ek wil uit naam van die distrikte wat ek genoem het, en wat sedert die agteruitgang van die volstruisveer industrie—’n periode van tien jaar—’n baie harde stryd om bestaan deur gemaak het, ’n beroep doen op die Minister van Finansies. Die mense kan dit nie meer uithou nie. Die tabakbelasting reageer op die boer en ek pleit nie vir vermindering van die belasting me, maar vir die totale opheffing daarvan. Die edele lid vir Greytown (de hr. Nel) het verklaar dat die belasting op die produsent neerkom, maar tog wil hy nie dat die verdrukkende belasting heeltemaal afgeneem sal word nie. Ek vertrou dat hy sy standpunt in hersiening sal neem, en saam met ons daarop sal aandring dat die hoogedele Minister van Finansies die belasting geheel en al sal ophef. Hy verlang om dit vir die kleine produsent moontlik te maak om self die tabak om te werk en as fabrikant op te tree. Dit sou beteken dat die fabrieksnywerheid ondermyn word en dat die fabrieke ten onder sal moet gaan, wat die uitroeiïng sal beteken van die roltabak industrie. Dit sal tot niemand se voordeel wees nie en ek hoop dat die Minister daardie voorstel nie in oorweging sal neem nie. Ons moet nie die een dag nywerhede aanmoedig en die volgende dag weer ander daarvan dooddruk nie—vandag opbou en more weer afbreek nie. Ek wil korteliks refereer na ’n besluit van die Kaapse Landboukongres, te Oostlonden gehou verlede jaar. Daar werd ’n eenparige besluit geneem om die Regering te vra om verligting te gee en die Landbou Unie het dieselfde gedaan. Die edele lid vir Wodehouse (de hr. J. A. Venter) het verlede jaar in dieselfde gees gepraat as ek nou, dus vertrou ek dat hy daarby sal staan en saam met my aandring op opheffing van die belasting. Ek wil die edelagbare die Minister van Landbou daaraan herinner dat sy kiesers ook belang het by die saak, en dat hy hulle belang hier behoor voor te staan. Hy weet dat daar veel tabak in sy kiesafdeling geproduseer word en dat daar vele arme mense is wat vandag nie meer ’n bestaan kan maak nie, vanwege hierdie belasting. In Oostlonden is mense wat van Katrivier af te voet daarheen geloop het omdat hulle nie meer tabak met voordeel kan verbou nie. Ek hoop dat die edelagbare die Minister van Landbou saam met ons sal aandring op die opheffing van die belasting. Die edelagbare die Minister van Landbou het te Oostlonden verklaar, dat as daar wetgewing in die Huis voorgestel word wat die landbouindustrie raak, dan moes die lede, wat die boerende bevolking vertegenwoordig, bymekaar staan, sonder aansien van partyvoordeel of belange, en ek hoop dat die Minister vandag in ooreenstemimng met sy woorde van toe sal handel. Dit is in die belang van die boer dat die belasting geheel en al opgehef sal word. Die lede het seker almaal die laaste paar dae in die wandelgange van die Huis opgemerk ’n waardige figuur, die gryse en reeds na die ouderdom neigende figuur van die vroegere lid vir Oudtshoorn. Denk hulle dat hy sy rustige huis sou verlaat het, en homself blootgestel sou het aan die vermoeienisse van die reis hierheen, as die saak nie ernstig was nie? Hy is gestuur nie deur ryke mense nie, maar deur die arme om hulle belange te kom vertegenwoordig en bepleit; hy het die vermoeienisse van ’n nagtelike reis getrotseer om hierheen te kom ten einde te probeer om daardie sware, drukkende maatregel opgehef te kry, en ek smeek die edelagbare die Minister om daardie versoek nie van die hand te wys nie. Ek vra om die algehele opheffing van die belasting en as dit nie gedaan word nie, dan is die boer nog nie gehelp nie; want as daar net verligting gegee word, dan beteken dit eenvoudig dart net die fabrieke gehelp word. Hulle kan dit nie afset op die verbruiker nie en sal die belasting verhaal van die man wat die blaar verkoop. Ek het vandag ’n telegram gekry van die tabakproduseerders van my distrikt waarin hulle daar sterk op aandring dat die belasting geheel opgehef sal word. Die arme planters word verdruk, want die fabrikant gebruik die belasting as middel om die tabak te koop teen die laags moontlike prys. Ek hoop dat die edelagbare Minister sal besluit om die belasting geheel op te hef. Ek stel dus voor, als een amendement—

Ek sekondeer die amendement. Ek voel gevly, dat ’n lid van die teenparty vandag presies my woorde herhaal van drie jaar gelede, toe ek voorspel het wat die uitwerking van hierdie belasting sou wees op die kleine produseerder. Die verskil is dat hy nou vertel wat die ondervinding hom geleer het, terwyl ek voorsien het wat enige kind kon voorspel het. Dis treffend hoe die naderende verkiesing agbare lede ontnugter. [En Edele Lid: “Daar is nou ook ’n verkiesing voor die deur.”] My woorde het woord vir woord uitgekom, soas ek voorspel het en ek is bly, dat die vriende aan die oorsy nou insien wat die uitwerking van die belasting is. Ek vertrou, dat die gevolg mag wees, dat die edelagbare Minister tot bekering sal kom. As besware teen die belasting van beide kante van die Huis kom, moet hy ingee. Die edele lid vir Newcastle (de hr. Nel) het by die indiening van die belasting daarvoor gestem. Nou verontskuldig hy hom deur te sê ons moes die belasting op lê om naderhand te sien wat die uitwerking is, Die uitwerking was binne ’n jaar duidelik. Een jaar na die invoering van die belasting moes die Regering sestig-duisend pond spandeer vir die opkoop van tabak ten einde die boer en die mark te red. Die Regering het geprobeer om in Holland en ander lande die tabak van die hand te set en het 200 bale verkoop langs die weg. Die feit, dat hulle so spoedig moes tabak opkoop, was in sigself genoeg om te bewys dat die belasting ’n verderflike uitwerking gehad het. Wat die posiesie was, is ook bewys geword deur die deputasies uit Oudtshoorn, en elders, en deur die briewe wat daaroor in die koerante verskyn het. Die koper het dan ook eenvoudig gesê, dat hy nie meer dieselfde prys kan betaal nie en die produseerders moet maar die hele belasting betaal. Daarop het ek en ander oor en oor gewys em vandag ontdek die edele lid vir Newcastle (de hr. Nel) dit eers. Maar, beter laat as nooit! Ek wil nie verder op die saak ingaan nie, want ik wil graag dat die Huis op die mosie tot stemming kom. Ek herhaal, ek is bly, dat van die ander kant van die Huis ook ingesien word wat ’n verderflike invloed die belasting het en hoop, dat die edelagbare Minister van Finansies sal instem met Minister Duncan, dat die belasting ongewild is en gehoor gee aan die lede, wat pleit dat die belasting geheel en al opgehef moet word.

