moved, as an unopposed motion—

seconded.

Agreed to.

moved—

When the second reading of the Local Option Bill came before the House on February 7th, the discussion took the whole of the afternoon, and at 6 o’clock the adjournment was moved. A number of the supporters of the Bill were very averse to the House accepting the adjournment, but as quite a number of members wished to criticize the Bill in its various aspects and had not had an opportunity of speaking, I thought it right, in the interests of fair discussion, to accept the adjournment. The second reading was adjourned to February 21st, but the next day I was fortunate enough to catch your (Mr. Sueaker’s) eye, and I moved, as an unopposed motion, that the Bill be set down for February 28th, which was then an open day. The hon. member for Piquetberg (Mr. de Waal) objected, and it was thus impossible to move the order to the 28th in order to give this House an opportunity of fully discussing the matter and coming to a vote. By reason of this action I have been forced to adopt the present procedure and to ask the House to set the Bill down for March 7th next. When I gave notice of motion to this effect on the 13th of February last, the 7th of March was an open day on the Order Paper. I thus stated my claim for March 7th and hon. members in charge of other Bills then knew that the House would be asked to set aside March 7th for further discussing the Local Option Bill. I feel confident that the great majority of this House, quite irrespective of the merits of the Bill, will vote for my motion now in the interest of fair play and the interests of private members. The rights of private members will become a mockery if a single member of the House, through his veto can prevent a private member from setting down a Bill for a certain day. I say it quite irrespective of the merits of the Bill, that when a private member introduces a Bill which is of public importance he is entitled to a fair discussion, and then if the House decides, on its merits, to throw it out, he has no grievance. I ask the House to reinstate this motion for March 7th so that we may come to a vote. Whatever may be their opinion on the merits of the Bill, there is no question but that the public of South Africa is taking a great interest in the measure and will be very much disappointed if the House will not give an opportunity for its discussion and will not allow it to go to a second reading. On March 7th there appears on the Order Paper a motion by the hon. member for Three Rivers (Mr. Brown)—the second reading of the Proportional Representation Provincial Council Bill which has been withdrawn. Only two private members’ Bills are now on the Order Paper—these are the Natal Conveyancers Bill, which is of an uncontentious nature, and the Wild Birds Export Prohibition Bill by the hon. member for Rondebosch (Mr. Close), These are the only two Bills for March 7th.

There is other business—

I am surprised the hon. member has the effrontery, after the way he has acted, to make his voice heard on this occasion. I may say if we do agree to priority for this measure on the 7th of March, I am going to ask the supporters of the Bill to waste no unnecessary time on the discussion of the merits, and if there is to be any delay it will be caused by the opponents of the Bill in any speeches they may make. I move the motion standing in my name.

I second. What I desire to say is this: I hope this Bill will be defeated. I opposed it when I addressed the House when the Bill was before it. At the same time I think there is such a thing as fair play, and there can be no possible harm in extending fair play to the hon. member who has introduced the Bill. The point is that this question will have to be thrashed out and a vote taken, and I think it is the duty of this House to give a fair and honest opportunity for a vote to be taken. While I am very much, much against the Bill, and hope it will be defeated, I still have pleasure in seconding the motion standing in the name of the hon. member for Bezuidenhout (Mr. Blackwell).

Ek sal dadelik die geleentheid te baat neem ’n paar woorde te sê, aangesien die vierde orde een is, by diewelke ek betrokke is. Ten eerste wens ek te verklaar, dat ek verwonderd is oor die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) dat hy die stoutmoedigheid het, en ek het byna gesê die vermetelheid, om hier teenoor die edele lid vir Piquetberg (de hr. de Waal) te kom verklaar dat hy nie die reg het om te handel soas hy gedaan het nie. Ek sou graag wil weet waarom dan die Reglement van Orde die reg gee aan ’n edele lid om onder sulke omstandighede te objekteer, hy iets anders gedaan het as om van die regte gebruik te maak en as enige edele lid ’n klagte het teen die edele lid vir Piquetberg (de hr. de Waal) dan is dit ek, die as sy leier ’n beroep op hom gedaan het om sy objeksie terug te trek; maar ek sien nie waarom die edele lid vir. Bezuidenhout (de hr. Blackwell) op die verwaande manier, waarop hy hier optree, die edele lid vir Piquetberg (de hr. de Waal) die les voor te skryf. Die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) sal my nie kwalik neem nie, hoop ek, as ek verklaar dat Iaaste sitting toe die kwessie voor die Huis was het ek daarop gewys, dat die lede geen rede had om te kla oor die edele lid vir Piquetberg (de hr. de Waal) nie. As die teenstanders van die voorstel se, ons is nie bereid om ’n buitengewone wyse toe te staan, dat voorregte verleen sal word aan die Wetsontwerp nie wens ek daarop te wys, dat reeds Iaaste jaar, met goedkeuring van hierdie kant van die Huis, die geleentheid gegee werd om die onderwerp van einde tot einde te bespreek. Dit is verworpe en dit is duidelik dat lede daarna geen reg het om meer te kla nie. Ek het daarop gewys, dat daar ander sake voor die Huis is en sal kom, wat van eweveel belang is en net soveel reg het om gehoor te word en ek gaat vandag sover om te sê, dat die saak, die op die ordelys van die 7de nie meer reg het om gehoor te word as die, waarmee die lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) so baie op het. Hy sal my verskoon as ek terug kom op sy verwaandheid. Hy kom hier en op hoogdrawende vermetele wyse haal hy my en andere oor die kneukels omdat ons so weinig konsiderasie getoon het om die bepaalde onderwerp op die 7de neer te set, terwyl die 7de oop was en dit op die oënskynlike grond, dat hy het kennis gegee, dat hy sou voorstel om dit op die 7de neer te set. Welke reg het hy om soiets te doen? Ek sou hom raai om in die toekoms minder verwaand en meer toeskietlik te wees. Ek het die reg, net so goed as enige lid, om ’n mosie te laat neersit op enige dag waarop dit kan geplaas word. Die geagte lid reken, dat daar op die dag ’n kwessie oor die eerste en twede order van die dag nie lank gepraat sal word nie; mag ek dan vra, waarom hy dan vir sy mosie voorrang wou hê bokant 1 en 2? Ek gaat verder oor order van die dag No. 4 waarby ek betrokke is—en ek mag sê, dat sover as ons aan hierdie kant van die Huis betrokke is sal daar geen twee minute mee gemoeid wees nie—is al wat ek eis, dat deur die Huis ’n besluit geneem sal word en die saak dus sal afhandel, en dit sal dus afhang van daardie vriend en sy vriende, of daar ’n diskussie sal plaasvind en as hulle dit doet, dan neem hulle die blaam op hulle; maar as hulle insien, dat nadat die Minister dit aangeneem het en dit slegs van hulle afhang om ’n besluit te neem, dan het, nog oor een, nog oor twee, ncg oor vier meer as ’n korte wyle in beslag geneem te word. Waarom wil hy dan voorrang hê? My is dit baie duidelik, dat ek nie mag toestem, dat aan sy mosie voorrang gegee word op die 7de nie. Dat kan neergesit word en sy kans loop; daar hoef prakties geen tyd oor verspil te word nie. Maar nou wens ek iets by te voeg en ek vraag die voorsteller van die mosie of hy in oorweging geneem het die kwessie van plaaslike keuse; welke betekenis moet ons aan daardie woord gee? Dit is duidelik dat dit prohibisie is. Dit is een van die lastigste kwessies van die land. Ek wil daar nie nou op ingaan nie, maar net daarop wys, dat die vraag welke daarinopgeslote is die is: of die grote wynindustrie van die land, met die twintigof dertig duisend stele wat daarby betrokke is, sal ten gronde gerig word; ten twede of ons bereid is om die drie miljoen pond inkomste welke deur die Staat daaruit verkrege word te laat vaar en of ons bereid is om in die plek daarvoor die volk nuwe belasting op te lê. Dit is ’n groot kwessie. Ek wil nou verder die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) vra of, hy wil he, dat die kwessie vandag sal beslis word deur ’n sterwende Parlement, deur ’n sterwende Parlement met ’n sterwende Regering. Die Regering die wys dat sy so magteloos is vandag dat nie een enkele onderwerp van betekenis meer voor die Huis kan kom nie. Alles word gelap, net gelap dag na dag. Hier staat ons as in ’n mis en uit alles blyk dat ons net een van die dae ’n algemene eleksie kan kry. Die Ministers is klaarblyklik daarop uit, meer nog as coit te vore om alles in gereedheid te sit. Nou vra ek die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell): Is dit die Parlement wat ons gaat laat beslis oor die vraag van so grote betekenis en diepe belang? Ek dink, dat as hy ’n bietjie daaroor nadink, dan sal hy erken dat dit ’n vraagstuk is van so grote belang, dat dit behoor oor te staan tot daar ’n nuwe verkiesing en ’n nuwe Parlement is, om oor die saak te beslis. Om dié rede, of laat ek liewer se om die addisionele rede, gaat ek nie stem voor die mosie van die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) nie.