Ek stel voor als amendement op die amendement van die edele lid vir Oudtshoorn (de hr. S. P. le Roux)—

Ek stel dit nie voor nie met die doel om die amendement van die lid vir Oudtshoorn (de hr. S. P. le Roux) te bestry, maar ek meen net alleen dat daardie amendement van die edele lid nie ver genoeg gaan nie. Ek wil, dat die voorstel verder sal gaan, en ek wil dat pyptabak in die voorstel ingesluit sal word. Ek is verwonder, dat die edele lid vir Newcastle (de hr. Nel) na sy bevinding nie verder gegaan het met sy voorstel en nie die amendemente ingesluit het nie. Ek wil sê, dat die edele lid verkeerd ingelig is waar hy gepraat het van boere wat hulle tabak uit hulle huis uit verkoop het. Die posiesie is dit—dit kom daar nie op aan nie waar hy sy tabak verkoop, hy kan net alleen aan ’n gelicensieerde tabak koper verkoop. Die Minister sal miskien vra hoekom stel ek net voor in my amendement om pyptabak by die mosie te voeg en hoekom stel ek nie voor nie om die hele belasting af te skaf. Ons weet, dat daar ’n behoorlike markt voor sigaret en sigaar tabak is. Die moeilikheid wat bestaan is net so groot vir pyptabak as dit vir roltabak is. Dis die donker soort tabak wat vir pyptabak verkoop word en die ligter soort tabak word vir sigaret tabak verkoop, en dan is daar ander soorte wat vir sigaar tabak verkoop word. Die belasting wat op die tabak geset is het die markt doodgemaak. Die lid vir Newcastle (de hr. Nel) het gesê hy had nie geweet wat sou die gevolg wees van die belasting vir die boer, maar die Minister sal moet erken, dat as hy notiesie geneem het van wat ons gesê het hy dit sou geweet het; hy sou geweet het dat die belasting terugslaande krag sou hê. Daar is dele in die Transvaal, daar is Zoutpansberg, Waterberg, Mariko, Rustenburg en Krugersdorp en onder dele wat tabak verbou. Dit is dele wat bergagtig is en waar mense net klein boerplase het om op te boer. Hul kan hul boerdery nie uitbrei nie en mielies of wingerde plant; alles is te klein daarvoor. Daardie dele is dik bevolk en hul is in kleine gedeeltes verdeel, van ses tot twintig morge. Mens kry nie groter plase daar en boere daar kan nie anders ’n bestaan maak nie behalwe deur tabak. Hul moet koring verbou vir hul brood en agter hul die koring afgevat het moet hul tabak groei en dis onmoontlik vir die mense om ’n bestaan te maak as hul markte weggevat word. Ek meen die edele lid vir Oudtshoorn (de hr. S. P. le Roux), het gepraat oor die gevolg van die belasting op die tabak blare. Ek wil net aan die Huis vertel wat die gevolg gewees is van die belasting op pyptabak. Die jaar voordat die Minister die belasting opgeset het, het ons ’n oes gehad van zestien miljoen. Ek was toen ’n direkteur gewees van die Ko-operatie van Rustenburg. Ons het toen donker tabak gehad en ons het van drie tot nege dubbeltjes per pond gekry, maar in die jaar van die belasting het die oes tot 12 miljoen afgegaan en laas jaar tot agt miljoen afgekom en die gevolg is, dat vandag ’n mens nie meer as vier dubbeltjes kan kry vir wat hy vroeër nege dubbeltjes gekry het. Die boere kan nie ’n bestaan maak as hul nie meer as vier dubbeltjes kry nie. Dan is daar nog ’n ander moeilikheid—hy kan sy tabak nie verkoop nie waar hy wil. Hy moet nie meer as dertig pond vir sy eie gebruik kerwe. Hy kan sy tabak nie verkoop tensy hy ’n licensie het. Ek weet, dat dit die posiesie is, want ek moet dit self doen. ’n Tabak boer by ons moet sy rolle maak; hy moet sy rolle in 10 pond set, en hy kan reken, dat drie pond sal uitdroog. Hy sal dan omtrent 7 pond verkoop en as hy sy wa en osse ingespan het, dan kan hy nie meer verwag nie as sewe shillings vir sy rol van tien pond. En daarop moet hy 3½ dubbeltjes per pond belasting betaal en die gevolg is, dat hy seifs nie sy onkoste kan betaal nie. Die handel is doodgemaak. Dit word gesê, dat dit ’n weelde artiekel is, maar ek sê daar is honderde en duisende wat vir hulle bestaan van tabak afhang. Daar is mense wat land gekoop het vir hul kinders en hul het vertrou, dat die markt so sou bly dat hul in staat sou wees vir die land in paaremente te betaal. Daar is ander mense wat verder gegaan het en geld opgeneem het van die landraad en die Landbank om grond te koop. Daar is ander mense gewees wat bywoners was en vooruit gegaan het, hul was tabak boere, maar al die mense is vandag klaar, hul het geen bestaan en hul word na die onderstandswerke gedryf. Tensy ons die belasting afvat sal hul heeltemaal klaar wees. Maar gedeelte van die mense kan gered word as ons die belasting afvat. Ek hoop die Minister sal ons sy oor leen, nie alleen sy oor me, maar ook sy hart, en ek hoop hy sal nie net byna oortuig wees maar heeltemaal oortuig. Die Minister van Lande was teenwoordig gewees op ’n groot vergadering van boere, en hy het verklaar dat dit ’n absolute misslag gewees was om die belasting op tabak te set. Twee van die Ministers het dit besef en ek hoop, dat die Minister van Finansies ook tot die besef sal kom, dat dit nou tyd is om die belasting af te vat. Ek wil nie sê nie, dat ons gladnie belasting moet he op ’n weelde artiekel van hierdie aard, maar die belasting is te hoog. Ons moet probeer om tabak terug te kry tot die standaard waar dit gewees was voor die belasting opgeset was. Dis noodsaaklik dat ons dit sal doen, want anders sal die arm, boere, die klein boere klaar wees. As ons na die state van inkomste kyk sal ons sien, dat daar £800,000 verwag word uit die tabaks belasting, en as ons statistieke kon kry van boere wat van tabak geleef het, maar wat vandag na die onderstands werke trek, dan sal ons verbaas staan, ons sal verskrik wees oor die posiesie wat geskep is. Kan ons toelaat, dat hierdie soort ding voortgaan Ek sê, dat die enige en die minste wat die Minister kan doen is om die belasting af te vat, en as die Minister nie weet nie wat in die plek van die belasting te set, dan kan hy ons roep en ek sal vir hom ’n plan gee om die belasting te vervang deur ander soort belastings.

Het die edele lid daardie plan by hom?

Ja. Die edele lid weet dat ons die belasting kan vervang deur ’n belasting op die uitvoer van ruwe goud en diamante of enig ding van die aard; daardie dinge is ook weelde artiekels. En op die manier sal ons ons mense red. Ek meen ons behoor op elke manier wat moontlik is te besuinig sodat ons daardie dele van die land sal kan red.

Ja, maar edele lede wil nie besuinig nie.

Ja, ons wil. Ek kla elke dag oor die verkwisting wat plaas vind. Daardie £60,000 voor die aankoop van tabak is ook vir ’n groot deel verkwis. Met die paar woorde hoop ek, dat die Minister tot die konklusie en tot die oortuiging sal kom dat dit noodsaaklik is om die belasting af te neem in die dele van die land waar mense totaal verarm word daardeur. Die stroom van armoede staan voor ons tensy daar iets gedoen word. Ons praat van redding voor die mense, maar dit help gladnie om net maar te praat nie; tensy ons gehoor gee en tensy ons notiesie neem van die mense wat ons nou vra vir hulp sal die hele Industrie ’n mislukking word. En ek hoop daarom, dat die Minister gehoor sal gee op ons beroep.

Ek sal die amendement van die edele lid vir Witwatersberg (de hr. Alberts) met groot genoege ondersteun, en ek sal my stem voeg by sy opmerkinge en my beroep voeg by sy be roep om verligting te verkry vir die kleine tabaks boere. In ons distrikte, die distrikte wat verteenwoordig word deur my edele vriend die lid vir Witwatersberg (de hr. Alberts) en myself, daar maak ons mense nie langer roltabak nie, Dis teenswoordig ’n uitsondering as mense daar roltabak maak. As die edele lid vir Newcastle (de hr. Nel) werklik wens om die mense te help, dan moet hy die amendement wat voorgestel is ondersteun. Die meerderheid van die boere in ons afdeling is boere wat van twee tot tien of twaalf of vyftien morge land het en op die land verbou hul koring en tabak. Ek het in 1921, toen die belasting voorgestel was veel oor hierdie kwessie gesê en ek het toe reeds die posiesie duidlik gemaak hoe die belasting die mense sou druk. Ek se dat dit verkeerd sou wees om die belasting op roltabak af te skaf en die belasting op bladtabak te hou. Wat my vriend daar vertel het wil ek net bevestig en ek hoop die Minister het al tot die insig gekom dat hy in 1921 en 1922 verkeerd was en dat ons reg was, en ek wil nou ’n beroep op die Minister doen om nie hardkoppig te wees nie en omdat hy daardie tyd gesê het, dat hy reg was, die voorstel nou nie aanneem nie. Die belasting het al ’n onnoemelike boel kwaad gedoen en die belasting het meer bygedra tot die arm-blankedom as enige ander ding wat ek van weet. Daar is honderde en honderde van arm klein boere wat van die plaas af is en onderstandswerk doen, wat deur die Regering onderhou word. Dis ’n baie treurige politiek om belastinge op te lê met die gevolg dat die Staat meer en meer mense kry om te onderhou. Dis ’n politiek wat niemand kan goedkeur nie. Ek glo nie die Minister het geweet wat die gevolge van die Wet sou wees nie, al het ons hom gewaarsku. Ek kan dit nie van die Minister dink nie. Ek het by ’n vroeëre debat gesê die Minister verstaan niks daarvan nie en dit het ook geblyk dat die Minister en sy Departement daar niks van verstaan het nie. Ek weet nie waarom die Minister geweier het om die departementale-rapport op die tafel van die Huis te lê nie. Ek voel oortuig dat die rapport sal bevestig wat ons gesê het van 1921 af en ek vra nog weer die Minister om die rapport op die tafel te lê. Dieselfde argumente wat ons gebruik het in 1921, gebruik ons vriende van die oorkant nou. Hulle herhaal wat ons gesê het, maar ek wil net die Minister vra om nie hardkoppig te bly nie, maar die belasting op te hef. Ek dink die Minister is ook ’n mens en kan ook foute maak.

Nog baie meer as ander mense.

Dit lyk dikwels vir my asof die Minister daar nie van oortuig is nie, maar ons is bly dat hy dit nou erken. Ek wil nie sê dat hy meer foute maak, maar net soveel. Ek is seker na al wat hy gehoor het van sy vriende daar agter hom en van hierdie kant van die Huis dat hy nie meer kan twyfel daaraan dat ’n fout gemaak is en ek doen ’n beroep op die Minister om die amendement aan te neem.

Daar is vanmiddag al baie gepraat oor die onderwerp, maar ek voel dat ek my plig nie doen teenoor my kiesers as ek niks sê nie. Daar is gesê deur edele lede, dat daar ’n fout gemaak is. Maar die fout is gemaak in die uitvoering van die Wet. Ek het altyd daarvan oortuig gewees dat dit die verstandhouding was dat die belasting deur die verbruiker moes opgebring word en nie deur die produsent nie, maar dit het verkeerd uit gewerk. In die praktyk is dit nie die verbruiker; dit het net anders omgeloop en dit het net die middelman gehelp. As ’n boer met tabak by ’n groothandelaar kom, dan sê die handelaar ek kan jou nie soveel meer betaal nie, want daar is nou belasting op die tabak. Maar as die verbruiker weer wil koop, dan sê hy, daar is nou belasting op tabak en jy moet meer betaal. Dus sny die mes vir hom na twee kante toe. Ek hoop daarom dat die edele Minister die saak sy aandag sal gee. Die edele lid vir Oudtshoorn (de hr. S. P. le Roux) en seifs die edele lid vir Newcastle (dr hr. Nel) het gepleit vir opheffing van die tabakbelasting. Maar ek sê dis nodig om die boer vry te laat om met sy tabak te doen wat hy wil. Daar lé die groot moeilikheid. Die ander dag het ’n groot tabakboer Van die Potchefstroom distrik met ’n vrag tabak na die mark gegaan en toe neem hy ’n licensie uit om die tabak te verkoop, maar hy het dit nie op die oomblik kon verkoop nie, maar wat later. Toe was die tabak opgedro en vir die tekort moes hy betaal. Dus voel die mense sleg om vir water te betaal. Ek hoop die Minister sal die boer tegemoet kom en hom verligting gee.

Ek dink dit sal goed wees dat ek nou ’n paar woorde sê oor die onderwerp. Ek kan die edele lid vir Rustenburg (de hr. P. G. W. Grobler) die versekering gee dat as ek daarvan oortuig was, dat ek ’n fout gemaak het met die belasting, dan sou ek my gladnie skaam nie om dit te erken nie, maar ek is nog nie oortuig nie en daar sal baie kragte ingespan moet word om my te oortuig, dat belasting op tabak, wat in die hele beskaafde wereld bestaan en wat ’n lukse artiekel is, ’n fout is. Nee, ’n fout is nie begaan nie en ek kan met die amendement van die edele lid vir Oudtshoorn (de hr. S. P. le Roux) en met die edele lid vir Witwatersberg (de hr. Alberts) nie instem nie. Die edele lid vir Oudtshoorn (de hr. S. P. le Roux) het ’n amendement ingedien om roltabak van die belasting uit te sluit, omdat dit die klein en arm boere is wat die roltabak produseer. Oorspronklik was dit die plan om van die Wet roltabak uit te sluit, maar wie het hom die meeste daarteen verset? Die Rustenburgse Ko-operatiewe Maatskappy. Nou ja, so gou as jy een deel uit sluit moet jy bereid wees om die verset te verwag van die groeiers van die bladtabak.

Hulle verset hulle nou nie meer nie.

Die informasie verwag eg nog van Rustenburg. Ek het dit nog nie gehoor nie. Ja, hulle sal gewillig wees as jy die belasting op alle tabak afskaf. En nou sien ons dat die mosie vir die opheffing van die belasting kom van Oudtshoorn. Hulle sê; ons maak hier pruimtabak; die roltabak word gebruik vir pruimdoeleindes en die belasting op roltabak moet opgehet word. Maar dit sal nie lank duur nie en die edele lid vir Witwatersberg (de hr. Alberts) het dit daar voorgestel dat hulle ook kora vra om opheffing van die belasting op pyptabak en ook van alles. Die edele lid sê dat die opheffing ’n groot verligting sal gee aan baie mense in die land. Ja, maar daar sal ook baie minder geld inkom.

Hoeveel?

Ek sal die edele lid die offisiële syfers gee.

Maar nie die sigarette daarby en sigare nie.

Ek sal versigtig wees. Die totaal van die opbrengs aan belasting, alles ingesluit, is £750,000.

In die algelope jaar?

Ja, en ek hoop dat dit in hierdie jaar nog meer sal wees. Daarvan kom van die sigarette seelbelasting £450,000.—[’n Edele Lid: “Is ingevoerde tabak daarby?”] Ek spreek van die aksynsbelasting. Dus kry ons van die tabakbelasting £300,000.

Wat omtrent sigare? Is hulle ook daarby?

Ja, ek dink die sigare sal miskien ook daarby wees, maar dit is buite die sigarette. Ons kry £300,000 uit tabak, of dit nou sigare is of pyptabak of enige andere soort.

Wat is die roltabak alleen?