I, like the hon. member for Commissioner Street (Sir Harry Graumann), as presently advised, am opposed to the Local Option Bill, but I agree with the hon. member that an opportunity should be granted for the final discussion of this Bill on the 7th. I listened to the reasons given by the hon. and gallant gentlemen opposite why this measure should not be taken on the 7th, and I understood him to say that one reason was that the Government was a dying Government and a dying Parliament. He was undoubtedly mistaken in that view. I think the reasons he assigned might well be used in argument against the second reading of the Bill, and the House could come to a finality on the second reading; but in saying this I want to make an appeal to the hon. gentleman who is moving the resolution that he allows his motion to be the second order of the day and not the first. The first Order of the Day on the 7th is the Proportional Representation Bill, which has been withdrawn; the second Order of the Day is my little measure, the Natal Conveyancers Bill, which, as the hon. gentlemen himself has said, cannot occupy the House for any length of time, and which I do not think would interfere in any way with the full discussion of the motion that is proposed if the alteration were made. I move as an amendment—

seconded.

I hope the hon. member for Durban (Central) (Mr. Robinson) will not press his amendment, because one can thoroughly understand if there are a certain number of people who speak in the strain of the hon. the leader of the Opposition, they will be able to utilize the whole time of the House in discussing his little Bill, and it will not facilitate him in the slightest in getting it through. I feel rather responsible to the hon. member for Bezuidenhout (Mr. Blackwell) in connection with this matter, because, when this Bill first came before this House, the hon. member consulted myself and others and was requested, for the convenience of members, to agree to the adjournment of the debate as there would be an opportunity of discussing it at a later date. I thought it had been understood at the time that as the hon. member in charge of the Bill had agreed to the expressed view of all members of the House—

Not all members.

Not whether for or against the principle of the Bill but for their convenience, and really that courtesy should be extended for which he has asked this afternoon. I can hardly understand my hon. friend opposite, the leader of the Opposition, who, looking to the future, I thought would have been extremely anxious to have harmonious co-operation among the members of his coming cabinet, and I should have thought that the hon. the leader of the Opposition would have been extremely anxious to take this particular opportunity of settling the little differences which exist between himself and the hon. member for Calvinia (Dr. D. F. Malan) who, I believe, some short time ago, fathered a Bill of this character. My delay in joining in this debate was that I was waiting to hear what the hon. member for Calvinia (Dr. D. F. Malan) would have to say. I felt perfectly certain he would make an eloquent appeal to the House and his hon. leader for the purpose of meeting the views expressed by the hon. member for Bezuidenhout (Mr. Blackwell). I am really surprised to see these little differences of opinion. I really expected that when the hon. member for Bezuidenhout (Mr. Blackwell) had sat down, the hon. member for Calvinia Dr. D. F. Malan) would have used his great influence with his party in supporting the hon. member, himself having fathered a Bill—was it two years ago?

Last year.

And I commend to the hon. member the blessed maxim—“What a blessed thing it is for brethren to be gathered together in unity,” and in connection with the unity which exists between the hon. member for Calvinia (Dr. D. F. Malan) and the hon. member for Smithfield (Gen. Hertzog), it would really be a very sad thing if he were to see the hon. member for Smithfield (Gen. Hertzog) force a division on the House against the views of a large section of his party, and certainly against the expressed views of the hon. member for Calvinia (Dr. D. F. Malan). I had previously considerable doubts as to the possibility of a Bill of this sort coming into operation in this country, but I am bound to acknowledge that I have largely become a convert to the principles enunciated two years ago by the hon. member for Calvinia (Dr. D. F. Malan) and I believe a certain number of the party sitting behind the hon. member for Calvinia. (Dr. D. F. Malan), especially those coming from the Free State and the Transvaal, share this belief that there is a great deal in the proposal before the House. Anyhow, why should not the hon. member get an opportunity? Local option is a thing which has been discussed inside and outside this House, and is agitating the people of this country.

They do not want it.

The hon. member says they do not want it. I thoroughly understand that, but there are a certain number here who do, and a large number of people in this country who conscientiously are desirous of seeing this measure come into operation. I do not say that the hon. member is going to carry it, but I do say, for the purpose of giving the House an opportunity of expressing an opinion that we should agree to the proposal of the hon. member, who did not keep us up all night last time, to allow his motion to go through, and let us take on Friday the 7th a division on this very important question.

Die edelagbare die Minister van Landbou spreek heel dikwels goed, maar gewoonlik is hy erg voorbarig en hy is altyd erg winderig in wat hy sê. As hy nou ’n klein bietje geduld gehad het om te wag, dan sou ek opgestaan het en oor die mosie gepraat het. Dit spyt my, dat die edelagbare die Minister van Landbou gesproke het in die sin waarin hy dit gedaan het. Die edelagbare die Minister van Landbou weet, dat daardie kwessie ’n kwessie is, wat nie as ’n partysaak geneem is van die kant van enige party in die Huis nie.

Dis ’n pynlike posiesie.

En as dit geen partysaak is van enige kant in die Huis, waarom mag die edele lid vir Smithfield (Gen. Hertzog) en ek dan nie oor hierdie kwessie verskil nie, waarom sou dit beteken ’n splitsing in die party? Is die edelagbare die Minister van Landbou en die edelagbare die Eerste Minister wat naas hom sit dit eens oor die kwessie? Beteken dit dan dat hierdie kabinet, wat reeds wankelend is, nou sal val om die kwessie? Ek denk as ons konsekwent deurredeneer, dan moet ons onder die indruk kom, dat wat die edele lid vir Smithfield (Gen. Hertzog) gesê het juis is, dat ons te doen het met ’n sterwende Parlement en ’n sterwende Regering. Nou wil ek afstap van die edelagbare die Minister van Landbou en ek kom nou tot die edele lid vir Smithfield (Gen. Hertzog). Ek wil in verband met sy toesprak sê, dat ek net so verwonderd is oor sy houding as hy verwonderd was oor die van die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell). Dis nog maar ’n korte tyd gelede, dat die edele lid vir Smithfield (Gen Hertzog) ’n ernstige beroep gedoen het op die edele lid vir Piquetberg (de hr. de Waal) om geen beswaar te maak teen die twede lesing van die Wetsontwerp nie. Toe hy daardie beroep gemaak het op die edele lid vir Piquetberg (de hr. de Waal) toe was dit die voorstel, dat die Wetsontwerp op ’n skone dag sou gesit word, sodat daar soveel moontlik geleentheid sou wees om die saak te bespreek en tot ’n besluit te kom. Toen hy daardie houding ingeneem het, toe het hy niks gesê van die groot beswaar nie, dat ons te doen het met ’n sterwende Parlement en Regering. Toe hy daardie beroep in die Huis gedoen het, toe was die beswaar by hom nie dat dit ’n saak van so’n grote belang is, dat die nie in hierdie Huis in hierdie sessie kan behandel word nie, maar toe het hy die houding aangeneem, dat hy daarvoor was om nog in hierdie sessie ’n skone dag te neem vir die bespreking daarvan. Soos ek al gesê het, ek is net so verwonder oor sy houding as die edele lid vir Smithfield (Gen. Hertzog) oor die houding van die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell). Juis omdat die saak van so’n groot belang is en omdat in hierdie sitting die saak weer voorgebring is en daaroor gediskusseer is geword, is daar soveel te meer rede dat ons selfs twee dae beskikbaar stel vir diskussie, omdat daar nog baie lede is wat nie kans gehad het om oor die onderwerp te praat nie en dat ons nog in hierdie sessie tot stemming wil kom. Die edele lid vir Smithfield (Gen. Hertzog) het gesê, dat dit ’n saak van groot en oorwegend belang is. Daarom dink ek het die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) die volste reg het om die Huis te vra om 2 dae aan die saak te gee.

Ek wil nie die agbare lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) antwoord op die aantyging teen my gemaak nie. Die edele lid vir Smithfield (Gen. Hertzog) het dit al genoeg gedoen. Ek dink ons het die volste reg om enige sodanige mosie te opponeer. Daar is ’n baie belangryke mosie op die papier vir Vrydag, die van die edele lid vir Smithfield (Gen. Hertzog) omtrent slagvee. En nou vra ek die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell), die my verwyt van sportgebrek; sou hy sport genoeg wees om, as ek voorstel dat die mosie van die agbare lid vir Smithfield (Gen. Hertzog) eerste plaas kry boal andere mosies, dit dan aan te neem? Nee. Waarom nie? Hy is te verwaand, soos die edele lid vir Smithfield (Gen. Hertzog) tereg gesê het. Hy wil he dat sy voorstel, net omdat hy die voorsteller is, voorrang moet kry boal andere. Op de 7de staan daar 3 mosies op die papier. Soos die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) self toegegee het, is die eerste 2 mosies van onbeduidende aard en sal baie gou afgehandel wees, m.a.w. hy erken, dat die mosie van die edele lid vir Smihtfield (Gen. Hertzog; baie gou sal aankom, indien die plaaslike keuse voorstel nie voorkeur kry nie. Nou, as daardie mosie omtrent die, invoer van slagvee nieVrydag aankom nie, watter kans het die om later in die sessie weer aan te kom? Omtrent geen kans nie. Daar is gesê, ek meen o.a. deur die edele lid vir Commissioner Street (Sir Harry Graumann) dat die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) die ander dag ag, so grootmoedig, so grootgeestig gewees het om toe te stem in die verdaging van die debat. Baie grootgeestig. Die agbare lid het alleen ’n ding gemaak van ’n noodsakelikheid. Die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) sal moet erken, dat hy nie sy sin gekry sou he, as hy die verdaging teengestaan het nie. Daar was al baie lede in die Huis ook aan sy kant, wat geleentheid wou he om daaroor te praat en hulle sou teen hom gestem het as die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) die verdaging geopponeer het. Die edele lid stel vandag voor wat nog nooit tevore voorgestel is nie—nog nooit teminste solank ek in die Parlement is nie, naamlik omtrent nege jaar. Kan ’n edele lid my ’n geval noem waar dit al voorheen gebeur het? Die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) moet baie ernstige redes kan aanvoer vir so’n mosie. Watter redes gee hy aan? Omtrent niks nie. Kan hy b.v. sê, dat die dronkenskap so verskriklik toeneem in die land dat as ons nie dadelik oor die mosie gaan stem nie, dan gaat die hele land na sy Piet toe. Sover ek weet neem die dronkenskap nie toe, maar af. Die nugterheid neem toe. Sal hy vir ons kan vertel, dat die Regering vandag so baie geld in die kas het, dat alle kompensasie wat vir boere en lisensiehoners sou toe kom weëns verliese betaal kan word?