Ek dink omtrent £56,000, en nou word ek gevra om dit alles op te hef. Maar Mnr. Speaker, ons landstoestand is nie van so’n aard dat ons somar £300,000 van ons inkomste kan opgee nie. Die geld moet van die een of anderkant kom; daar is edele lede wat sê, jy moet nou probeer te besuinig. Maar kom nou in hierdie Huis met besuiniging voorstelle! Daar word gesê, jy moet van die salarisse afhaal, die aantal mense in die landsdienste verminder. Ons gaan daarmee aan en sal daarmee aangaan. My wens sou wees om sover als molik te gaan om aan die moeilikheid tegemoet te kom, maar daar is teveel kiesers en die het die lede teveel nodig. Daar moet ewewel belasting wees en dit kan nie heeltemal afgeneem word nie—daar kan die Regering nie mee instem nie. Ek kom tans tot die mosie van die edele lid vir Newcastle (de hr. Nel) wat die strekking het die posiesie van die produseerder te verlig. Hy vra nie, dat die belasting geheel en al afgeskaf moet word nie, en daar is niemand, wat daarteen beswaar kan maak nie, want die belasting is in beginsel reg. Die bedoeling is, dat die verbruiker moet betaal, maar in die beginstadium skyn dit die geval nie te wees nie, dog dit moet daartoe kom. Dit kan nie anders met so’n aksyns nie. Ek stem toe, dat gedurende die eerste twee jaar met die nuwigheid van die ding gaa’t dit nie geheel zoals verwag nie. Die produseerder, wat self wil verkoop, vorm die moeilikheid, want sovele produseerders is self verkopers en dit is hul reg, net soas wanneer ’n boer sy eie mielies verkoop; dit is een van sy regte. Dog die boer wat tabak verkoop, verkoop iets, waarop belasting bestaat en hy word nie belas, solang as hy aan iemand verkoop wat ’n licentie het nie, aan ’n winkelier of fabrikant nie. Maar as die boer self dit op sy wa laai en vir enige weke daarmee rondgaan om dit te verkoop, dan is hy, ek sal nie seg ’n smous nie, maar handelaar, en daar kom die ding, wat ons moeilikheid besorg. Ek sal egter doen wat ek kan en beloof om die saak in simpatieke oorweging te neem om die produseerder verligting te gee en dit vir hom makliker te maak. Dit is nie maklik nie, want daar is ’n aansienlike persentasie naturelle en Indiërs onder die kleine produseerders en moet hulle ook vrygelaat word?

Die edele lid het nog nooit iets van hulle gekry nie.

Ek sal klagte kry o.a. van die lid vir Kingwilliamstown, hy sal klaag, dat die naturelle kom en verkoop onder die oog van die handelaar die tabak as hulle eie produk. Ek meen, dat dit nie meer as reg is nie om te erken, dat die posiesie van die kleine produseerder lastig is en om te probeer om sy posiesie te verbeter, en ek gee daarom in verband met die mosie van die edele lid vir Newcastle (de hr. Nel) die versekering, dat ek daar geen objeksie teen het nie en ek sal die saak in ernstige oorweging neem. Daar is nog een punt nl. dat die edele lid vir Oudtshoorn (de hr. S. P. le Roux) verklaar, dat die mense nie meer tabak kan kweek nie en op die dorpe gaan woon, maar dit is ’n eienaardige feit, dat daar nou baie meer roltabak geproduseer word as twee jaar gelede—[Een Edele Lid: “Natuurlik, dit gaat langsamerhand vooruit; wat kan die mense anders doen, hulle moet daarvan leef?”] Dit bewys nogtans, dat dit nie so sleg kan gaan nie, as daar 800,000 pond meer roltabak geproduseer word in 1922 as in 1921?—[Een Edele Lid: “Was die ambtenare nie meer aktief en ingewyd as die vorige jaar nie?”] Dit kan wees, dat dit die verklaring is. Ek meen, dat ons as Regering nie verder kan gaan as wat ek beloof het nie: die belasting geheel ophef mag ons nie, maar die voorneme is, dat as die Begroting behandel word, sal ons amendemente voorstel ten einde die posiesie van die kleine produseerder te verlig.

Die antwoord van die Minister toon duidelik, dat hy niks van die tabaksboer afweet nie—sy heie toespraak is eenvoudig twak.

Net tabak.

In my kiesafdeling is ook baie mense, wat tabak plant en vele daarvan het op die manier ’n goeie lewe gemaak, dit is meestal kleine boere, dog baie van hulle is van die plase af weg en werk op die spoor of aan die dam, want sodra die belasting gekom het, kon hulle niks meer maak uit hulle produk nie. Die edelagbare Minister het verklaar, dat die belasting £300,000 ingebreng het; die edele lid vir Newcastle (do hr. Nel) het mede uitgeleg, dat mense na verkoop van die tabak net die helfte uitgekeer gekry het. Dit het dus gekom van die planter an nie van die verbruiker nie. Die gevolgtrekking is, dat daardie belasting in 1921 ’n groot industries doodgemaak het, viral van Transvaal. Dit is jammer, dat die edelagbare Minister die belasting nie wil afneem nie, want die saak word nog elke dag moeiliker en aldag word daar meer mense arm gemaak en die industrie gaat ten onder. Die lede van die Regering is verantwoordelik vir die tabak belasting.

Hulle moet die verantwoordlikheid dra.

Het jy daarteen gestem, dan het dit nie deurgogaan en dan was ons vandag nie in die moeilikheid nie.

Waar sou die geld anders vandaan gekom het?

Die Regering het baie geld gekry, maar tog het die mense bankrot gegaan, sodat hulle naderhand tog weer op die nek van die Regering geland het. Dit word alles weer uitgegee aan die werkelose. Ek hoop die Regering sal die saak goed oordenk en die lede oorkant sien, dat as hulle stem nie laat hoor nie, dan kom hulle nie weer in Parlement; hulle wil noual vlug van die sinkende skip. Ek hoop dit sal tot stemming gebreng word en dat hulle als een man saam met ons sal stem vir die opheffing van die belasting.

Ek verstaan die edele lid vir Pretoria Distrikt (Suid) (Gen. Muller) goed, want hy het geen verantwoordelikheid nie en nou verklaar hy: ja ons kan nie heengaan en die volk belas nie. Die volk is nie onwillig om belasting te betaal nie, want die land kan nie geregeer word sonder belasting nie. Waar ek egter op wil aandring en ek vertrou, dat dit die ernstige aandag van die Regering sal geniet, en dit is, dat ons die volk moet aanmoedig om te produseer en daartoe moet almaal wat produseer bevoorreg word by wyse van vrystelling van belasting op goed wat hulle self produseer. Wanneer die produseerder verkoop is hy nie ’n smous nie, maar die eienaar en hy moet in sekere mate vrygestel word van belasting: hy kan nie op gelyke voet geplaas word met die handelaar nie. Wat omtrent Rhodesia se tabak? Dit word ingevoer, met die Unie se tabak vermeng en as Rhodesiese tabak verkoop. Ons moet onse produkte protekteer en as mens dit beskerm, dan kom daar meer produsente en ook meer inkomste. Ons moet nie net wil kritiseer nie. Dit klink mooi as die edele lid vir Pretoria distrik (Suid) (Gen. Muller) verklaar dat hulle geen verantwoordelikheid het nie, maar as hulle eenmaal aan die bewind kom, sal hulle uitvind, dat om die land te kan bestuur, sal hulle belasting moet hef.

Ons sal nie so’n naarheid eroorsaak nie.