As die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) sou geredeneer het op die manier as die edele lid vir Piquetberg (de hr. de Waal) nou doen, dan soul ek hom buite orde verklaar het. Die vraag nou voor die Huis is om ’n datum vas te stel. Die meriete van die saak kan nie bespreek word nie, ook nie die beginsel van die Wetsontwerp nie. Die kwessie is om ’n datum vast te stel en die edele lid vir Piquetberg (de hr. de Waal) moet hom daarby bepaal.

Dis baie moeilik om te praat, sonder om daarop te wys dat die voorstel nie van dringende belang is nie. Dis ’n buitegewone mosie hierdie, waarvoor daar buitengewone gronde aangevoer moet word. Waartoe die haas? Die edele lid moet die redes gee en hy het dit glad nie gedoen tothiertoe nie. Feitlik beledig hy sy eie Regering met sy voorstel, want hy het verlede jaar gesê die Regering doen niks nie, die Regering neem geen maatreëls om die dronkenskap te beveg nie. Die edelagbare die Minister van Justiesie kom vanjaar met ’n maatreël voor die dag om die dronkenskap te bestry—ek vra die edele lede van die Huis, hoe hulle ookal gesind is, om dit in ag te neem. Een van die dae sal die Wetsontwerp voorgestel word. Die Wetsontwerp is gebaseer op die voorstelle van die Kommissie van Ondersoek, aangestel deur die Sinode van die Ned. Ger. Kerk. Daardie kommissie was aangestel om ondersoek in te stel na die oorsake van dronkenskap onder kleurlinge in die Westelike Provisie. Dis baie waarskynlik dat gemelde wetsvoorstel, aangeneem sal word. Moet ons dit nou nie afwag en die uitwerking daarvan sien nie? Dit lyk vir my, dat die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) bang is, dat as die voorstel van die edelagbare die Minister van Justiesie eers voor die Huis kom en suksesvol is, dat dan sy voorstel geen kans meer sal hê nie. Die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) behandel ons onbillik. Ek herhaal, ek sien nie vir die minste in waarom hy voorkeur moet kry bo die edelagbare lid vir Smithfield (Gen. Hertzog) nie wat ’n mosie ingedien het van baie groter belang. Die voorstel van die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) kom hierop neer, die wynboere moet geruïneer word, en, met hulle, duisende ander wat van die wyn-industrieafhanklik is. Die voorstel van die edele lid vir Smithfield (Gen. Hertzog) wil die beesboere red, Bespreking daarop kan nie langer agterweë bly nie. Ek dink die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) behoort sy mosie terug te trek. Indien nie, vra ek edele lede om te dink vóór hulle stem.

I am going to support the motion of the hon. member for Bezuidenhout (Mr. Blackwell). I wish to make it clear that the hon. member has been put in this position by two circumstances. One was that on the occasion when the adjournment was moved the hon. member for Bezuidenhout (Mr. Blackwell) fell into an error, which he has often done throughout his political career, of taking the advice of the Minister of Agriculture—

Should I have come to the hon. member?

The hon. member would have done much better if he had taken our advice—much better. The other incident is the attitude taken up by the hon. member for Piquetberg (Mr. de Waal). I realize it would be most dangerous if we are to accept this procedure of giving precedence on a certain day to a private member, as it might very easily lend itself to a private member being used by the Government on private members’ day, but in this case I think there are special circumstances which justify the hon. member for Bezuidenhout (Mr. Blackwell) asking what he does. I differ from the hon. member for Piquetberg (Mr. de Waal) in his view that it is right to make an objection. But what is the position? We move a motion on a private members’ day, then we all know that if it is talked out on that day it depends on something resembling a lucky-bag lottery as to when it will come up again. In this case there are very special circumstances, and the hon. member should be allowed to put his motion down for the day he wishes. I speak perhaps feelingly on this question, because I remember a good many years ago taking a similar course and being fortunate enough to catch Mr. Speaker’s eye, but the leader of the Opposition objected, and there was no opportunity of my motion being discussed again for another session. I think when a motion like this is objected to that it is not playing the Parliamentary game to use your objection and so scotch a measure, I would prefer that it should go to a division, and as I hold these views I am bound to back up the hon. member for Bezuidenhout’s (Mr. Blackwell) appeal for preference. Personally I think this is a more important matter to discuss than the first three orders on the paper, but only one will be reached on that Friday. If the hon. members followed a different practice it is possible to get on with private members’ business, instead of adjourning at 6 o’clock and leaving the business of the country alone, they should proceed and come to a decision. There has been a very important matter raised by the Minister of Agriculture in regard to the Government of which he is a member. For that interpretation we thank him. It is the first time we have heard from the members of the Government that they anticipate that the country will soon have a chance of turning them out of office.

The hon. member will find this as disappointing a matter as moving the adjournment of the debate. You will get an equally great shock.

When I moved the adjournment of the debate I did so for the purpose of making the House realize its position.

The hon. member should not have allowed his temper to make him do so.

It is sufficient to make anyone lose his temper. I must emphasize that this is an important matter when a leading member of the Government such as the Minister of Agriculture indicates in the clearest possible terms that he expects the Government to go out and to give the country a chance. I think one is entitled to know how long the Government wish to cling to the benches which the people are anxious for them to vacate. This announcement will be welcomed by the long-suffering people of this country.

Ek glo dat dit goed bekend is, dat ek ’n ondersteuner is van plaaslike keuse.

Plaaslik verbod.

Maar ongelukkig kan ek die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) nie ondersteun nie op sy voorstel vandag, en my rede is, dat hier op die papier staat ’n mosie wat seker net so belangrik is as die mosie van die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell). Daar is ’n gedeelte van ons bevolking, en dis die beesboere van SuidAfrika wat bedreig is met ondergang en daar is nie tyd vir die mosie nie, en as ek vir die voorstel van die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) stem, dan beteken dit, dat ek die belange van die beesboere nie behoorlik kan behartig nie. En om die rede voel ek dat ek teen die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) moet stem. Ek voel jammer dat ek dit moet doen want ek is vir plaaslike keuse en ek wil daar voor stem, maar angesien die voorstel van die edele lid vir Smithfield (Gen. Hertzog) op die papier staan, kan ek nie sien waarom die mosie van die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) voor die beesboere kwessie moet kom.

The hon. member for Smithfield (Gen. Hertzog) might withdraw his opposition as his motion has been accepted by the Government, and why then discuss it. On the question of time, why the slaughter cattle debate had taken up more time in the House than local option. This question of local option is one occupying public attention right throughout the country. I have had telegrams from all over the Union asking me to support it, and so have other members, and why should an attempt be made to stop discussion. If you are going to block this motion you will have a pretty bad time for any motion that you bring forward. If you will not allow people to have the “local option” question discussed we will accept the challenge. You have thrown down the gauntlet and will not give the people a chance of local option. We are more than ready to pick it up, and we promise you one thing, no private Bill will go through the House. We men, who favour local option, are pretty bad people to tackle. You may be in the Government next year, or you may try to bring in private Bills, but you will find a group in this House which will stop you. Let us play cricket, if the hon. member for Piquetberg (Mr. de Waal) knows what that is. I warn him that we can play the same game as he is playing now, and probably better because there are more of us.

I will say a few words in English for the benefit of the hon. member who has just sat down. He has issued a threat which, I think, was very unwise of him. I think it is very unfortunate for him to issue a warning like that. I can only say that all of us felt that out of a feeling of real chivalry for the member for Bezuidenhout (Mr. Blackwell) we felt inclined to give him a chance in introducing his measure, but they will not be influenced by threats such as that issued by the hon. member. The hon. member for Bezuidenhout (Mr. Blackwell) deserves to be given a chance to get his Bill forward.

On which side of the fence is the hon. member sitting?

I am not sitting on the fence like the hon. member generally is. The less the hon. member says about stepping off the fence or sitting on the fence the better. He drops off one side this year and the other side the next. I think that the hon. member for Bezuidenhout (Mr. Blackwell) deserves to get a chance to bring his motion forward.

Soas iedereen weet is ek ’n teenstander van lokale optie en ek kan nie stem nie vir die voorstel van die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) om voorkeur aan sy Ontwerp te gee. Maar buitendien, die Wetsontwerp sê, dat hy in 1928 van krag sal word, en waarom is daar nou haast? Ons het wette hier wat van meer belang is en waarmee meer haast is—daar is die slagvee voorstel en ek kan nie sien nie wat die haast is om ’n Wet in te breng wat eers oor vier jaar van krag sal word. Daar is boel meer dringende kwessies wat wag om behandel te word en wat behandel behoor te word. Dan is daar ’n ander punt wat ek nie kan begryp nie; dieselfde Huis wat verlede jaar die Wet behandel het, dis dieselfde Ministers, dis dieselfde lede wat verlede jaar die Wet uitgestem het, en die voorstanders van die Wet was verlede iaar in ’n minderheld van nege gewees en nou kom hul ons weer vra om die Wet aan te neem. Dis nog nie 7 of 8 maande gelede nie, dat ons dieselfde Wet uitgegooi het, toe ons ’n beslissing teen die Wet gegee het. Hoe kom dan die haast? Die Huis het 7 of 8 maande gelede uitspraak gegee en daar is kwessies voor die Huis wat meer dringend is as lokale optie. Die lokale optie Wet is onprakties en onwerkbaar en moet ons nou die tyd van die Huis opneem om sulk beuselagtige kwessies te besprek. Ek sal nie daarvoor stem nie.

I have to answer certain of the arguments which have been used to prevent the acceptance of my motion. I was amazed at the attitude taken and the passion shown by the hon. member for Smithfield (Gen. Hertzog). I may say that I have looked upon him as being always one of the fairest-minded men in the House. I cannot understand the tone of his speech or the arguments he used or the direct personal attack on me. I think that I have shown that I was anxious, as far as possible, to give a chance to the opponents of the Bill to express their opinions and also to meet the wishes of private members I recognize that the hon. member for Smithfield (Gen. Hertzog) did try to do the fair thing when he tried to induce the hon. member for Piquetberg (Mr. de Waal) to do the fair thing when this matter was last discussed in the House, and I share with the hon. member for Calvinia (Dr. D. F. Malan) the surprise he expressed at the changed attitude of the hon. member. He says this matter was discussed last year, and that there is no necessity to go over the same ground this year, that there is therefore no necessity to allow this matter to come to a vote. If he confines his objection to another long discussion I am with him, but if he objects to this matter being voted on again this year I fail to understand his reason. We know what happened to the Women’s Suffrage Bill; that Bill has come before the House year after year until finally it passed its second reading this year. No great measure of social reform can be expected on its first appearance to be accepted, but as members discuss the measure and become educated up to its principles, they can expect to find the majority adverse to it, dwindle each year until finally they pass the second reading, and ultimately pass the Bill itself. We, the supporters of this Bill, are hoping that at any rate we will pass the second reading milestone this year. We are only asking for the opportunity to take a vote; we do not want a long debate on the 7th. If there is to be a long debate it will be at the hands of the opponents of the Bill, but we only ask that the measure should be voted upon, and that we come to a second reading. I draw the most hopeful auguries from the attitude of the hon. member for Piquetberg (Mr. de Waal). If he felt sure that this measure did not commend itself to this House, if he felt sure it would not get a second reading, I do not think his opposition to this motion would be shown as it has been shown. The hon. member for Smithfield (Gen. Hertzog) says: “we had a full discussion last year on this; why vote again, why not give place to my own motion which is already on the Order Paper in regard to the import of cattle?” Does the hon. member not remember that he himself had a similar motion about the import of cattle last year, and that it had an inordinately long time devoted to it? Surely any argument derived from the fact that the matter was discussed last year applies equally well to his own motion, which he put on the Order Paper knowing the circumstances in which the Liquor Option Bill stood and that priority for this Bill of mine would be sought for on the 7th. I go further. The hon. member for Smithfield (Gen. Hertzog), as the leader of the Opposition, when he rises to give notice of motion is the first to catch the eye of Mr. Speaker, so that if he does not get a place for the hearing of his motion on the 7th March he will get it on a very early date afterwards. He does not stand in the same humble position as a private member, who must take his chance of drawing the lucky prize out of the bag, as the hon. member for Stamford Hill (Mr. Creswell) has put it. He will get his motion discussed; he need not be afraid of that. With regard to what the hon. member for Heilbron (Mr. M. L. Malan) has said, viz., that the expert of cattle must be discussed on the 7th, and that the Liquor Option Bill must not be discussed, I am sorry that any supporter of the Bill should have found it necessary to take up that attitude because the hon. member for Heilbron (Mr. M. L. Malan) knows full well that this question of the export of cattle will be discussed ad nauseam so long as the hon. member for Smithfield (Gen. Hertzog) is in charge of the motion; and as has been pointed out by the hon. member for Bloemfontein North (Mr. Barlow), the Government has already offered to accept the hon. member’s motion so that a great deal of discussion on it will be purely academic. I would have been glad to accept the motion of the hon. member for Durban (Central) (Mr. Robinson), but I understand in view of the turn this discussion has taken that the hon. member is not pressing his amendment, so that I ask the House to place my order first on the Order Paper for the 7th. I feel that it is not entirely a question of the merits of the Bill; I studiously refrained in introducing this motion from going into the merits of the Bill, because I understood that I would not be in order in doing so—because of this I was attacked by the hon. member for Piquetberg (Mr. de Waal), but I can only say this that I fully expressed myself on the merits of the Bill on the second reading debate. I refrained from going into the merits purposely, and in so refraining I was supported by Mr. Speaker when he ruled the hon. member for Piquetberg (Mr. de Waal), out of order. I appeal to hon. members to support this motion in the interest of fair play and in the interest of private members, so as to assist them to bring Bills before the House and get a fair and impartial hearing.

stelde voor—

Ek stel die mosie voor, welke in my naam staat, dat die Regering seker privaat spoorlyne sal oorneem. Dieselfde saak werd enige jare gelede voorgesteld deur die edele lid vir Riversdale van vroeger, nl., die heer van Wyk, en die Huis het die mosie aangeneem met algemene stemme, uitgenome een edele lid, wat nou in die ander Huis sit. Ons was baie bly, maar die besluit is nie ten uitvoer geleg nie. Die blydskap was so groot, dat die klokke op Swellendam gelui het. Ek hoop, dat hierdie keer nie alleen die klokke op Swellendam, maar van Worcester af tot Mosselbaai sal lui. Ek kan die edelagbare die Minister die versekering gee, dat as die spoorweg oorgeneem word, dan sal hy hoog aangeskrewe staan by die arme mense wat nou gedruk word onder die Nuwe Kaapse Sentrale Spoorweg. Ek is tussen die duiwel en die diep see, omdat ek twee spoorwee verteenwoordig. Die een word bedien deur die Goewerment van die Unie en langs dié spoorweg is die mense in floreerende toestand. Ek glo niet dat daar een plek in die hele Unie is waar die mense meer Horeer dan in die distrik van Bredasdorp nie, omdat hulle bedien word nie deur ’n kompanjie spoorweg, maar deur ’n spoorweg van die Goewerment. Daarom sê ek, ek is tusse die duiwel en die diep see. Die een kant praat met lof en swaai lof toe aan die Regering, en die ander kant vloek binnesmonds en so gaat dit ook met die ou lid, hy kry dit baie swaar, omdat hy aan die een kant die mense, wat onder die Nuwe Kaapse Sentrale Spoorweg gebuk gaan, verteenwoordig. Ek wil nie refleksies maak op die algemene bestuur van die spoor nie, maar ek moet refleksies maak op die edelagbare die Minister van Sporweë, omdat hy nog nie sy weg oop gesien het om die spoorweg oor te neem nie. Maar ek kon dit ook nie doen nie, want ek kom as ’n seun na sy vader. Die seun is behoeftig en die vader kan horn help, en ek is seker, die edelagbare die Minister sal help, want die krediet van die Unie van Suid-Afrika staat nog hoog aangeskrewe in die wereld en ons kan nog geld kry om die spoorweg oor te neem. Ek weet nie of dit nodig is om vandag in al die besonderhede te gaan, want ek is baie jammer, dat die mosie van die edele lid vir Bezuidenhout (de hr. Blackwell) solank aangehou het, dat ons nie tyd het om die hele saak uit te pluis en te diskusseer nie. Die edelagbare die Eerste Minister maak net hierdie aanmerking, dat ek klop aan ’n ope deur. Ek is baie bly om dit te hoor en ek hoop, dat die deur so wyd oopgesit sal word, dat al die mense, wat nou onder die Nuwe Kaapse Sentrale Spoorweg lij, in kan stap. Die groot vlakte daar tussen Swellendam en Mossel Baai behoort tot die beste van die land. Die ly onder die Nuwe Sentrale Kaapse Spoorweg. Waarom die groot vlakte nie oop set vir ontginning? Die toestand is nou so’ dat dit onmoontlik vir die boere is om te ploeg, want hulle word dood belas deur die tariewe van die spoorweg. Ek dink dis van belang, dat ek net iets hier in die Huis sê oor die geskiedenis van die aanleg van die spoorweg. Die is in vier seksies gebou. Die eerste is begin in 1887 vanaf Worcester na Ashton. Die Goewerment het in daardie tyd aan die kompanjie £75,000 gegee as voorskot. Die twede distansie is van Ashton na Swellendam in 1897 en die voorskot gegee was £61.500. Toe van Swellendam na Riversdal in 1903. Die voorskot was £128,000. Toe van Riversdal na Mossel Baai in 1906 Voorskot £116,704. Die distansie van die spoorweg van Worcester na Mossel Baai is 205 myle en die voorskot is £381,204. Wat sou die rente gewees het wat die maatskappy aan die Goewerment moest betaal het tegen 3½ persent rente. Die subsidie met die rente van 3½ persent voor 36 jaren, 26 jaren, 20 jaren en 17 jaren tesamen sal wees £873,384. Dit is net die waarde van die spoorweg. Die spoorweg is nie meer werd nie. Nou vra ek is dit reg, dat ons boere daar in die hartjie van die Unie —ek sê die hart en ek dink nie dat een edele lid in die Huis daar beswaar teen sal maak, dat ek sê dat dit die beste deel in Suid-Afrika is—dat ons boere onder die moeilikhede verkeer?