Hulle sal tewens uitvind, dat hulle eers weelde artiekiels sal moet belas, voordat hulle die volk werklik direk kan belas. Dit alles is onaangenaam, maar as hulle dit nie wil nie, laat hulle dan iets beters voorstel. Iemand die nie iets beters in die plaas kan stel kan nie kritiseer nie. Ek het die Minister gevra by die indiening van die Wet om die belasting nie op te set nie, en hy het vir my gesê “maak vir my ’n beter voorstel, en ek sal bly wees om so te doen.” Ek het oor die ding gedink en gedink, maar ek het nie aan iets beters kan dink en ek het gesien met die belasting betaal buitelandse mense belasting aan ons die ons tabak rook daarom moet ons vir die Minister ondersteun want ek het erken, dat ons sekere verantwoordelikhede het. Ek was bly gewees toe die Minister die belasting verminder het op my versoek van 6d. tot 4d., en ek sal nou bly wees as die Minister die produsente ’n kans sal gee. Daar is arm mense wat tabak groei en wat dit verhandel vir slag vee of vir enig ding wat hul in die huis nodig het. Die mense behoor nie belas te word. Die gevolg nou is, dat as hul belasting moet betaal op hul tabak, dan groei hul gladnie tabak meer nie. Ek hoop, dat die doel van die Minister sal wees om die produsent te help, om hom te beskerm en hom aan te moedig om meer te produseer, sodat hy in staat sal wees om homself ’n bietjie op te werk. Die soort van mense behoor door die Regering en door die Parlement ondersteun en aangehelp te word. Ons behoor hul te help en ons behoor die klein bietjie wat hul produseer nie te belas nie. Dis arm mense wat van hand tot mond leef. Dis arm mense en hul kan nie belastings betaal nie en ek hoop, dat die Minister sy aandag sal gee en sal probeer om die mense vry te stel en tegemoet te kom. Ek sien in en ek besef, dat ons die land nie kan regeer nie sonder belastings. Dis nog nooit in die hele wereld moontlik gewees. My edele vrind, die lid vir Pretoria Suid (Gen. Muller) het hier lange toespraak gemaak, maar ek sal bly wees as hy sal probeer om ’n bietjie meer verantwoordlikheid te wil neem, laat ons altemaal saam ons verantwoordlikheid besef en nie probeer nie om politieke propaganda uit elk moontlike kwessie te maak. Dis verkeerd om dit te doen.

Ja, net voor die verkiesings.

Ons sal net maar moeilikhede vir ons self in die toekoms maak. Ek is self ’n tabak groeier, en ek weet wat dit kos om tabak te plant en ek weet wat vir skade ’n mens in baie opsigte lei. Die hele saak is moeilik en daarom hoop ek, dat die Minister sy aandag aan die saak sal gee. Hy moenie die man belas wat maar net klein produseer—set hom vry. Ons kan wetgewing invoer om daarop te let dat daar geen omlopery plaats vind, om te sien dat die produk wat hy verhandel sy eie produk is, en dat hy dit verhandel vir slag vee of vir dinge wat hy by die huis nodig het. Ek hoop die Minister sal sy aandag hieraan gee.

Die edele lid vir Ventersdorp (Luit.-Kol. B. I. J. van Heerden) het elkeen verwonder wat hom ’n paar jaar terug het hoor praat toe die Minister voor die belasting voor die Huis het gebring. Hy verwyt nou die edele lid vir Pretoria (Zuid) (Gen. Muller) dat ons geen verantwoordlikheid op ons neem en hy sê ons moet verantwoodlikheid op ons neem. In ander woorde al die lede aan die ander kant van die Huis erken, dat die ondergang van die klein tabak boer, die bestaan van die klein tabak boer op die spel staan sedert die belasting op tabak gelê is. Hul erken derhalwe, dat hul die verantwoordlikheid voor die laste van die land, die verantwoordlikheid vir die duisende arme blanke sedert die belasting opgelê is moet neem.

Nee, die rebellie is verantwoordik.

Wanneer my edele vrind besig is oor tabak te praat, laat ons dan oor tabak praat, maar wanneer hy oor die rebellie wil praat, dan is ek heeltemaal bereid hom daar te staan. Maar wanneer ons op die kwessie kom, dan trek hy sy kop in sy skild. Ek is bly om te sien dat die edele lid vir Newcastle (de Hr. Nel) en die edele lid vir Standerton (Lt.-Kol. Claassen) hul moed in hul hande geneem het en by die Minister gepleit het om die klein produsent tegemoet te kom. Maar dis my baje duidlik, dat daar glad geen erns by die lid vir Newcastle (de Hr Nel) is nie; hy erken, dat die ondergang van die klein produeent in die weegskaal is, maar tegelykertyd se hy “ek wil nie dat die belasting heeltemaal afgeneem sal word nie.” Dis maar altemaal “camouflage.” Ons weet dat ons aan die voor—aand is van verkiesings in Natal en in die Transvaal. Drie jaar terug toe die Minister die aksyns voorgestel het, het hierdie kant van die Huis die voorstel op drie gronde bestry. Ons het gese, dat die belasting ’n jong industrie dood sal maak; in die twede plaas het ons gese, dat die belasting meer arme klanke sal maak en in die derde plaas, dat die belasting die pro dusent sal druk. Lede aan die Regerings kant het toe nie na ons argumente wil luister nie, en alhoewel hul, toen hul ons in die lobbies ontmoet het, gese het “jul is reg,” het hul die Regering blindelings gevolg en voor die belasting gestem.

Dis nie waar nie.

Ek het mense in my afdeling wat tabak groei, en die grond wat hul op groei is grond waarop hul niks behalve tabak kan groei nie. En wat was die gevolg nadat die belasting opgeset was? Waar die produsent voor die belasting gewoon was teen 1s. per pond te verkoop, daadlik na die belasting het die mense vir my vertel, dat die winkelier hul gese het “ek kan nie meer as ’n daalder per pond kry nou dat die Regering die belasting opgeset het, en ek moet 3d. vir myself maak, en daarom kan ek nie meer as 3d. per pond vir jou betaal nie.” Die mense het deur hul hande arbeid hul families ondersteun, maar sedert die belasting opgeset is, is die mense arme blanke geword en hul het vir 3d. per pond moet verkoop, terwyl die Regering 1s. kry Dis ’n skandaal. Ons twede grond het ook uitgekom—daar is meer arme blanke gemaak. Ons het gevin, dat mense wat in die verlede tamelik welvarend was sedert die belasting nie in staat gewees is om ’n bestaan te maak en hul is na die stede en dorpe gedryf. Dit is bewaarheid geword, dat die produsent die belasting het moet betaal. Die Minister het in sy antwoord die edele lid vir Newcastle (de Hr. Nel) meer of min, tevrede gestel—maar die edele lid sal daar niks voor kry me. Die Minister het gese “ek gaat hom ’n belangryk antwoord gee,” maar wat het hy gese? Hy het net gese “Dis ’n baje moeilike kwessie vir my.”

Hy het gese, dat hy voor my voorstel sal stem.

Ja, dis net as of hy ’n handvol vliege het en wanneer hy sy hand ope maak, dan het hy niks nie, dan is daar niks in sy hand. Ek sou wens, dat die edele lid vir Newcastle (de hr. Nel) die moed had om op sy regte te staan. As hy dink, dat hy die belange van sy kiesers verteenwoordig, dan se ek, dat hy verkeerd is. Ons verteenwoordig meer tabak boere as die hele Regerings kant en die feite wat ons hier aangehaal het spreek vir hul self. Wat ons vier jaar terug voorspel het, het uitgekom; maar die Minister luister tog nie na wat ons—hy is seifs nie in die Huis. Dit bewys hoe weinig belang hy stel in die argumente.

Nee, die edele lid praat so baje nonsens.

Ik meen, dat sommige leden deze kwestie overdrijven, wanneer zij zeggen, dat duizende mensen bankroet zijn gegaan tengevolge van de tabaks belasting, en dat zij arme blanken zijn geworden. Ik weet ’n beetje van tabak boerderij af, en ik moet erkennen, dat de kleine tabak boer in een moeilike positie geplaatst is, en dat zijn bestaan moeilik gemaakt is.