Waarom betaal die spoorweë dan nie groter diwidende nie?

Wees nou stil. Ek is nou aan die woord. Daar is nie een taklyn in die Unie, in die Kaapprovinsie, wat betaal nie. Ek dink seker die naaste wat betaal is die van Caledon na Protem. Ek is seker daarvan.

Yes, that is right.

En ek is seker daarvan, dat as die Goewerment die lyn aanlê, dat die binne drie jaar gaat betaal, binne drie jaar.

As dit nie korter is nie.

Ja, die edelagbare die Minister ken die streek daar ook. Verlede jaar het die Unie-spoorweë nog ’n tekort gehad en die edelagbare die Minister het ’n bietjie gematig gewees en sy tariewe verlig en vanjaar betaal die spoorweg en dit gaan gebeur met die Nuwe Kaapse Sentrale Spoorweg. Daar gaat ’n baie groter vervoer wees en die lyn gaat betaal, sowaar as ek hier op die vloer van die Huis staan. Die distrikte daar is nie alleen graandistrikte, maar hulle kan enige ander produk lewer, want hulle is ryk aan water van die berge. Maar hoe gaat dit vandag daar? Die mense sit met opgevoude hande, want hulle kan nie boer nie. As hulle misstowwe aanvoer moet hulle die hoë tariewe betaal en as die boer sy graan weg stuur en anderkant aankom, dan het hy niks meer nie.

Moenie die mosie dood praat nie.

In my kiesafdeling is daar twee groot irrigasie-werke by Heidelberg en Bonnievale, maar hulle kan nooit betaal nie met sulke tariewe. Vandag betaal ons £2 waterregte per morge grond. Die spoorwegtariewe is in sommige gevalle honderd persent meer as die van die spoorweë van die Regering. Nou vra ek of enige boer kan kompeteer onder die omstandighede met andere dele van die land? Dis onmoontlik, hy kan dit nie doen nie. Daar is die water, daar is uitstekende grond, van alle dele van die land kom daar aanvraë en as jy by die boer kom, dan sê hy, ek kan nie bestaan nie deur die hoë tariewe. Laat ons nou die tariewe neem vir lemoene. Die Swellendam distrik produseer bale lemoene. Daar is baie vrugtebome geplant in die verwagting, dat die tariewe sal verminder, maar hulle kan vandag niks begin nie. Jy moet 3s. betaal vir ’n kassie vrugte na Kaapstad en as die rapport terug kom, dan moet jy nog inbetaal in plaas van terug te kry. Laat ons nou sien wat die tariewe is vanaf Drew Stasie, honderd sewe myl van Kaapstad. Die tariewe vir uitvoer is £2 4s. 6d. per ton. Van Rustenburg na Kaapstad, 1,072 myl is dit £1 5s. per ton. Dit kan ek sê, dat ons so nie kan geknelter gaan nie. As die boer ’n perd was, was hy lankal versuip. Ek is nie prowinsiaal nie. Die edele lede weet dat ek nooit Prowinsialisme getoon het nie, maar nou kom die Rustenburgse lemoene hier in die Doks, hulle word daar gesorteer, slegte lemoene word uitgegooi en kom op die Kaapstadse mark. En ons kan nie kompeteer nie. Dis onmoontlik. Neem nou b.v. sement, dis ’n kleine faktor, maar in my kiesafdeling is daar baie boere wat sement dringend nodig het en van Pretoria na Drew Stasie, 956 myle, is die tarief £2 9s.8d. Van Kaapstad na Drew (105 myl) is dit £1 8s. en van De Hoop na Drew (meer as 200 myle) is dit £2 8s. 8d. Nou laat ons sien wat dit is van Wierds O.V.S., 769 myle, is dit £2 19s. 2d. per ton. Hier kom weer die gelukkige Kaapstad 844 myle, met £1 17s. 10d. per ton. Meer as 100 persent verskil. Hoe kan dan onder die omstandighede die mense bestaan? Nou laat ons sien van Die Hoek naby Kaapstad, 327 myle na Drew Stasie. Die tarief is £2 8s. 8d. per ton en na Kaapstad 12s. Is dit regverdig teenoor ons mense daar? As ek my stem hier nie sou laat hoor, dan sou ek ’n groot onreg doen. Nou laat ons sien wat die tariewe is vir die produkte, die produkte wat 150 pond per sak weeg. Van Swellendam, 83 myl na Worcester 24s. 6d. per ton, 1s. 10d. per sak. Van Worcester na Kaapstad, 109 myl 12s. 4d. per ton, 11d. per sak—dis 100 persent minder en die afstand is baie kleiner. Ek het hier nie opgestaan nie om enige refleksie op die Minister te maak. Ek weet, dat hy die spoorwege van Suid-Afrika op sy hart dra.

Dis baie swaar.

Ons weet, dat hy ’n besigheids man is en dat hy sy best sal doen om die spoorwege vir ons oor te neem.

As dit betaal.

Ek is seker dat dit sal betaal. Ek is seker, dat dit in die laaste paar jaar bewys is dat dit betaal; dis nie een van die nuwe lyne nie, die ’n oue lyn en dit betaal vandag dividente aan die aandeelhouers. It dit reg dat ons £381,000 aan die Unie sal betaal teen 3½ persent en dat ons dit aan die Maatskappy sal gee? Dit sou veel beter wees as ons dit aan ons eie Regering sou betaal. Ek weet daar is baje lede wat oor die lyn wens te spreek, maar ek is verplig om nog iets meer te sê. Neem die vrugte boere. Daar is vrugte boere wat 20,000 borne in die grond het en die borne is in drag, en die boere kyk na die Minister om hulp. Van af Worcester tot aan Mossel Baai is die ore van iedereen wat langs die spoor woon ope om te hoor wat die antwoord van die Minister sal wees. Ek het brieve, telegramme en resolusies wat gepasseer is gekry en die mense se “smeek die Minister om ons te verlos van die tyranniese spoorweg wat ondragelik is.” Swellendam is bekend as een van die susters. Stellenbosch is bevoorreg met ’n spoorweg; Graaff-Reinet is bevoorreg. Waarom moet die suster in die middel uitgekies word—is sy die stiefsuster of het ons altyd by die Regering gestaan en die Regering deur dik en dun ondersteun. Ons kom hier en ons vra die Minister om ons iets te gee waartoe ons geregtig is. Ek kom hier as ’n seun wat by sy vader kom; die seun is behoeftig en die vader kan help as hy wil en kan die spoorweg oorneem. Ek hoop dat die Minister na die Spoorweg Administrasie sal gaan om te onderhandel en as hy dit nie kan doen nie, dan vra ek vir hom om die spoorweg te verleng van Protem na Swellendam. Ek wil nie refleksies werp nie op die New Cape Central Railways nie. Die man wat aan die hoofd staan is ’n bekwaam man, en hy is altyd bereid om ons tegemoet te kom. Maar hy kan sy tariewe nie verminder nie. Hy het nie ’n sentrale lyn van hier na Johannesburg toe nie wat deur taklyne gevoed word; hy moet alles uit die ene lyn maak. Maar ek vra is dit reg dat die afdeling wat ek verteenwoordig belas moet word om die hoofd lyn te voer en om die lyn te laat betaal vir die tariewe op die Regerings spoorwege? Ek sê dis onbillik en ek kom nie hier nie soas die edele lid vir Smithfield (Gen. Hertzog) vandag gesê het by ’n stervende Parlament, maar ek kom hierby ’n levende Regering wat op die kussen sal bly by volgende verkiesing en ek hoop hul sal die lyn oorneem en dan sal die Ministers hoog gedra word wanneer hul op Swellendam kom. Ek stel die mosie voor en ek sal nie langér praat nie omdat ek weet dat daar baje lede is wat jammer voel vir ons en wat daar by die Minister op wil aandring om die lyn oor te neem.