Ja, baje moeilik.

Ja, dat is de positie van de kleine tabaks boer. De boer, die een beter artiekel produceert, waarmee hij naar de fabriek of de Ko-operatieve Vereniging kan gaan, van hem hoort men niet zo veel klachten, want hij kan goede prijzen krijgen. Maar het is ongelukkig de kleine boer die de rol tabak produceert, een tabak van minjler goede kwaliteit en dat is de man, die in moeilikheden geplaatst is. Ik stem in met die edele leden, die een beroep op de Minister gemaakt hebben in verband met de positie van de producent. Ik meen, dat wij de producent behoren te beschermen, en hem, waar wij zulks mogelikerwijze kunnen doen, behoren te beschermen. Ik begrijp de objektie van de Minister op het ogenblik niet in verband met de persoon die zijn tabak verhandelt. Het komt mij voor, dat de kwestie hierop neerkomt, dat de producent heelemaal vrijgesteld moet worden, zoolang hij zijn eigen produkt verkoopt. Ik denk dit behoort gedaan te worden en als dit gedaan word, dan zijn daar niet zooveel moeilijkheden. Voor de meeste producenten is het heelemaal onmogelijk om belasting vooruit te betalen, en ik hoop dat de Minister ernstig over de zaak zal nadenken en de producent heelemaal zal vrijstellen. De boer, als producent van het artiekel, behoort vrij te zijn om het te verkopen, zonder moeilikheden te hebben met het uitnemen van een licentie en het betalen van belasting. Daar is al veel over deze saak gepraat en edele leden van de overkant hebben ons beschuldigd, dat wij die moeilikheden hebben veroorzaakt. Ik wil net alleen dit zeggen, dat als mensen niet in een verantwoordelijke positie zijn, dit baie gemakkelijk is om kritiek uit te oefenen. Geld moet er zijn en op die een of andere manier worden verkregen, maar ik hoop dat de Minister die producent heelemaal van die moeilikheden zal vrijstellen en de handel in tabak voor de kleine producent, die roltabak levert, gemakkelijker zal maken.

Ek is jammer dat in die debat oor so’n belangrike saak as dese, daar motiewe van eleksie en partye ingesluip is. Ek dink ons verteenwoordigers van die boerebevolking moet ons hou by feite en doen wat gedoen kan word om verligting te kry vir die boere. Ek verteenwoordig ’n kiesafdeling, waar geen tabak gegroei word nie, maar as dit nie vir die Wet was nie, dan sou daar wel tabak gegroei word. Juis deur die belasting op tabak sien die produsent geen kans om roltabak te kweek nie. Ek vra die edelagbare die Minister om tog die belasting op roltabak op te hef en dan wil ek die Minister ’n ding aan die hand gee waar uit hy dubbel die geld sal kry as wat hy vandag kry uit de roltabak. Neem b.v. sigarette, op ieder pakkie betaal die mense belasting. Ons hoor geen geskreew daaroor nie en dis ’n grote inkomste in die land. Ons boerebevolking en die hele bevolking van Suidafrika rook gewoonlik die gekerfde tabak. Waarom kan die Minister nie b.v. op pakkies tabak ’n seel sit, in plaas van die roltabak te belast? Niemand sal dit voel nie. Die mense sal nie omgee nie om op iedere pakkie tabak ’n ¼d. of ’n ½d. seëlreg te betaal nie en dit sal nie nodig wees om roltabak te koop en dit te kerf nie, hy sal sy belasting daaruit kry. Dis die beste wyse van belasting. Ek wil dit die Minister aan die hand gee en ’n beroep op hom maak om die belasting van die roltabak heeltemaal af te haal, en as dit gedoen word en die belasting gelê word, op die pakkiestabak of so, dan is ek daarvan seker dat die Minister net soveel geld of moer sal kry as wat nou die geval is.

Ek wil die Huis nie lank ophou nie, daar is al baie oor gepraat en drie jaar gelede nog baie meer. Ek hoop die mense wat die tyd voor die belasting gestem het, sal nou insien dat ons die tyd reg gehad het. Nou kom hulle flier en die Minister het die tyd gesê en dit vandag herhaal, dat dit toe nie nodig gewees was om die belasting op roltabak te hef nie. En nou gaan die Minister nog verder met die arm man te belas. Hy belas ook die medisyne. Die Minister is ’n verkwister en as jy ’n man het wat geld verkwis dan moet daar natuurlyk belasting gehef word om dit moontlik te maak. Eers het hy Minister van Spoorweë gewees en het die in die war gemaak, nou het ons hom nog ’n hoër amp gegee om die finansies te beheer en ons arm boere moet sy verspilsing goed maak. Die edele lid vir Newcastle (de hr. Nel) erken dit, dat die verbruiker die belasting op roltabak me kan opbring nie en dat dit op die boere val. Hy is nie eens seker van die bedoeling van die Wet nie, hoewel hy daarvoor gestem het, en as hy voor sy kiesers kom dan sê hy, dat dit nie nodig is om belasting te betaal solank die produsent sy eie produk verkoop nie; maar hy is daar nie heeltemaal seker van nie of dit so is of nie en kom nou by die Minister en vra hom hoe dit is en die Minister het geen oplossing vir hom gegee nie. Ek is in die Oudtshoorn distrik goed bekend, die grond daar produseer roltabak en die argument van die Minister was dat hulle beter tabak moes groei, maar ek is oortuig daarvan dat op die grond geen ander klas tabak kan verbou word as tabak vir pruimdoeleindes. Jare gelede onder die ou Kaapse-Regering het daar ’n deskundige na die distrik gekom om die boere te wys om beter tabak te maak. Hy het uitgevind dat die grond alleen geskik was om roltabak te verbou en vandag is die deskundige self fabrikant vir roltabak. Die edele lede aan die anderkant het nou berou oor die verkeerde ding wat hulle gedoen het. Hulle het by die kiesers gekom en die het hulle seker om verantwoording gevra en hulle weet nou dat hulle verkeerd was, maar as dit tot stemming kom, sal jy sien dan het hulle nie die manmoedigheid om teen te stem nie, dan sit hulle weer vastgelijm op hulle banke. Hulle het ons in die put gehelp, laat hulle nou eerlik wees en sê dat hulle verkeerd gehandel het. Daar is twaalf of dertien op daardie banke wat die boerebevolking verteenwoordig en en hoop hul sal vandag die manmoedigheid he om te stem voor die amendement.

Dis ’n wonderlike posiesie waarin ons vandag in die Huis is; al die lede in die Huis wat die boerebevolking verteenwoordig is teen die belasting en weet almal dat dit die doodsteek is van die klein produsent van tabak, maar daar sit ons vriende oorkant nou ingeklem, hulle sit vasgegom en dit is hulle ekskuus teenoor die volk dat hulle tog die Regering nie kan laat val nie. Dis ’n onmoontlike toestand. Die boerebevolking is al baie swak verteenwoordig in die Volksraad.

Wie se skuld is dit?

En die edelagbare die Minister van Finansies neem hulle net vir wat hulle waardig is en druk op die arm boere. Ek sê ons boere is hier swak verteenwoordig en hulle word gedruk met belastings. Die Minister gaan die arm man belas. Waarom belas hy nie die ryk man nie? Hy maak gebruik van die voordeel dat die edele lede anderkant hom op die plaas moet hou en hy doen net wat hy goed ag. Dis nie “fair” tenoor die volk nie. Ek verteenwoordig die Middelburg distrik waar tabak verbou geword het, ons woon ver van die mark en tabak is ’n ligte ding wat jy maklik daar kan kry, en wat is nou die posiesie? Die ander dag het ek nie één pond tabak daar kon kry nie. Die produseerders van tabak sê dat dit hulle nie betaal om tabak te verbon nie. Maai dit skyn nie te help nie om met die Minister te praat nie. Hy gee nie eens om wat sy eie lede daar aan die anderkant sê nie. Maar ek sê dit, ek hoop dat edele lede daar van die oorkant nou gaan bewys, dat dit nie noorsakelik is om altoos met die Minister saam te stem nie. Daar moet iets gedoen word om die boere te red. Ek doen ’n beroep op my vriende anderkant om ons te help om die boere te red.