seconded. He said: I am supporting this motion not as a farmer and as one directly interested in the South-West districts, but as not who feels and who has always felt an interest in the proper development of the country and in farming as a national asset. I have always felt, as far as agriculture is concerned, that it is a national asset, and that the South-West district, being one of the most fertile districts in the country, had been badly served. We are asking the Government nothing more than to take over what is a paying proposition, and we are asking the Government to take over that paying proposition because they may make it still more payable while developing a great national asset. This line we know, never paid its way until the Government came to its assistance by extending their own line on each side, and by so doing they have put a private line into a position to be able to pay all possible expenses and make a substantial profit. What we are asking is that the Government should take over an improving asset. The volume of traffic is always increasing, and when the line is taken over by the Government the whole district would be greatly developed and be in a far better position than it is to-day. We know that this is the only branch line in the country which pays. It is the only private line in the country serving agricultural districts, but they are running at a very high rate, and consequently keep the district from developing as it should develop. The South-West districts have tremendous possibilities. It is one of the best portions of the Union. It has amazing fertility. The production of grain has been more than doubled during the last five years, and we know that if the Government took over the line and give the farmers the least bit of encouragement that in the next two or three-years production would be more than doubled again. The district is fast developing, and traffic, therefore, is ever increasing. It is the most improvable part of South Africa and is ideal for closer settlement. The Government gave £379,000 as a subsidy to the Cape Central Railway. I would like to remind the House that the right hon. the Minister of Agriculture, who was in the Cape Parliament and who knew exactly what had occurred as far back as 1912, said that the reason why the House then agreed to the expenditure of money was that this line would eventually become portion of the through line from Cape Town to East London. It is clear that the subsidy was given by the Government on the understanding that sooner or later they were satisfied the line would have to be taken over. That line could have been taken over some time ago at quite a reasonable price —it could have been taken over at almost a nominal price. The owners of the Cape Central Railway were at one time anxious to get rid of it. The Government has now made it a valuable asset, and they will now have to pay for the assistance that they have given, and if the railway went on developing and becoming more valuable, we will have to pay for the improvements. In the meantime, the position is that the farmers in the district are suffering. They have to pay from 40 to 400 per cent, more for transport than on the Government line. Let me give you an instance. From Riversdale to Mossel Bay it cost eightpence more per bag of grain than from the Transvaal to the coast. We also find that at Swellendam, where there is a private line, thirty miles away from Protem, the producers have to take 1s. per bag less for oats, wheat and onions than at Protem, where the line is a Government line. Let me give you an example of an actual case of hardship. There are three brothers in Swellendam who had 18,000 bags of grain. This would cost in freight on the private line 1s. 3d. a bag more than on the Government line, which amounts to £1,125, or the interest at 6 per cent. on £20,000. Take another case. From the Transvaal to Worcester, 1,000 miles, the charge on a ton of coal is the same as from Worcester to Swellendam, a distance of 30 miles. In other words, they are paying thirty times as much on the private line as on the Government line—thirty times per train mile. The people there have to pay excessive prices, and it will help them enormously if the country decides on taking over the line. The Government may say that it will not pay, but look at the balance-sheet. After making allowance for expenses of working, maintenance, trustees’, directors’ and auditors’ fees, office and maintenance expenses, and after paying interest on debentures, last year they placed £2,000 to the reserve fund, and also paid a dividend of 2 per cent., leaving a balance of £3,533 7s. 10d. for 1922. In 1918, T9, ’20 and ’21 they earned over £50,000; in fact, the earnings went up to over £80,000. For the six months ending the 30th June, the excess of revenue over expenditure was £34,307 15s. 1d., and traffic receipts £72,872 6s. 3d. It may be said, as has been said before, that the South-Western districts were already provided with railway facilities, but that is not sufficient, because they are not sufficiently provided with such facilities, and had the new Cape Central Railway not been constructed the Government would long ago have had to build a line there. Tariffs on Government lines are continually being reduced, and it is, therefore, unfair to the South-West districts to leave them without help. Then it might be said that at least these districts had a railway, while other parts of the Union had not, and that we should have to wait until every part had been served. If we have to wait until all the other districts in the Union requiring railways had railways, we will have to wait a very long time, because the Union will never be satisfied with regard to new railway construction. I ask the hon. the Minister to go carefully into the matter and consider it as a business proposition, for I am certain that if it was put before him as a private individual he would not turn it down. I have great pleasure, therefore, in seconding the motion.

stelde voor—

Hy zei: Die mosie en my amendement is natuurlik daaraan onderhewig om op twee maniere uit die Huis gegooi te word; die eerste is, dat die Regering kan weiger om dit aan te neem en die tweede is, dat dit uit die Huis gepraat kan word. Daarom sal ek so kort as molik oor die saak praat, ten einde te verneem wat die edelagbare die Minister te seg het. Die edelagbare die Eerste Minister het bereids verklaar, dat die edele lid vir Swellendam (de hr. Van Eeden) ’n oopstaande deur wil oopmaak, maar die antwoord is vir my nie definitief genoeg nie. Dit kan beteken, dat die baas nie tuis is nie en ek vertrou daarom, dat sal blyk dat ons nie tevergeefs geklop het nie, maar dat die versoek toegestaan sal word. Die lyn van Newcastle na Utrecht word geëksploiteerd deur ’n private maatskappy, en die afstand is ongeveer 28 myl. Die lyn is gebou in 1908, op grond van ’n ooreenkomst tussen die Regering van ou Natal en die maatskappy en volgens dieselwe het die Minister die reg om dit oor te neem. Die maatskappy bou die lyn, maar die landsowerheid behou die reg om die spoor te eksploiteer; die Regering het die spoor gewerk van die begin af en, volgens ek verstaan, met ’n verlies van tussen die twee en drie duisend pond per jaar. Natuurlik, sê die edelagbare die. Minister, ja, dit word met ’n verlies gewerk. Maar dit is geen rede waarom die spoor nie sal oorgeneem word nie, maar wel is daar ’n molike rede waarom die Regering in gebreke gebly is om die spoor cor te neem en die wil ek graag, dat die edelagbare die Minister sal hoor en wel waarom die spoor met ’n nog groter tekort op die lyn Newcastle Utrecht gedrewe word as anders die geval sou wees d.w.s. wanneer dit in besit van die Regering was. Die rede is dat die tarief is verskriklik hoog, so hoog, dat die boere uit die omgewing nie hulle produkte, veediere en vrugte met die spoor verstuur na die mark nie. Die wat in die noordelike dele van die distrik woon, stuur hulle produkte en veediere van Ingogo stasie en die wat fen suide van die dorp woon, gebruik weer vir dieselfde doel Bloedrivier stasie, wat gelege is op die spoorlyn Glencoe-Vryheid. Nou kan ons verstaan waarom daardie lyn nie betaal nie—die tarief is eenvoudig te hoog, en dit maak dit vir die mense onmolik; die tarief moet van vyftig tot vyf en sewentig persent hoër wees as die regeringslyne syn, en die vrag vir reisigers moet van vyftig tot honderd persent duurder wees. Buitendien gaan die Utrecht trein, maar in die more en dan is dit ook nie altyd seker, dat daar weer ’n trein die aand terugkom nie, met die gevolg, dat die besigheidsmense die gewoonte aangeneem het cm vier en vyf maats te maak en ’n motorkar te huur, as hulle na Newcastle toe wil gaan, en dit kom hulle goedkoper uit as om per trein te gaan. So is daar ’n groter verkeer per motorkar as per trein; hulle maak geen gebruik van die trein nie. Vat b.v. die vrag op swaar good, as sout of sement; as die gelewer word op Utrecht is die vrag hoger as wat die goed se prys is. Dit is ongetwyfeld ’n grote fout, dat as ’n sak sout in Pietermaritzburg seg 10 shillings sou kos, dat die spoorweg daarvandaan na Utrecht 15 shillings tot £1 beloop. Dus die vrag is ruim so hoog as die prys, en dit is ’n voorname rede waarom ons vraag, dat die lyn deur die Regering sal oorgeneem word; die hoge tarief is ’n agteruitsetting vir die distrik. Dit word sterk gevoel sowel deur die boere as die handelsgemeenskap, dat daar ’n verandering moet plaasvind. As produkte verkoop word in Durban dan gebeur dit nie selde nie, dat die verstuurder moet inbetaal op die spoorvrag, dat die namelik hoger is as die prys, wat die produkt op die mark behaal, vernaamlik in die geval van verganklike, aan bederf onderhewige dinge as aardappels en vrugte. Mens meet werkelik betaal om jou goed verkoop te kry. Die edelagbare die Minister kan gerus help om die moeilikheid uit die weg te ruim. Die maatskappy, wat die spoor gebou het, besit ’n steenkoolmyn, wat ontgonne word, maar daar is twee, drie ander steenkoolmyne in die distrikt oopgemaak, die steenkool is getoets en eersteklas bevonde, terwyl daar ’n ryke vorraad steenkool aanwesig is, dog hulle ontgin dit nie om die eenvoudige rede, dat die spoorvrag te duur sou uitkom op die privaat lyn. Die dorp Uitrecht is een van die oudste dorpe in Transvaal, maar sedert die Anglo-Boereoorlog is dit onder Natal en dit is vandag een van die beste distrikte van die Tuin-kolonie en dit is werklik ’n grote grief daar, dat die dorp bedien word deur ’n private spoorlyn. Dit sit ons agteruit. Ek vra niks; hier is veel gepraat oor die arme boer, oor die welgestelde boer, die almal op die rand van bankrotskap is; ons vra geen hulp van die Regering nie, al wat ons wil hê is: gee ons die geleentheid om onse produkte en vee op die goedkoopst moontlike manier op die mark te bring. Ons is van oordeel, dat daar vir ’n goeie artiekel altoos ’n mark is en ons produkte is goeie goed en het dus altoos ’n mark. Ek verstaan dat daardie spoorlyn £90,000 kos, maar dit is nie te sê, dat die Regering daardie prys moet betaal nie. Onder die akkoord kan die Regering na verloop van 25 jaar die spoor oorneem teen ’n prys, welke by abitrasie vasgestel kan word, maar dan is ook vasgestel dat die maatskappy nie meer kan vra as waarvoor so ’n spoorweg gebou kan word nie. Die lyn bestaat al sowat ’n jaar of twaalf, dertien en ek verstaan dat die maatskappy heeltemaal gewillig is vandag om besigheid te doen met die Regering en dat dit nie noodsaklik is om juis daardie 25 jaar te laat verloop nie. Die besigheid wat ons dan sou kan doen, kan ons nou ook doen. In belang van die mense wat ek verteenwoordig, stel ek hierdie amendement voor.

I second the amendment and wish to say I have no interest in this part of the country beyond the general interest which one has in the desire to see the development of a very good part of the Union. I know that part of the country very well, and it is some of the best land that we have in Natal. After the able and eloquent manner in which these two propositions have been put before the House I do not think it necessary for me to say anything beyond saying that I feel sure that with the knowledge of the just mental attitude of our Minister of Railways, that he will agree to accept this resolution and the amendment by my hon. friend.

Time is getting on and we want to come to a decision on this matter this afternoon. Referring to the last part first, I do not know that we can come much to the assistance of the hon. member for Newcastle (Mr. Nel). In looking up the old Act I see that it provides for the expropriation of the railway works, etc., on the expiry of twenty-five years from the date of the Utrecht Railway Act which takes us to 1931, but I will make enquiries whether the company is prepared to negotiate. As regards the rates which are being charged, this Administration has no power to vary the rates so fixed. These high rates are no fault of the Administration although we run the line. I will, however, certainly make further enquiries. The hon. member for Swellendam (Mr. van Eeden) is, I see, not her. I am sorry for that, as I am prepared to accept his motion without delay. I have only one criticism to make on his speech, and that is he was severe on the New Cape Central Railway. It is an absolutely private line, and it is much more economically managed than we can manage it I am afraid, They have only paid a very low rate of interest, two per cent., and two per cent. is not a killing rate of interest. It is furthermore a line which in the past has been of great assistance to the South-West districts. The line was made by the company when the Cape Government could not afford it, and although the rates are high I think the company deserves well of the districts it serves. I am quite prepared to accept the motion, as I see the time coming when we shall be compelled to take over the line. This is so because, in the first place as the position is at present, it is going to hamper the further development of our own lines. We brought the line from Cape Town to Caledon and from Caledon to Protem, but so long as the New Cape Central line is a private company we cannot extend it. From a moral point of view it is not fair or just that we should extend our line to Swellendam, as we would rob them of a great deal of the traffic which runs from Swellendam to Worcester. I think it would be very unjust to extend the Caledon line until we take over their line. This line will become one of the main lines running from Cape Town from west to east, and will considerably reduce the distances between Cape Town and Swellendam and beyond. There is another line which will be eventually extended, and that is the lines which we are making now to Ladismith and Calitzdorp. If that line is ever made it will be a very serious matter for the New Cape Central, so it is going to be essential in the near future to take the Cape Central line into the regular South African system. Then there is no doubt at all that these high rates are a tremendous handicap upon the people down there. I remember representations were made even before Union as to these rates.

Are they not extortionate?

No, they are not extortionate when they only pay two per cent. dividend on the ordinary stock.

Are they not extortionate compared to Government rates?

No, they are not extortionate. They are high it is true, but the company only pay four per cent. on debenture shares and two per cent, on ordinary shares. I dare say that the people of Swellendam, Robertson and Riversdale feel these rates much heavier than they did before. Now that the ostrich feather industry is not such an important factor, and that they have gone in for producing grain and other things, the matter of rates has become of more importance, and it has become the duty of the Government to seriously consider the desirability of taking over the line. That is one side of the story, but there is another. This line is 205 miles long, it cost in capital expenditure £1,500,000, and the Cape Government Railway contributed in hard cash and superintendence £385,000. The actual capital of the company to-day is £1,446,000, of which £925,000 is in debentures. As far as I can go back, that is to 1921-1922, a dividend of 2 per cent. was paid on the ordinary shares. The line is undoubtedly worked cheaper than we could work it. I do not think we could work it for some little time as cheap as they do now, and when we reduce the rates and fares we would certainly lose on it. There would be a loss on the working, I have no doubt, for some years, but I hope that will be overcome. There is this to be said that probably we would put on more through traffic from the East. From Port Elizabeth and other districts it would be shorter. I think there is no question that if we reduce rates to the level of the South Africa rate, we certainly would lose money. Then there is no doubt that the railway requires to be reconditioned. In 1918 we had an inspection, and the officers reported we would have to spend at least £200,000, which spread over ten years would be £20,000 a year. I want to put both sides of the case before the House. I can assure you in conclusion that there is no doubt that the matter will receive consideration. I will commence an enquiry as soon as possible, but a good deal depends on the question of price. Of course, there are certain conditions laid down, but it will very much depend on price. I can promise you this, we will start the enquiry as soon as we can, and I hope a little later on to be able to report exactly how matters stand.

Ek is baie bly, dat ons ook vandag kans het om oor die Nuwe Kaapse Sentrale Spoorweg iets te sê. Die edele lid vir Swellendam (de hr. van Eeden) het die hoop uitgespreek, dat die klokke in Swellendam weer sal kan lui. Maar nou lyk dit vir my byna asof die vader ons weer teleur sal stel, en dat ons nie verder sal kom als tot die lui van die klokke, maar dat dit daarbij sal moet bly, en dat ons later niks sal kry nie. Ons het baie deputasies na Kaapstad gestuur, maar sonder resultaat. Ek kan die versekering gee, dat ons boere van Riversdal nog nooit ’n deputasie gestuur het om te kom en die Regering te vra vir hulp. Ons boere daar is vir self-help, en daarom behoor die Regering ook te help. Ons boere het nog nooit gekom vir hulp, maar ons kan nie so aangaan nie. Ons verbou baie graan daar, maar ons kan nie kompeteer nie. Ons dors die eerste in die jaar in Riversdal, ons het voldoende water in die berge en ons kry aanvraag op aanvraag en sou goed kan verkoop in die bo-land, maar van jaar het die boere nog weer ’n skade gely van 2s. op die sak. Ons wil dat die Regering in oorweging sal neem die oornarne van die Spoorweg. Die spoorvrag neem alle profyt weg, ook op vrugte. Om ’n kassie vrugte na Kaapstad te stuur moet ons 3s. vrag betaal. Ons het baie koring daar in die distrikte, en vandag word nog koring in die land ingevoer. Ons kan nie kompeteer nie. Ons moet eers die messtowwe aanvoer en hoë vrag daarop betaal, en daarna op die koring ook weer die hoë vrag daarop betaal as ons die na die markte wil stuur. Ek dink as daar ooit ’n plek is wat sal betaal en later nog baie meer, dan is dit die distrikte waardeur die Nuwe Kaapse Sentrale Spoorweg gaat. Ons het vandag vrugte, besonders appels. Ons gaat daarvoor baie in. Die volstruisvereboerdery is opsy gesit. Ons appels is so goed as enige andere in die land, maar die spoorweg neem alle profyt weg. Ek weet van boere wat daar slapelose nagte het, omdat die spoorweg nie word oorgeneem nie. Ons betaal £4 vir ’n reiskaarjie van Riversdal na Worcester, en vandaar na Kaapstad betaal ons net £2, en van Mosselbaai, sestig myl verder, is dit 5s. goedkoper. Nee, ek dink dis hoog tyd, dat die edelagbare die Minister gehoor gee aan die versoek om die spoorweg oor te neem. Moe tog nie altoos kom met die ou praatjie “Julie het immers ’n spoorlyn.” Wat help dit om ’n dodende spoorweg te hê? Die edelagbare die Minister sê ons het nie te doen met ’n dooie Regering nie. Wys ons dan dat ons te doen het met ’n lewende Regering en gee ons die spoorweg na George.

Ek is bly dat ek geleentheid het om die mosie van die edele lid vir Swellendam (de hr. van Eeden) te ondersteun en ek is ook dankbaar dat die edelagbare die Minister vir Spoorweë en Havens horn gewillig verklaar het die spoorweg oor te neem. Ek kan die edelagbare die Minister die versekering gee dat die boere van die Suid-Westelike distrikte so sterk voel oor die saak, dat by die naderende eleksie daar nie een lid na die Huis sal gaan, tensy hy belowe om al die moontlike te doen om die spoorweg oorgeneem te kry. Ons het deputasie na deputasie na die Regering gestuur en is altoos afgeskeep met beloftes, maar ons is nou baie moeg van beloftes. Ek hoop die Regering sal ook oorgaan tot die bou van die spoorweg van George na Knysna. Die grond daar is uiters geskik vir nedersettings. Elke dag hoor ons dat daar grond nodig is vir nedersettings. Die grond daar is net daarvoor geskik. Om te wys hoe geskik die is, sien ek net in my plaaslike koerant, dat daar ’n verkoping het plaas gehad op die sendingstasie en dat daar vyf mense van Johannesburg gekom het om elk 20 mêre grond te koop.

Yes, I know.

Dis ’n bewys hoe geskik die mense die grond vind. Maar ons moet laëre spoortariewe hê. Ons het daar ook baie klein boertjies. Hulle verbou ertappels, pottatte en vrugte en hulle mark is in Kaapstad. Nou moet ons kompeteer met Johannesburg, met die Transvaal, maar ons kan nie kompeteer nie, omdat ons die goed moet vervoer oor die N.C.C. Spoorweg. Want die gemiddelde prys van ’n sak aardappels van George na Kaapstad is 4s. 6d. en as ons dink, dat die gemiddelde mark prys 9s. is, en daarvan moet die arbeid en die groei koste van die boer afgetrek word, dan sal die Minister sien, dat dit onmoontlik vir ons is om te kompeteer met die ander dele. Ons gaat dit ’n brandende kwessie maak by die volgende yerkiesing of die lyn oorgeneem sal word of nie en as die Minister ons tevrede wil stel, dan sal hy die lyn moet oorneem Ons sal nie rus nie, want vir ons is dit ’n kwessie van lewe en dood. Ons het nou ’n vrug boere vereniging opgerig en ons moet ons vrugte na die markte stuur, maar vandag moet ons een derde van ons produkte opgee vir spoorweg tarieve. Dit neem die moed van die mense weg en dit maak dit onmoontlik vir ons om aan te gaan. Die Minister is so doortrokke deur shillings en ponde dat hy dit net as ’n besigheids kwessie beskou. Hy sê dat die lyn niet betaal nie. Maar hoe kom betaal die lyn nie? Ons weet, dat die Regering lyne twee jaar gelede ook nie betaal het nie, maar toe die Minister die tarieve verminder het, toe het hul daadlik betaal. Dis dieselfde posiesie hier. Sodra die tarieve op die lyn op dieselfde skaal gebreng word as die Regerings tarieve sal die lyn ook betaal. En as die maatskappy te veel vir die lyn vra, dan kan die Regering die lyn opbou van Calitzdorp na Ladismith en dit sal die N.C.C. lyn doodmaak. Die Regering het die hef in hul eie hande. Die Regering is in die poesiesie om die lyn teen hul eie prys oor te neem. En ek verstaan die maatskappy sê dat hul die kapitaal nie wil hê nie, hul is bereid om die kapitaal in die lyn te laat, solang as hul redelike rente kry. Ek hoop onder die omstandighede dat die Regering die lyn sal oorneem. En as hul dit nie doen nie, dan sal dit baje warm vir hul gemaak word by die volgende verkiesing.