Ek wens van harte die amendement van die edele lid vir Oudtshoorn (de hr. Le Roux) te ondersteun, dat die edelagbare Minister die belasting op roltabak moet afskaf. Ek dink dat die belasting op roltabak oorsaak is, dat baie van ons arm boere gebring word tot arm-blankedom. Neem ons aan—dis nie te veel nie—dat 900 tot 1,200 roltabakboere die land het moet verlaat om te kom werk aan onderstandswerke en dat hul 4s. 6d. per dag kry. Dit beteken vir 900 man, dat die Regering uit moet gee ruim £54,000 per jaar en 1,200 man £72,000 per jaar om hulle te ondersteun. Wat is nou beter, om die belasting van £56,000 wat ingekry word op roltabak te laat val en dan die klein boere op die land te hou, of om £72,000 te spandeer aan onderstandswerke? Die boere probeer nog om tabak te maak en die industrie staande te hou, maar die winkelier wil die tabak nie meer koop nie. Want as hy tabak koop en dit ses maande in sy stoor opberg en hy moet darem dadelik die belasting betaal, dan is dit 25 persent ligter geword teen die tyd, dat hy dit verkoop. Daarom laat hy nou die boer betaal. Dus die Regering kry eenderde belasting vir water, soas die edele lid vir Oudtshoorn (de hr. S. P. le Roux) tereg aangetoon het—dit is vir een-derde water. Ek kan nie sien waarom die edelagbare Minister so hardkoppig is nie; hy het verklaar, dat dit baie sal neem om hom te oortuig, dat roltabak nie belas moet word nie. As hy die hele Unie se statistieke sien, dat meer as 1,200 mense weggedryf is van die platteland af deur die belasting, hoop ek dat hy dan daarvan sal afsien ten einde die mense op die platteland te hou.

Ik ben ook voor de belasting wat betreft het beginsel, namelik de belasting op tabak, en ik geloof niet dat daar aanmerking op gemaakt kan worden, want dit is ’n weelde artikel, waar iemand buiten kan, maar een belasting waardoor de boer verdrukt wordt is niet raadsaam. Ook in Lydenburg wordt door vele personen tabak verbouwd, en gelijk bekend is, zijn die oudere distrikten dicht bewoond. Tengevolge daarvan zijn vele plaatsen in kleine stukken opgesneden en de kleine boer moet trachten iets te vinden waardoor hij met zijn familie op zulk een klein stukje grond kan leven. Voor dat doel is het verbouwen van tabak biezonder geschikt, volgens mijn oordeel zelfs beter dan katoen. Dit is iets dat ’n man met zijn kinderen zelf kan bewerken, en waaruit hij op ’n klein stuk grond zijn bestaan kan vinden. De belasting die de kleine boer moet betalen, wordt in die distrikten diep gevoeld; velen hebben tabaksbouw opgegeven, en daaruit is armoede ontstaan. Wanneer wij teruggaan naar 1921 zien wij dat de Minister goedgezind was jegens de kleine producent, want op de eerste lijst komt roltabak niet voor; maar werd daarin later vermeld op aandringen van de boeren, die bladertabak verbouwen. Toen eenmaal bierin toegestemd werd was de Minister zo goed om gedurende een jaar af te zien van de invordering van die belasting. Het doel daarvan was om te weten te komen of de vrijstening van belasting op roltabak werkelik zulk ’n grote schade zou veroorzaken aan de voortbrengers van andere soorten tabak; en zo met, dan was ’t ook niet nodig om de belasling te heffen. Ik heb nog geen verslag gezien ten effekte dat roltabak toen werkelik afbreuk gedaan heeft aan andere soorten tabak. Ik geloof derhalve niet, dat er in 1922 goede redenen waren voor het leggen van de belasting op roltabak. Ik kan U de verzekering geven, dat de belasting tamelik sterk gevoeld wordt door onze kleine boeren. Ik ben bekend met het geval van een man, die een paar honderd rollen had en die ze op het hoge veld wenste te verruilen. Hij was verplicht om een licentie uit te nemen, maar toen hij de belasting betalen moest, kon hij niemand krygen om sekuriteit voor hem te staan en het gevolg is, dat de tabak nog opgestapeld ligt in zijn pakhuis. De noodzakelikheid om een licentie uit te nemen is een praktijk, die vreemd is aan de andere takken van boerderij. Ik weet van boeren, die hun produkten naar naturelle lokaties nemen, en het is niet nodig voor die mensen om een licentie uit te nemen. De boeren beschouwen het dat ieder persoon gerechtigd is zijn eigen produkt te verkopen zonder een licentie; toch moet de roltabak boer een licentie uit nemen, en ofshoon die licentie maar 2s. 6d. kost—en dat is heel weinig—is het beginsel op zichzelf verkeerd. De Minister heeft beloofd, dat er verzachting in verband met de belasting gegeven zal worden; ik hoop en vertrouw, dat die verzachting voornamelik in de richting zal zijn om verlichting aan de kleine boer te geven, aan de kleine boer die zijn bestaan moet maken uit het verbouwen van roltabak.

Ek onthou goed hoe die Minister van Finansie eers sy voorstel ingebring het om tabak te belas. Die bedoeling was in die begin gewees om roltabak vry te laat, maar op aandrang van die Rustenburg tabak industrie, het die Minister die belasting ook op roltabak geset, omdat mense gemeen het dat die industrie sou ly as rol tabak uitgelaat sou word. Ek onthou, dat ek by die Minister gepleit het om die belasting so laag moontlik te begin. Ek het daarop gewys, dat toe die aksyns eers op brandewyn geplaas was, die industrie gely het; ek het daarop gewys dat oorspronkelik die aksyns op brandewyn veel laer was gewees. En tog het die Regering voorskotte moet maak om die industrie aan die gang te hou. Dieselfde ding het non weer gebeur, en die Regering het £60,000 moet spandeer om tabak op te koop, maar hul het die tabak nou gelukkig weer verkoop, alhoewel hul ’n tamelik verlies daaroor gemaak het. Ek is oortuig, dat sover as dit my kiesers betref, hul ondervindingen maar treurig is. Klein tabak boere het opgehou met hul boerdery op tabak. Ek het ’n telegram ontvang van my kiesers waarin hul om verligting vra, en indien moontlik vir die afskaffing van die belasting; en as dit nie moontlik is, dan vra hul om ’n aanmerklike vermindering. Ek is bly om te sien, dat die Minister bereid is om iets te doen. Ek hoop, dat hy die moed sal hê om ’n aanmerklike vermindering te maak, en as hy dit sal doen, dan sal ek bereid wees om te stem vir die voorstel van die edele lid vir Newcastle (de hr. Nel). Toen die belasting ingestel werd, was ek in ’n moeilike posiesie, want ek het teen die Regering moet stem, en ’n edele lid, wat nou nie meer in die Huis is nie, het my daaroor aangespreek, en ek het gesê, dat ek baie ongelukkig gevoel het dat ek teen die Regering het moet stem, maar omdat ek my kiesers verteenwoordig, het ek teen die Regering moet stem. Ek is bereid die voorstel te ondersteun, want die Minister het beloof, dat hy die saak in baie gunstige oorweging sal neem. Ek betreur dit, dat die Minister nie hier is nie. Daar is die geval van die man, wat na ’n ander man loop en sê: “Vader, hier is my hand, help vir my.” Ons kom by die Minister en ons sê, “Vader, help vir ons uit ons moeilikhede,” en wanneer die industrie weer op sy voete staan, dan sal die Minister sien, dat hy ’n groot en blyvende weldaad aan die boere en aan hul industrie bewys het.