Weer ’n dreigement.

I rise to support my new comrades in the principles of Socialism. It is very nice in this corner to hear the hon. members for Swellendam (Mr. van Eeden) and Newcastle (Mr. Nel) preaching what we in season and out, preach—that is the extension of Government enterprise.

Nationalization!

Especially do those members of the opposite side of the House, when we preach that the Government should take over and work the gold-mining area which is owned by it. But it is quite apparent that when it affects those whom the members in this corner represent, they are pure Conservatives. When it is in the interest of themselves or when the necessity is brought home to them of the Government taking over the different institutions, they are very pleased to do so. I am very pleased that at last they have realized that it is in the interest of the country, generally, for the Government to take over these privately owned railways. It is not only in the interest of those who are farming in those particular areas, but it is for the general advancement of the country. After all, no country can develop except in three ways— waterways, roadways, or railways; and, unfortunately, we have very few waterways, it is therefore of utter necessity that the Government should develop this country not only by creating or developing railways, but by purchasing privately owned railways throughout the length and breadth of the country. I know that hon. members wish to come to a vote, so I will not delay the matter any further; but I trust that hon. members who preach Socialism and Nationalism when it touches themselves will always remember that it is a grand principle to follow, in season or out.

Ek is bly om te sien,. dat dit nie langer nodig is nie om die Minister te oortuig, dat dit noodsakelik is om die lyn oor te neem. Ek wens die edelagbare die Minister geluk, dat hy nou tot die oortuiging gekom het, dat dit nodig is. Maar voor ek verder gaan wens ek net ’n paar woorde te sê voor die Maatskappy; ek denk dat baje mense uit die oog verlies het dat die spoorweg nie vir liefdadigheid geloop kan word nie. Die geld van die mense is in die spoorweg beleg en hul is geregtig om iets daaruit te verwag. Ek is daarvan oortuig dat dit ’n betalende onderneming is; die Minister het gesê, dat dit die meest ekonomies gedreve lyn in die land is en ek stem met hom in, maar ek sê tegelyk, dat dit nog goedkoper gedryf kan word. Die Maatskappv het baje extra uitgave wat die Regering nie het nie. Hul moet vir hul steenkool betaal wat hul oor die spoorwege van die Regering moet kry, dan moet hul vir hul eie werkplaatse betaal en vir hul eie benodighede vervoerd over de Governments Spoorwegen en vir hul eie bestuurder, wat ook geld kos, dan moet hul betaal vir die gebruik van die brug oor die Gouritz Rivier en Worcester Stasie. Ek is seker as hul nie al die dinge had om vir te betaal, dan sou hul dividente veel hoër wees. Vandag moet hul munisipale belastings betaal, Afdelings Raad belastings, Provinsiale Raads belasting en baje andere belastings wat die Regerings spoorweg nie betaal nie. As hul daardie dinge nie sou behoef te betaal nie dan sou hul seker veel goedkoper kan uitkom. Dan is daar nog ’n rede waarom ek so sterk daarvoor is, dat die Regering die lyn sal oorneem; die Breede Rivier Vallei is een van die grootste bates wat ons hier in die Kaap besit. Dis ’n lange rivier en daar is baje besproeiïngs werke langs die rivier, en dis ’n onreg en dis onbillik teenoor die mense dat hul hoge water belastings moet betaal en dan nog hoge tariewe vir die vervoer van hul produkte oor die spoorweg. Ons is belasting betalers en ek, as iemand wat in die distrik opgegroei het verklaar dat ons geregtig is om hulp van die Regering te kry. Ons voel, dat ons spesiaal belas word deur die tariewe-’ oor die spoorweg. Die saak is so ernstig, dat ons nie stil kan bly nie. Ek wens nou nie meer te sê nie, en ek voel dis nie nodig om die Regering verder te oortuig. Ek voel seker, dat die Regering die hele Parlement agter hul sal he as hul die lyn oorneem. Daar sal nie die minste opposisie in die Huis wees nie. Die Opposisie sowel as sy eie ondersteuners sou hom bystaan. Ek wil nog maar net sê, dat die Minister sy moed in sy hande moet vat. Dis al wat ek wil sê en ek hoop, dat die Minister sal staan by die goeie bedoelings wat hy uitgespreek het en dat hy dadelik stappe sal doen.

I do not want to continue the debate after the hon. the Minister has already replied, but I would like to tell the Minister that within the last fourteen years we have heard different Ministers of Railways give similar replies, and I do hope that we will not only have the reply of the Minister of Railways, with which we were very satisfied, but he at any rate will get a move on. I see the Minister smiles, but he knows the truth of my statement. We have often heard that the desire is there to take it, but there it has always ended. Of late years those districts, served by the Cape Central Railway, and for which it has done a great deal, have not progressed in the way they would have if there had been the same railway rates as we enjoy on the Government system. I would like to urge the Minister “please to get a move on,” and take it over.

Ek hoop werklik dat dit nie by die belofte sal bly nie, maar dat die Regering die lyn sal oorneem. Ek weet nie of dit nodig is om eers te ondersoek nie, want daar bestaan die kontrakten die eerste van Worcester naar Ashton, die tweede naar Swellendam, en die derde naar Mosselbaai. Ek wil onder die aandag bring, dat in George, Swellendam, en ander distrikte, die boer daar geen gebruik van kan maak nie wegens die hooge vragpryse. Die hoogedele die Eerste Minister het laaste jaar gewaag van die vrugtebome van Swellendam, en dit is inderdaad een van die beste vrugte-produserende distrikte van die Kaapprovinsie, maar hulle kan dit nie uitvoer nie, en ek wil onder die aandag bring, dat terwyl men van Pietersburg in die Noorde van Transvaal ’n sak mielies vir 6d. per 100 lbs. hier heen kan stuur voor uitvoer doeleinde, die mense in daardie distrikte nie kan deelneem aan die uitvoer van hulle produkte omdat die Centrale Maatskappy tariewe so hoog is. Die feite bestaat daar, en ek wil die edelagbare die Minister van Spoorweë daaraan herinner dat die saak sedert die dae van die Kaapse Regering jaar na jaar voor die Huis gekom en weerklink die geroep, dat die lyn in die Central Maatskappy se hande onbestaanbaar voor die boer is. Die Minister sal hom herinner, dat die mense uit daardie streek, selfs die wat op deputasie na hom toe kom, die weg per motorkar aflê. Hulle doen dit omdat dit goedkoper is dan om van die Centraal Spoorweg gebruik te maken. Die Staat verloor daardeur direk en indirek. Daar is nog ook die kwessie van die uitvoer van lusern. Die edelagbare die Minister van Landbou het die uitvoer sterk aangeraai en aangemoedig, maar Swellendam, en die streke kan daar geen deel aan neem nie; die mense sit eenvoudig met die hande in die hare en produkten in algemeen wat so goed gebruik kon word, lê eenvoudig en vrot. Die edelagbare Minister sê, dat hy die saak sal ondersoek, maar ek glo nie dat dit nodig is nie —die kontrakten bestaat waaronder die lyn kan oor genome worde, en al wat vir die Minister nodig is, is om die bul aan die horings te pak. Die lyn word nie deur die Central Maatskappy ontgonne nie, maar deur die Minister, en dit is sy truks en waggons wat daarop loop. Die rollende materiaal hoef dus nie eers gekoop te word nie.; dit is daar.

Ek denk werklik dat dit die plig van die Regering is om die spoorweë oor te neem, want die maatskappy maak uit die volk voordeel. Die doel van ’n spoorweg is om ’n land te ontwikkel en nie om die land uit te suig nie. Ek hoor dat die publiek moet baie hoë vrag betaal op hulle produkte en dit is tot grote nadeel van die landbou. My mening is dat die politiek, wat moet gevolg word, is die dat alle spoorweë tot voordeel van die landboubevolking moet ontgonne word. Ek glo goed, wat ek van die lede hier gehoor het dat die Spoorweg Maatskappy op die lyn van Worcester na Mosselbaai voordeel maak uit die landbou en dit mag nie wees, dat private mense voordeel sal maak uit die landbou nie en daarom reken ek die tyd is aangebreek om die lyn oor te neem.

Ek wil die Minister dank, dat hy ons hom laat oortuig het en ek vertrou dat dit nie by klokgelui sal bly nie, maar dat die oorneming binnekort sal plaasvind.

Amendment put and agreed to.

Motion, as amended, put and agreed to, viz.—