Dis interessant om lede aan die oorkant van die Huis, wat die Minister gehelp het om die belasting op te set, nou te hoor hartroerend pleit teen die belasting. Die edele lid vir Newcastle (de hr. Nel) het voorgestel “dat dit Huis van oordeel is dat de Regering de wenselikheid in overweging behoort te nemen om de bestaande aksynsbelasting op tabak in herziening te nemen, sodat de kleine producent in zekere mate tegemoetgekomen worde.” Toen ons aan hierdie kant van die Huis ’n paar jaar gelede gepleit het vir die kleine producente, toen was die harte van die lede aan die oorkant van steen. Daar was geld nodig en dit moes gevind word, en hul het liewer die geld gevat van die arme tabak boer dan van die ryke myn-magnaat vrinde van die Regering. Maar vandag kom hul en pleit hartroerend by die Minister, en die Minister sê “ja, ek sal die voorstel aanneem, maar nie die amendemente van die lede wat om die afskaffing van die belasting vra.” Die Minister sê, dat hy simpatiek voel teenoor die voorstel van die edele lid vir Newcastle (de hr. Nel)—ja, simpatie, dis al wat hul sal kry. Lede oorkant kan nou maar terug gaan na hul kiesers, maar hul sal nie vir hul kiesers vertel nie, dat hul in 1921 gehelp het om hul te verdruk en te vertrap. Hul sal sê “ons het ’n voorstel by die Regering gemaak en ons het simpatie van die Regering gekry.” En dan is hul tevrede, en hul ongelukkige kiesers moet ook tevrede wees—so dink hulle. Dit laat mens dink aan Alice in Wonderland; die Walrus en die skrynwerker had groot simpatie met die oesters, maar die oesters werd tog een vir een opgeëet. Ja, die Minister het ook simpatie, maar die arme boere word tog een vir een, die een na die ander opgeëet. Maar lede aan die oorkant is tevrede. Daar is genoeg argumente opgebring om te bewys, dat die belasting verkeerd is. Die Minister met sy groot wysheid het sy verklaring gemaak, en wetend wat in elk ander land gebeur het hy gesê, dat daar in alle ander lande ’n tabaks belasting is; ja, maar hy het nie gesê nie, dat die bevolking in ander lande anderste is as ons bevolking; die bevolking in ander lande voel die tabaks belasting nie soos die bevolking van Suid-Afrika dit voel. Dit word beweer dat tabak ’n weelde artiekel is; ja, dit is so, maar dit is omtrent die enige weelde wat miljoene van ons mense in Suid-Afrika het. Daar is die kleurling en die naturelle bevolking, wat sulk sterke kampioens besit aan die oorkant van die Huis—die lede daar reken op hul stemme—tabak is omtrent die enigste weelde wat hul het, en die weelde is die pyptabak wat hul rook. Ek pleit nie vir die man wat sigarette en sigare rook. Maar ons het jare lang aangegaan sonder ’n belasting op rolen pyptabak en ons regeerders het vir jare lang, voor die wysgeer wat nou Minister van Finansie is, geweet dat tabak ’n weelde artiekel is, en dat dit in ander lande belas word, maar die Minister van Finansie het dit nou net uitgevind, maar hy het vergeet, dat tabak die enigste weelde artiekel is van miljoene van ons inwoners. Ons aan hierdie kant van die Huis het gepleit “laat ons liewer die weelde artiekels van drie ryk man dan van die arm man belas.” maar die oorkant het nie wil luister nie. Ek wil net nog die argument byvoeg—die Minister sal miskien ’n klein bietjie meer inkomste kry, maar hy sal om die inkomste te verkry ’n belasting hef wat swaar druk op mense wat tabak as hul enigste weelde artiekel het. Ek dink die edele lid vir Ventersdorp (Lt.-Kol. B. I. J. van Heerden) het gesê, daar moet geld wees. Natuurlik. Maar waarom moet die belasting neer kom op die arm man, wat al so swaar gedruk word? Waarom nie die ryk man belas nie? Een boer wat resies jaag, dobbel en prosedeer moet dikwels sy plaas belas en rente betaal wat swaar druk. Hy betaal egter die verliese en rente self. Maar een Regering wat oorlog maak hef belastings om die rente op die oorlog skuld te help betaal, en dit is onbillik dat die arm man die swaarste laste moet draag.

Amendment proposed by Mr. Alberts put and agreed to.

Amendment proposed by Mr. S. P. le Roux, as amended, put, and the House divided:

Ayes—48.

Alberts, S. F.

Boydéll, T.

Brink, G. F.

Christie, J.

Cilliers, A. A.

Conroy, E. A.

Creswell, F. H. P.

De Villiers, A. I.

E. Du Toit, F. J.

Enslin, J. M.

Forsyth, R.

Fourie, A. P. J.

Grobler, P. G. W.

Havenga, N. C.

Hertzog, J. B. M.

Heyns, J. D.

Hunt, E. W.

Jansen, E. G.

Keyter, J. G.

Le Roux, P. W.

Le Roux, S. P.

Madeley, W. B.

Malan, C. W.

Malan, D. F.

Malan, M. L.

Mostert, J. P.

Muller, C. H.

Mullineux, J.

Munnik, J. H.

Naudé, J. F.

Pearce, C.

Pienaar, B. J.

Pretorius, J. S. F.

Raubenheimer, I. v. W.

Roux, J. W. J.

W. Smit, J. S.

Snow, W. J.

Stewart, J.

Strachan, T. G.

Swart, C. R.

Van Heerden, I. P.

Waterston, R. B.

Werth, A. J.

Wessels, J. B.

Wessels, J. H. B.

Wilcocks, C. T. M.

Tellers: Sampson, H. W.; De Waal, J. H. H.

Noes—59.

Ballantine, R.

Bates, F. T.

Bezuidenhout, W. W. J. J.

Bisset, M.

Blackwell, L.

Buchanan, W. P.

Burton, H.

Byron, J. J.

Cilliers, P. S.

Claassen, G. M.

Close, R. W.

Coetzee, J. P.

Dreyer, T. F. J.

Duncan, P.

Fitchat, H.

Fourie, J. C.

Geldenhuys, L.

Giovanetti, C. W.

Graumann, H.

Greenacre, W.

Grobler, H. S.

Harris, D.

Heatlie, C. B.

Henderson, J.

Henderson, R. H.

Jagger, J. W.

Jordaan, P. J.

King, J. G.

Lemmer, L. A. S.

Macintosh, W.

Malan, F. S.

Marwick, J. S.

McAlister, H. S.

Mentz, H.

Moffat, L.

Nathan, E.

Nel, T. J.

Nicholls, G. H.

Nieuwenhuize, J.

Nixon, C. E.

O’Brien, W. J.

Papenfus, H. B.

Purcell, I.

Reitz, D.

Saunders, E. G. A.

Scholtz, P. E.

Sephton, C. A. A.

Smartt, T. W.

Smuts, J. C.

Stuart, W. H.

Van Aardt, F. J.

Van Eeden, J. W.

Van Heerden, B. I. J.

Van Zyl, G. B.

Venter, J. A.

Watt. T.

Webber, W. S.

Tellers: Collins, W. R.; De Jager, A. L.

Amendment accordingly negatived.

Original motion put and agreed to.